Để DN và ngân hàng hiểu nhau

3 khó khăn từ phía DN

Ở Việt Nam, theo số liệu thống kê của VCCI, hiện nay DNNVV chiếm tới 97% tổng số DN. Một trong những khó khăn lớn nhất của các DNNVV hiện nay là thiếu vốn. Số lượng DNNVV tiếp cận được nguồn vốn của các NHTM thường chỉ chiếm khoảng 30%. Vì sao phần lớn các DNNVV lại khó tiếp cận được vốn? Theo PGS. TS Nguyễn Thị Mùi - Hiệu trưởng trường Nhân lực VietinBank, hạn chế đến từ cả phía DNNVV lẫn ngân hàng.

DN rất cần sự hỗ trợ từ ngân hàng để phát triển sản xuất. (Ảnh: St)

Khó khăn đầu tiên phải kể đến chính là năng lực tài chính của đa số DNNVV còn hạn chế. Theo điều tra của Tổng cục Thống kê, tỷ trọng DN có vốn dưới 5 tỷ đồng vẫn chiếm đa số. Tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, công nghệ lạc hậu, năng lực tài chính hạn chế… là tình trạng phổ biến ở hầu hết các DNNVV.

Thứ hai là vấn đề quản trị nội bộ DN chưa được quan tâm đúng mức. Theo đánh giá của các chuyên gia, bộ máy của không ít DNNVV thường hạn chế về năng lực, điều này thể hiện ở việc xây dựng các dự án, phương án sản xuất kinh doanh. Nhiều DN có ý tưởng kinh doanh, nhưng việc biến ý tưởng đó thành kế hoạch, dự án cụ thể… lại rất hạn chế. Bên cạnh đó, do chưa có quy định bắt buộc báo cáo tài chính của tất cả các DNNVV phải được kiểm toán nên một số DNNVV cung cấp thông tin cho các NHTM không đầy đủ hoặc thông tin kém chuẩn xác nên khó tiếp cận nguồn vốn ngân hàng.

Về phía ngân hàng, do mục tiêu hàng đầu trong kinh doanh là phải đảm bảo an toàn vốn, vì vậy lẽ đương nhiên các ngân hàng phải “soi rất kỹ” khách hàng trước khi cấp tín dụng. Trong khi, với những hạn chế nêu trên, việc các DNNVV khó tiếp cận tín dụng cũng là điều dễ hiểu. Một lý do nữa khiến các NHTM không “ưu ái” DNNVV như các DN lớn là do món vay nhỏ lẻ, đẩy chi phí tăng cao.

Để vốn ngân hàng đến với DN nhiều hơn

Có thể khẳng định trong chiến lược kinh doanh của các NHTM đều rất quan tâm đến đối tượng DNNVV. Gần đây không ít các NHTM đã coi DNNVV là khách hàng tiềm năng, vì thế đã thiết kế các gói sản phẩm dịch vụ dành riêng cho đối tượng khách hàng này. Tuy nhiên, vẫn có TCTD cho rằng, độ tin cậy của DNNVV còn thấp, vì thế khả năng tiếp cận vốn của họ cũng rất thấp, muốn vay được vốn phải có tài sản thế chấp. Đây chính là rào cản lớn trong việc tiếp cận vốn của DNNVV. Theo bà Mùi, các NHTM hiện cũng đang gặp một số khó khăn trong việc cho vay DNNVV, đặc biệt là hạn chế về nguồn vốn. Nguồn vốn của các NHTM thời gian qua có đến 80-90% là vốn ngắn hạn, trong khi các DN lại chủ yếu cần nguồn vốn trung và dài hạn để sản xuất. Bởi thế mà các DN khó tiếp cận với nguồn vốn trung và dài hạn. Bên cạnh đó, giữa DN và ngân hàng chưa tạo được niềm tin lẫn nhau dẫn tới những khó khăn nhất định. Vì chưa tạo được niềm tin nên các DNNVV không vay được bằng tín chấp, đòi hỏi họ phải có tài sản đảm bảo. Điều này gây khó khăn cho các DNNVV vì đa phần là các DN có tài sản thế chấp có giá trị không cao. Bên cạnh đó, các DNNVV khi làm hồ sơ vay vốn không đáp ứng đủ điều kiện cho vay của ngân hàng.

PGS. TS Nguyễn Thị Mùi cho rằng, DN và ngân hàng đều có hoàn cảnh và khó khăn riêng, ngoài việc khắc phục những hạn chế trên, đòi hỏi cả hai đều phải có sự nỗ lực để vượt qua. DN phải vươn lên đáp ứng được yêu cầu của ngân hàng, ngân hàng cũng cần có đánh giá cụ thể giúp DN hoàn thiện những thủ tục, trên cơ sở bảo đảm quyền lợi của cả ngân hàng và DN. Chỉ khi đó, DNNVV mới tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng và các ngân hàng mới khai thác được thế mạnh của các DNNVV.

Hiếu Ngân