Donald Trump: Fed ư, tôi rất thất vọng!

Fed “vui” khi tăng lãi suất

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn tờ The Wall Street Journal ngày 23/10, Tổng thống Donald Trump nhắc lại việc “cứ mỗi khi chúng tôi làm được điều gì đó tuyệt vời, Fed lại tăng lãi suất”. “Có vẻ như ông ấy (Chủ tịch Fed Powell) rất vui khi tăng lãi suất”, Tổng thống Donald Trump nói và cho biết, dù còn quá sớm để nói, nhưng có lẽ hối hận vì đã đề cử ông Powell vào chức vụ này. Phát ngôn viên Michelle Smith của Fed đã từ chối đưa ra bình luận về những phát biểu vừa qua của Trump.

Tổng thống Donald Trump nói “có thể” hối hận khi đề cử ông Powell làm Chủ tịch Fed

Những lời chỉ trích trên của ông Trump có thể xem là tiếp nối những bình luận mà ông đã đưa ra tuần trước trong một cuộc phỏng vấn với Fox Business, trong đó nhận định Fed là mối thách thức lớn nhất của ông. Trong nhiều thập kỷ qua, các đời Tổng thống Mỹ rất hạn chế trong việc đưa ra các bình luận về điều hành của Fed nhằm tránh gây ảnh hưởng đến tính độc lập của NHTW này cũng như sự tín nhiệm của Fed đối với các thị trường tài chính.

Trong cuộc chạy đua bầu cử giữa kỳ, ông Trump đã bày tỏ với cử tri về định hướng quản lý của mình đối với nền kinh tế. Trong đó, đưa ra hứa hẹn về việc sẽ sớm đưa ra một đợt cắt giảm thuế mới sau khi đã có một đợt cải cách thuế rộng lớn vào năm ngoái.

Nhưng gần đây, ông đã bày tỏ sự thất vọng với việc tăng lãi suất dần dần của Fed mà ông Trump cho rằng đang làm giảm các tác động tích cực mang lại từ các cải cách tài khóa mà chính quyền đã và đang muốn thực hiện. Đầu tháng này, khi xảy ra tình trạng các NĐT bán tháo cổ phiếu trong bối cảnh quan ngại lãi suất tăng, ông Trump cho rằng Fed đã “phát khùng” và "ngoài tầm kiểm soát".

Phàn nàn với The Wall Street Journal, ông Trump cho rằng, ông Barack Obama - người đã đảm nhận vị trí Tổng thống vào thời điểm kinh tế Mỹ trải qua suy thoái tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ - đã không phải đối phó với gánh nặng của lãi suất tăng cao. "Tôi chỉ nói điều này: Tôi rất không hài lòng với Fed vì ông Obama điều hành trong thời kỳ lãi suất bằng không", Trump phân bua với tờ báo này.

Sau khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra trong năm 2008, Fed đã giữ lãi suất ở mức thấp trong lịch sử để phục hồi nền kinh tế ốm yếu. Lãi suất chỉ bắt đầu được nâng một lần vào năm 2015 khi ông Obama còn cầm quyền, nhưng đã có sáu lần tăng kể từ khi ông Trump nhậm chức. Và ba trong sáu lần tăng này diễn ra dưới thời của Chủ tịch Powell, người mà ông Trump đã lựa chọn để kế vị bà Janet Yellen. Và thực tế trước khi chọn Powell, ông Trump đã đề cập tới khả năng tái đề cử bà Yellen vào chức vụ này, với ghi nhận bà đã giúp thúc đẩy tăng trưởng của thị trường chứng khoán.

Chỉ trích Fed là không khôn ngoan

Các nhà kinh tế nói chung đều đánh giá cao điều hành của ông Powell, cho rằng Fed đang hành động một cách khôn ngoan khi dần dần đưa chính sách tiền tệ về mức bình thường sau cuộc suy thoái tồi tệ nhất trong 75 năm qua. Fed đang cố gắng để làm dịu nền kinh tế quá nóng sau chính sách cắt giảm thuế và tăng chi tiêu của Washington.

Việc tăng lãi suất cũng được thiết kế để tạo ra dư địa chính sách, qua đó cho phép Fed có thể hỗ trợ cho nền kinh tế bất cứ khi nào nếu một cuộc suy thoái tiếp theo xảy đến. Điều này đặc biệt quan trọng bởi thâm hụt ngân sách của chính phủ liên bang tăng có thể khiến cho việc vay mượn trở nên khó khăn hơn để đối phó với suy thoái.

Tại một hội nghị các chủ ngân hàng thế chấp tổ chức ở Washington vào tuần trước, bà Janet Yellen đã bảo vệ hoạt động điều hành của Fed hiện nay và khuyến nghị Tổng thống Trump nên cân nhắc trong đưa ra các bình luận.

“Tôi thực sự nghĩ rằng, việc một Tổng thống bình luận quá rõ ràng về chính sách của Fed là điều không nên. Tất nhiên, các tổng thống có thể nói ra ý kiến về chính sách nếu họ muốn, không có luật nào cấm điều đó. Nhưng tôi không nghĩ sẽ là khôn ngoan khi làm như vậy và tôi nghĩ Fed luôn có một uy tín mạnh mẽ về việc hành động một cách độc lập, phi chính trị và tôi không muốn thấy uy tín đó bị tổn hại”, bà Yellen nói.

Quan điểm đó cũng được chia sẻ bởi ông Gary Cohn, cựu cố vấn kinh tế hàng đầu của Tổng thống Trump và cũng là nhân vật đã từng được coi là ứng cử viên sáng giá cho vị trí Chủ tịch Fed dưới thời chính quyền Trump. Khi được CNBC hỏi liệu Tổng thống có nên cân nhắc trong đưa ra các bình luận, ông Cohn trả lời: "Tôi không nghĩ ông ấy nên đưa ra các bình luận về bất kỳ cơ quan liên bang nào".

Sau khi chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm hơn 600 điểm, mất 2,4% giá trị; chỉ số S&P 500 giảm trên 3% và Nasdaq mất hơn 4% trong phiên giao dịch ngày 24/10, qua đó xóa sạch những thành quả đã đạt được kể từ đầu năm đến nay, Jim Cramer - chuyên gia đầu tư chứng khoán, nhà quản lý quỹ và cũng là người dẫn chương trình "Mad Money" trên đài truyền hình CNBC bình luận, hai “thủ phạm” quen thuộc đứng sau biến động "điên rồ" này của thị trường chính là quan điểm khác biệt giữa Fed và chính quyền Mỹ hiện nay.

“Đúng vậy, Tổng thống Trump và Chủ tịch Fed Jerome Powell đã có những tiếp cận đối ngược về nền kinh tế và kẻ thua cuộc thực sự là bạn – những NĐT”, Cramer nói.

Chuyên gia này cho rằng, không ai muốn nhìn thấy cảnh người đứng đầu Chính phủ “đi đến chiến tranh” với NHTW. “Quan trọng hơn, mỗi khi Tổng thống chỉ trích, ông ấy thực sự đang làm cho tình hình khó khăn hơn để cho ông Powell quay trở lại. Bởi nếu ông ta (ông Powell) “nhắm mắt đưa chân” lúc này, nó sẽ làm tổn hại đến uy tín của Fed. Ngược lại, ông ấy có thể đè bẹp nền kinh tế Mỹ nếu không “nhắm mắt”, Cramer bình luận.