Cơ hội và thách thức khi tham gia Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU
Hội thảo được tổ chức nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt những tác động khi Hiệp định Việt Nam và EU (EVFTA) được ký kết, từ đó doanh nghiệp Đồng Nai có chiến lược tăng cường phát triển và mở rộng xuất khẩu tại thị trường này.
Tại Hội thảo lần này, báo cáo đánh giá tác động bền vững về kinh tế, xã hội và môi trường của Hiệp định FTA VN-EU do Dự án EU-MUTRAP thực hiện trong năm 2014 được phổ biến rộng rãi tới tất cả đại biểu, nhằm giúp hình thành một bức tranh tổng thể về những tác động xảy ra đối với Việt Nam, để các bên liên quan, nhất là khối doanh nghiệp có thể chuẩn bị tốt nhằm tận dụng cơ hội cũng như khắc phục được những khó khăn, thách thức trong thời gian tới.
Theo Hiệp hội Da giày Việt Nam, EU hiện là thị trường tiêu thụ giầy dép lớn thứ 2 trên thế giới – khoảng 2,8 tỷ đôi/năm, trong đó tỷ trọng nhập khẩu đến 86%, mức tiêu thụ bình quân là 5,8 đôi/người/năm.
Trung Quốc là nước cung cấp giầy dép lớn thứ nhất vào EU. Việt Nam là nước cung cấp giầy dép lớn thứ hai , với kim ngạch xuất khẩu là 3,6 tỷ trong 2014.
Hiện các doanh nghiêp da giầy Việt Nam chủ yếu vẫn nhập nguyên phụ liệu đầu vào. Nay với EVFTA và các FTA khác, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ đầu tư phát triển sản xuất nguyên phụ liệu để hưởng ưu đãi theo xuất xứ, nhờ đó Việt Nam có thể cải thiện được nguồn cung nguyên phụ liệu trong nước, tăng tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm. Đây là cơ hội lớn, giúp ngành da giày khắc phục điểm yếu là phụ thuộc vào nguyên phụ liệu nhập khẩu.
Khi EVFTA có hiệu lực, hàng rào thuế quan đối với giầy dép Việt Nam nhập khẩu vào EU sẽ giảm dần về 0% theo lộ trình, Việt Nam sẽ có cơ hội lớn để tăng kim ngạch và thị phần xuất khẩu tại EU. Dự kiến tăng gấp đôi lượng kim ngạch hiện nay.
Tuy nhiên, đại diện Hiệp hội Da giày Việt Nam cho rằng, các rào cản kỹ thuật áp đặt từ phía EU, cùng với các yêu cầu về trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường, tuân thủ các thủ tục để được hưởng lợi thế FTA làm tăng chi phí cho doanh nghiệp.
Ngoài ra, tỷ lệ nội địa hóa trên sản phẩm xuất khẩu chỉ đạt 40%, công nghiệp hỗ trợ chậm phát triển nên nguyên phụ liệu (gồm cả da thuộc, vải làm giầy, đế giầy) phụ thuộc vào nhập khẩu từ nước ngoài trên 60%, chủ yếu từ Trung Quốc.
EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ 2 và là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực sang EU là giày dép, dệt may, nông sản, đồ gỗ, hải sản... Đến nay, Việt Nam và EU đang tiến gần đến việc ký kết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam và EU (EVFTA). Hiệp định sẽ mang lại lợi ích cũng như thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp Việt Nam nói chung và Đồng Nai nói riêng.