Coi chừng hiệu ứng phụ
Các chuyên gia cho rằng về lý thuyết, tăng trưởng tín dụng (TTTD) được thúc đẩy sẽ giúp tăng sức mua, làm tăng tổng cầu.
Trước đây, khi nền kinh tế đang vận hành bình thường, tỷ lệ hàng tồn kho chỉ ở mức thấp, nhưng giờ đang tăng lên khá cao. Do đó, việc đẩy TTTD để hỗ trợ tăng tổng cầu lên thực chất mới chỉ giúp đưa hàng tồn kho trở về mức bình thường. Lúc đó, nguồn lực sản xuất mới thực sự có và bắt đầu quay lại guồng tăng trưởng mà chúng ta mong muốn. Vấn đề là TTTD ở mức hợp lý và “đích đến” của dòng vốn tín dụng chất lượng, hiệu quả của tín dụng. Nếu làm tốt được điều này thì việc TTTD cao hơn trong những tháng cuối của năm 2012 (để mức tăng trưởng chung cả năm khoảng 10%) sẽ không tác động lớn đến lạm phát.
Ảnh: BĐT
Xét trong tổng hòa thì có nhiều yếu tố có thể dẫn đến áp lực lạm phát. Trong đó, các yếu tố chính phải kể tới như: Sức cầu của nền kinh tế; giá nhiên liệu (phụ thuộc vào quốc tế); giá lương thực thực phẩm; chi tiêu của ngân sách; tỷ giá và cấu phần về tiền tệ. Về sức cầu của nền kinh tế, hiện đang ở trạng thái khá trì trệ nên muốn “kích” lên cũng cần có thời gian. Trong khi đó, dự báo giá nhiên liệu trên thị trường thế giới từ nay đến cuối năm, về cơ bản khó có cú sốc tăng giá đột biến khi mà nhu cầu tiêu thụ – được quyết định rất nhiều bởi thực tế và triển vọng tăng trưởng kinh tế thế giới – gần như sẽ không tăng. Và chừng nào triển vọng kinh tế thế giới, đặc biệt là tình hình ở khu vực đồng tiền chung châu Âu chưa sáng sủa hơn thì giá dầu khó có thể tăng, thậm chí còn giảm thêm.
Trong nước, giá lương thực, thực phẩm – vốn chiếm tới 40% trong giỏ tính CPI – cũng trong xu hướng giảm dần đều những tháng qua, khiến áp lực từ yếu tố này lên lạm phát cũng giảm đi đáng kể. Bên cạnh đó, nhìn lại vấn đề tỷ giá, có đến “99%” khả năng là tỷ giá năm nay sẽ nằm trong tầm kiểm soát như NHNN đã công bố, ngoại trừ các cú sốc rất lớn từ bên ngoài.
Như vậy, về cơ bản, các yếu tố chính sẽ không gây áp lực đến sự bùng phát trở lại của lạm phát. Do đó, những tháng cuối năm, nếu tín dụng có tăng mạnh hơn thì tin rằng cũng sẽ không ảnh hưởng nhiều đến lạm phát năm nay. Một chuyên gia ngân hàng chia sẻ: Trong bối cảnh kinh tế khó khăn hiện nay, có thể nhìn thấy những thay đổi trong quan điểm làm ăn của các doanh nghiệp. Kiểu làm ăn chụp giật, ngắn hạn, “đánh” nhanh, giàu nhanh qua rồi, bởi sẽ không còn những cơ hội để người ta làm điều đó nữa. Và khi tư tưởng ấy không còn, điều kiện bối cảnh cho cách làm ăn ấy cũng không còn thì buộc người ta phải dừng lại và quan sát. Ai làm ăn, kinh doanh ở quy mô nhỏ là chỉ từ quy mô ấy và lớn dần thôi, không thể từ nhỏ hóa “Thánh Gióng” như trước kia nữa. Như vậy chúng ta tin rằng từ nay đến cuối năm, khả năng lạm phát bùng phát trở lại là rất khó. Trong khi đó, nếu TTTD được thúc đẩy hiệu quả vào đúng những lĩnh vực cần thiết, sẽ giúp hỗ trợ sức cầu (cả cầu vốn và cầu tiêu dùng), giải quyết hàng tồn kho, qua đó trợ giúp tốt cho nền kinh tế.
Dù không quan ngại lạm phát sẽ tăng do TTTD mạnh hơn trong nửa cuối năm, nhưng nhiều ý kiến cũng khẳng định, việc thúc đẩy TTTD ra sao, cung tiền ra nền kinh tế với liều lượng như thế nào cho hiệu quả để đảm bảo cả các mục tiêu ngắn hạn và trung hạn cũng cần được cân nhắc. Ví dụ, TTTD có thể “thoải mái” trong những tháng tới, khi lạm phát vẫn ở tầm kiểm soát. Nhưng vấn đề đặt ra là hệ quả của việc tăng mạnh ấy sẽ tác động như thế nào vào năm sau và lâu hơn nữa lại là điều cần tính toán kỹ.
Đỗ Lê