“Đòi” NH trả cổ tức tiền mặt: Cần cân nhắc lợi ích các bên

	Cổ tức bằng tiền mặt: Cần cái nhìn tổng thể
	NHNN đang nghiên cứu đề xuất về việc chia cổ tức tại BIDV và VietinBank
	Cổ phiếu ngành Ngân hàng: Những tín hiệu sáng

Cho đến tuần rồi, chuyện “đòi” NH trả cổ tức bằng tiền mặt đã có được ý kiến của các bên liên quan. Phía Bộ Tài chính - cơ quan có văn bản gửi NHNN đề nghị chỉ đạo đại diện vốn Nhà nước tại BIDV, VietinBank có ý kiến để các NH này trả cổ tức năm 2015 bằng tiền mặt, nộp toàn bộ số cổ tức được chia vào ngân sách - khẳng định việc làm này là phù hợp quy định pháp luật và đúng thẩm quyền.

Trước đó, Đại hội cổ đông năm 2016 của BIDV quyết định chi trả cổ tức bằng cổ phiếu ở mức 8,5% mệnh giá từ lợi nhuận năm 2015; Đại hội cổ đông của VietinBank quyết định không chi trả cổ tức năm 2015.

Cho nên với đề nghị của Bộ Tài chính, NHNN với trách nhiệm của mình cũng đã cho ý kiến rằng sẽ xem xét các khía cạnh thuận lợi và khó khăn một cách cụ thể. Còn các NHTM liên quan thì đồng loạt thông tin giải thích sự việc. Tuy nhiên, thế “giằng co” giữa hai quan điểm “trả hay giữ” nêu trên tỏ ra vẫn chưa ngã ngũ.

Tăng năng lực tài chính NH giúp thực hiện Đề án tái cơ cấu và tăng khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế

Bất chấp “chỉ trích” về chuyện Bộ Tài chính dường như “lấn sân” vai trò chủ sở hữu Nhà nước tại DN; đề nghị thay đổi một “sự đã rồi”; nếu “quyết đòi” cổ tức sẽ khiến các NH khó tăng vốn, ảnh hưởng khả năng cạnh tranh, tác động tỷ lệ an toàn vốn…, cơ quan này có lý do để nêu yêu cầu trên.

Thực tế, tại Đại hội cổ đông năm 2015, BIDV và VietinBank từng cam kết sẽ trả cổ tức bằng tiền mặt tỷ lệ trên dưới 10%. Với tỷ lệ Nhà nước nắm giữ trên 95% vốn điều lệ BIDV và hơn 64% vốn điều lệ VietinBank, ước tính nếu các NH trên chi trả cổ tức bằng tiền mặt thì ngân sách sẽ thu về hàng nghìn tỷ đồng.

Ngoài lý do trên, việc Bộ Tài chính “quyết liệt” yêu cầu các NH trả cổ tức tiền mặt còn được giải thích là áp dụng quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN.

Ông Đặng Quyết Tiến, Phó cục trưởng Cục Tài chính DN (Bộ Tài chính) trong lần trao đổi với báo chí mới đây giải thích thêm, việc yêu cầu trả cổ tức bằng tiền mặt và thu về ngân sách là theo quy định chứ không phải do ngân sách khó khăn. “Không khó khăn thì cũng phải thu, vì đây là vốn của dân, đây là DN có vốn cấp I - Nhà nước đầu tư vốn trực tiếp”, ông Tiến khăng khăng.

Về vấn đề này, khác với quan điểm “quyết thu” của Bộ Tài chính, NHNN tỏ ra “thận trọng” hơn. Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng tại cuộc họp báo Chính phủ mới đây cho biết, sau khi nhận được đề nghị của Bộ Tài chính, các đơn vị chức năng của NHNN đang nghiên cứu, xem xét, đánh giá những mặt thuận lợi, cũng như khó khăn đối với hoạt động của các TCTD.

“Qua đó, NHNN sẽ đề xuất cách thức thực hiện phù hợp với Đề án cơ cấu lại các TCTD đã được Chính phủ thông qua và sẽ báo cáo Chính phủ về vấn đề này”, Phó Thống đốc chốt lại.

Quan điểm “thận trọng” trên có lý do của nó, bởi so với thời điểm các NH nêu trên cam kết trả cổ tức bằng tiền mặt trước đây, bối cảnh thế giới và trong nước hiện nay đã có những thay đổi. Cho nên, việc thay đổi cam kết cổ tức cũng đã được cân nhắc và thực hiện đúng trình tự, thủ tục...

Chẳng hạn như trường hợp BIDV, thông tin phát đi từ NH này cuối tuần qua lý giải khá chi tiết việc NH này đã tổ chức Đại hội cổ đông thường niên năm 2016 theo đúng quy định tại Luật DN; đã thực hiện đúng, đầy đủ trình tự thủ tục trình, phê duyệt phương án phân phối lợi nhuận, chi trả cổ tức năm 2015 tại Đại hội cổ đông năm 2016 theo đúng qui định pháp luật…

Cho nên đến thời điểm này, chi tiết “còn có ý kiến khác” là liệu các quyết định về cổ tức của Đại hội cổ đông các NH có phù hợp thực tế? Về vấn đề này, ông Tiến khẳng định, nếu các NH không trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ phải giải thích rõ ràng, trường hợp lý do không thỏa đáng thì phải tiến hành Đại hội cổ đông bất thường để quyết nghị lại, theo đúng quy định pháp luật.

Ngược lại, các NH cho rằng việc không trả cổ tức tiền mặt là nhằm giúp NH tăng vốn, tăng quy mô, cải thiện năng lực cạnh tranh và đảm bảo hoạt động tín dụng tiếp tục phát triển thuận lợi…

“Để khẩn trương triển khai các biện pháp nâng cao năng lực tài chính theo yêu cầu của NHNN, Chính phủ; ngày 8/6/2016, BIDV đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc tháo gỡ khó khăn đối với giải pháp tăng vốn điều lệ của BIDV. Tăng năng lực tài chính NH vừa là giải pháp thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống NH, vừa trực tiếp tác động đến khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế, góp phần thực hiện thành công các chỉ tiêu kinh tế - xã hội của đất nước trong năm 2016 và những năm tiếp theo”, BIDV cho biết.

Với VietinBank, NH này cho biết việc Đại hội cổ đông đồng thuận giữ lại lợi nhuận là quyết định cần thiết và có ý nghĩa chiến lược để VietinBank nâng cao năng lực tài chính, đảm bảo hệ số an toàn vốn, tiếp tục phát triển hoạt động, đáp ứng nhu cầu vốn và dịch vụ NH cho nền kinh tế; đồng thời gia tăng sức mạnh để VietinBank hội nhập khu vực và quốc tế…

Giữa các dòng ý kiến trái chiều trên mà mỗi bên đều có lý của mình, đặc biệt xét đến trách nhiệm ngân sách ngay tại thời điểm khó khăn này và đặt nó cạnh các vấn đề có tính dài hạn hơn như chủ trương và các giải pháp tái cơ cấu các TCTD, xây dựng các NHTM có năng lực cạnh tranh… thì rõ ràng các khía cạnh lợi, hại cần được cân nhắc kỹ.