Đào tạo nghề công lập: Thiếu hiệu quả!
Giải đáp về ký kết hợp đồng đào tạo nghề | |
Hiệu quả từ mô hình đào tạo nghề cho thanh niên ngoại thành Hà Nội | |
Định hướng nghề cho giới trẻ |
Lãng phí nguồn lực đầu tư
Để đào tạo nghề cho lao động nông thôn, thời gian qua, tỉnh Đăk Nông đầu tư một loạt cơ sở vật chất trị giá tiền tỷ. Tuy nhiên, hiện nhiều trung tâm dạy học và trang thiết bị được mua sắm, trang bị, xây dựng đang trong tình trạng “đắp chiếu” gây lãng phí lớn cho ngân sách nhà nước.
Nhằm tạo việc làm, tăng thêm thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo, cải thiện đời sống cho người lao động, từ năm 2011-2015, Trung ương và địa phương đã đầu tư gần 63 tỷ đồng cho các cơ sở dạy nghề và hỗ trợ lao động nông thôn học nghề trên địa bàn tỉnh Đăk Nông.
Máy móc được mua sắm để phục vụ công tác đào tạo làm bánh chất đống |
Đơn cử, năm 2010, Trung tâm dạy nghề huyện Đăk R’lấp (Đăk Nông) được ngân sách Trung ương đầu tư trên 16,5 tỷ đồng để xây dựng 2 dãy nhà cao tầng. Cùng đó, trung tâm này được đầu tư, giao đất để xây dựng nhà xưởng, máy móc, hệ thống điện, nước, với tổng kinh phí trên 1,2 tỷ đồng để phục vụ cho tổ chức dạy nghề may công nghiệp. Cuối năm 2012, công trình được chủ đầu tư bàn giao cho Trung tâm dạy nghề huyện Đắk R’lấp quản lý, sử dụng.
Điều đáng nói, sau 2 năm được bàn giao, đến đầu năm 2014 trung tâm mới mở lớp đào tạo đầu tiên. Thế nhưng, từ khi đi vào hoạt động đến nay, trung tâm này chỉ mở vỏn vẹn được 8 lớp dạy nghề cho 265 học viên. Điều đáng nói, trong số 8 lớp học này chỉ có 3 lớp may công nghiệp, với 95 học viên là được tổ chức tại trung tâm, còn lại 5 lớp dạy nghề nông nghiệp thì phải xuống tận thôn, buôn thuê địa điểm dạy.
Theo ông Nguyễn Xuân Thùy, Giám đốc Trung tâm dạy nghề huyện Đăk R’lấp trung tâm có 8 phòng học nhưng từ khi đi vào hoạt động đến nay chỉ mới dạy 3 lớp may công nghiệp và được 1 năm thì phải “đóng cửa” vì không hiệu quả.
Trước đó năm 2005, Trung tâm giới thiệu việc làm phụ nữ tỉnh Đăk Nông cũng được trung ương phân bổ hơn 18 tỷ đồng để xây dựng 8 phòng làm việc, 11 phòng học và các công trình phụ trợ khác như nhà để xe, căng tin, sân vườn… với mục đích phục vụ cho việc dạy nghề phi nông nghiệp cho phụ nữ trên địa bàn. Về trang thiết bị, trung tâm được đầu tư gần 5 tỷ đồng để mua sắm nhưng hiện nay phần lớn số trang thiết bị này đều phải nằm “đắp chiếu”.
Năm 2013, Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam đầu tư cho Đăk Nông hệ thống máy làm bánh sản xuất công nghiệp, với trị giá gần 2 tỷ đồng. Nhưng từ khi được bàn giao đến nay, hệ thống này chỉ mới được đem ra sử dụng duy nhất 1 lớp dạy học nghề làm bánh vào năm 2013, còn từ đó đến nay hệ thống này nằm như để trưng bày là chính.
Cạnh đó, trung tâm này cũng được đầu tư hơn 100 chiếc máy vi tính nhằm phục vụ công tác hành chính và dạy nghề; 180 chiếc máy may công nghiệp, máy may dân dụng cùng hàng loạt bộ đồ nghề dệt thổ cẩm, các trang thiết bị phục vụ việc dạy nghề trang điểm, uốn tóc, cắm hoa, nấu ăn… hầu hết những thiết bị đắt tiền này cũng đang chất đống.
Mặc dù, cơ sở vật chất khang trang, trang thiết bị đầu tư đầy đủ, nhưng từ khi đi vào hoạt động từ năm 2011, Trung tâm giới thiệu việc làm phụ nữ tỉnh Đăk Nông chỉ mới dạy được 1 lớp làm bánh tại trụ sở cho vài chục người, còn lại các lớp khác đều phải đi xuống cơ sở mới tổ chức dạy nghề được.
Cần sự vào cuộc của chính quyền
Tình trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị đầu tư hàng chục tỷ đồng nhưng không sử dụng hiệu quả còn xảy ra ở nhiều địa phương tại tỉnh Đăk Nông như: Trung tâm dạy nghề huyện Cư Jút, Trung tâm dạy nghề huyện Đăk Mil...
Tại Trung tâm dạy nghề huyện Cư Jút, chủ yếu dạy một số nghề như nông nghiệp, điện, dệt thổ cẩm, tin học, sửa chữa máy nông nghiệp. Tuy nhiên, trung tâm này lại được đầu tư mua sắm những trang thiết bị học nghề như máy may công nghiệp, hệ thống điện cao cấp… với số tiền hàng tỷ đồng không phù hợp nên cũng đành “đắp chiếu” trong kho, không sử dụng đến.
Một bất cập khác cũng rất cần sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền tỉnh Đăk Nông, đó là nguồn nhân lực biên chế làm công tác đào tạo tại các trung tâm đào tạo nghề trên địa bàn dường như không có.
Theo Đề án 1956/QĐ-TTg, ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020 thì mỗi trung tâm dạy nghề công lập tối thiểu có 1 giáo viên cơ hữu. Song hầu hết các trung tâm dạy nghề trên địa bàn Đăk Nông được thành lập và đi vào hoạt động từ nhiều năm qua nhưng vẫn chưa có giáo viên cơ hữu. Trong khi, mỗi trung tâm được cấp phép đào tạo sơ cấp từ 9-10 nghề, nên mỗi khi tổ chức dạy nghề lại phải lo đi hợp đồng giáo viên.
Một giám đốc Trung tâm giới thiệu việc làm và đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh Đăk Nông trăn trở, từ năm 2011- 2015, trung tâm đã mở hàng chục lớp dạy nghề phi nông nghiệp, nhưng tất cả đều phải hợp đồng với giáo viên ở các cơ quan khác. Vì cho đến nay, trung tâm vẫn chưa được chính quyền địa phương bố trí giáo viên cơ hữu. Đơn cử như những nghề từ tin học, may công nghiệp… đều cần giáo viên đúng chuyên môn mới có thể đảm nhận công tác đứng lớp. Chính vì không có giáo viên nên mỗi đợt mở lớp trung tâm đều phải hợp đồng với các giáo viên ở trung tâm, cơ quan các huyện.
Đây là những bất cập tồn tại trong suốt một thời gian dài tại các trung tâm đào tạo nghề công lập tại tỉnh Đăk Nông. Để giải quyết vấn đề này, nhằm không gây lãng phí nguồn lực đầu tư, các chuyên gia cho rằng, mấu chốt vẫn là yếu tố con người, do đó, chính quyền tỉnh Đăk Nông cần nhanh chóng có những giải pháp kịp thời để phát huy hiệu quả đối với nguồn vốn đầu tư. Đồng thời, quy hoạch lại việc đào tạo nghề, để tập trung đầu tư nguồn lực cho đúng đối tượng thụ hưởng.