Doanh nghiệp khởi nghiệp: Không nên chỉ trông chờ vào vốn ngân hàng

	Doanh nghiệp khởi nghiệp nên quan tâm tiếp cận nguồn vốn từ quỹ đầu tư
	Thủ tướng nêu rõ thông điệp chính sách cho khởi nghiệp
	“Chìa khóa” thành công cho startup Việt

Khi nhắc tới DN khởi nghiệp, nguồn vốn luôn là vấn đề được đặc biệt quan tâm. Tại Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp 2018 với chủ đề “Tìm giải pháp đột phá cho khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam” do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cùng Trung ương Hội LHTN Việt Nam và Hội DN trẻ Việt Nam vừa tổ chức tại Đà Nẵng, vấn đề này tiếp tục thu hút sự quan tâm…

Vốn đầu tư cho DN khởi nghiệp là vấn đề quan trọng nhất

Tinh thần khởi nghiệp tăng cao

Hiện nay, Việt Nam đang được đánh giá là quốc gia phát triển mạnh hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Đánh giá cao sáng kiến tổ chức diễn đàn này, Phó Thống đốc NHNN Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, qua trao đổi với một số tổ chức tiền tệ quốc tế, họ đánh giá chưa có quốc gia nào có tốc độ phát triển DN khởi nghiệp nhanh như Việt Nam. Điều này cho thấy chủ trương rất đúng đắn của Đảng, Nhà nước và sự vào cuộc rất tích cực của các cơ quan, ban, ngành, các chính quyền, địa phương.

Tại diễn đàn, các DN trẻ, các nhà đầu tư, chuyên gia, cố vấn khởi nghiệp đã mạnh dạn chia sẻ những tồn tại, bất cập trong cơ chế, chính sách dành cho khởi nghiệp sáng tạo. Đặc biệt, cơ chế tài chính và nguồn vốn đầu tư được xem là hai vấn đề cơ bản, cần có giải pháp mang tính đột phá trong quá trình khởi nghiệp sáng tạo.

Khẳng định vai trò quan trọng của nguồn vốn đối với các DN khởi nghiệp, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh, ngay từ khi thành lập Ban chỉ đạo triển khai Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến năm 2025” (Đề án 844), với tư cách là một thành viên Ban chỉ đạo, NHNN đã xác định vốn đầu tư cho DN khởi nghiệp là vấn đề quan trọng nhất, quyết định thành công của các chương trình khởi nghiệp nhanh hay chậm và phát triển được tích cực hay không.

Thông tin thêm về chính sách đối với DN khởi nghiệp, Phó Thống đốc cho biết, hai năm qua, Quốc hội, Chính phủ cũng đã chỉ đạo rất quyết liệt, ban hành nhiều cơ chế chính sách để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các DNNVV, DN khởi nghiệp sáng tạo phát triển. Trong đó không thể không kể tới Luật Hỗ trợ DNNVV có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2018 cùng nhiều Nghị định hướng dẫn để triển khai chính sách đối với DNNVV, DN khởi nghiệp được những điều kiện ưu tiên, ưu đãi về vốn như thế nào…

Một chính sách lớn nữa tác động đến DN khởi nghiệp là Luật Khoa học công nghệ có quy định xác định về quỹ đầu tư hỗ trợ cho lĩnh vực khoa học công nghệ, trong đó có nhiều nội dung gắn với DN khởi nghiệp. “Đây là hai luật hết sức quan trọng tạo nền tảng pháp lý đồng thời thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước trong vấn đề tạo điều kiện DN khởi nghiệp sáng tạo và phát triển, tạo bước ngoặt trong việc giải bài toán về vốn cho các DN start up”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh và hy vọng, trong thời gian tới, các DN tìm hiểu thêm các quy định tại hai luật trên để tìm ra cơ hội cho hoạt động kinh doanh của mình.

Vốn ngân hàng chỉ là một yếu tố

Liên quan đến cơ chế vốn, chia sẻ tại diễn đàn, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, thời gian qua, NHNN ban hành một số quy định quan trọng nhằm khơi thông được nguồn vốn ngân hàng vào DN khởi nghiệp sáng tạo. Đơn cử, DN hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là đối tượng được NHTM ưu đãi lãi suất 6,5%/năm. Đặc biệt, Nghị định 116/2018/NĐ-CP thay thế Nghị định 55 về chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp nông thôn được ban hành với nhiều ưu đãi về thời hạn vay vốn, tài sản thế chấp khi DN trong lĩnh vực này có thể vay 70-80% giá trị phương án sản xuất mà không cần phải thế chấp tài sản… Đây là chính sách rất cởi mở, kỳ vọng sẽ tạo “cú hích” cho các DN khởi nghiệp sáng tạo có thể tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng.

Bên cạnh đó, trong thời gian qua, các ngân hàng tích cực triển khai các gói tín dụng dành riêng cho DNNVV, DN khởi nghiệp. Đơn cử, ngay từ đầu năm nay, BIDV đã triển khai chương trình tín dụng 4.000 tỷ đồng hỗ trợ DN khởi nghiệp, DN siêu nhỏ với ưu đãi lãi suất vay ngắn hạn thấp hơn 1-1,5% so với khoản vay thông thường. Lãi suất vay trung dài hạn chỉ từ 8,5% với DN khởi nghiệp. VietinBank cũng khai chương trình ưu đãi cho vay DN khởi nghiệp lãi suất 7%/năm quy mô ưu đãi lên tới 3.000 tỷ đồng. Không chỉ có ngân hàng lớn, các ngân hàng quy mô nhỏ hơn cũng tích cực tham gia hỗ trợ đối tượng DN này. Chẳng hạn VietABank ra mắt gói tín dụng ưu đãi khát vọng khởi nghiệp dành riêng cho đối tượng là doanh nhân trẻ với tổng giá trị 1.500 tỷ đồng lãi suất ưu đãi chỉ từ 7,5%/năm…

Tuy nhiên, Phó Thống đốc Đào Minh Tú thừa nhận, nguồn vốn ngân hàng chảy vào DN khởi nghiệp chưa cao. Song việc ngân hàng và DN chưa gặp được nhau nhiều là do tính chất đầu tư chưa phù hợp. “NHTM cho vay theo cơ chế tín dụng thương mại thông thường chưa phù hợp với đặc thù của loại hình cần vốn đầu tư của DN khởi nghiệp sáng tạo. Thông thường trên thế giới, nguồn vốn đầu tư loại hình DN này huy động chủ yếu đến từ các quỹ đầu tư, nhất là quỹ đầu tư mạo hiểm. Còn với hoạt động tín dụng ngân hàng hiện nay, yếu tố rủi ro tín dụng đang là vấn đề cản trở, gây khó cho hai bên, cả DN khởi nghiệp sáng tạo và cả NHTM, khiến cho hai bên chưa gặp được nhau”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú lý giải thêm.

Nhất trí quan điểm, theo một Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ, cho vay DN khởi nghiệp hay DN hoạt động lĩnh vực nào cũng vậy. Các ngân hàng không thể cho vay dễ dàng được mà phải theo đúng quy định. Nhất là DN khởi nghiệp không có tài sản đảm bảo, năng lực quản lý, tính khả thi của dự án hạn chế… Nếu đối chiếu quy định hiện hành, với những điều kiện như vậy các ngân hàng không thể cho vay. Bởi ngân hàng cũng là DN mà lại là DN đặc biệt, nều để xảy ra mất vốn không chỉ rủi ro đối với ngân hàng đó mà ảnh hưởng đến hệ thống thậm chí cả nền kinh tế.

Bởi vậy, để nâng cao khả năng huy động vốn, theo khuyến nghị của giới chuyên môn, các DN khởi nghiệp phải lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp, năng lực quản trị dòng tiền cũng phải nâng cao. Thực tế, nếu chuẩn bị kỹ càng bài bản sẽ giúp DN khởi nghiệp nắm bắt được các cơ hội huy động vốn cao hơn. Bởi, các nhà đầu tư chỉ bỏ vốn vào DN khởi nghiệp nếu họ thấy được tiềm năng phát triển.

Bên cạnh đó, muốn thúc đẩy DN khởi nghiệp, vai trò Nhà nước cũng được giới đầu tư đánh giá rất quan trọng thông qua thúc đẩy vai trò quỹ đầu tư mạo hiểm, thành lập trung tâm vốn mồi cho đầu tư khởi nghiệp. “Việc thành lập các tổ chức tài chính nhà nước theo mô hình Quỹ mẹ với số vốn ban đầu từ ngân sách nhà nước để hỗ trợ đối tượng khởi nghiệp theo lĩnh vực ưu tiên là cần thiết. Qua đó sẽ tạo “vốn mồi” để thu hút và tranh thủ sự đầu tư của các quỹ đầu tư trong và ngoài nước. Ngoài ra, Nhà nước có thể hỗ trợ gián tiếp cho DN khởi nghiệp thông qua các hình thức như hỗ trợ mặt bằng sản xuất, thực hiện các chính sách khuyến khích như miễn giảm thuế…”, một chuyên gia đề xuất thêm chính sách hỗ trợ DN khởi nghiệp.