Động lực mới để các ngân hàng lên sàn
Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đình Tùng |
OCB đã chuẩn bị kế hoạch để lên sàn chưa, thưa ông?
OCB cũng có đề án riêng cho kế hoạch này và đang quyết tâm làm. Nhưng chúng tôi sẽ lên sàn vào thời điểm nào còn tùy thuộc vào quyết định của HĐQT, nhất là sự chấp thuận của các cổ đông… Song dĩ nhiên, cơ quan quản lý đã yêu cầu thì tốc độ triển khai sẽ phải nhanh hơn.
Vì sao ông lại lo ngại cổ đông không đồng ý khi mà khoản đầu tư của họ sẽ minh bạch hơn khi NH lên sàn?
Khi lên sàn khoản đầu tư của các cổ đông sẽ minh bạch hơn, tính thanh khoản cao hơn. Nhưng thực tế, cổ đông có nhiều thành phần. Nhiều cổ đông sẵn sàng ủng hộ và thấy hào hứng, nhưng cũng có không ít cổ đông còn băn khoăn đối với vấn đề này.
Như thời điểm tôi làm tại một NHTMCP cỡ vừa tại Hà Nội, tình hình tài chính NH này rất minh bạch, không có vấn đề tồn tại, các chỉ số tăng trưởng rất tốt. Lúc đó, HĐQT, đại hội cổ đông cũng đã thông qua kế hoạch lên sàn và thông báo rộng rãi trên thị trường. Nhưng đến phút cuối, một số cổ đông cân nhắc lại, không muốn NH lên sàn nữa và cuối cùng HĐQT của NH cũng đã lùi kế hoạch này vô thời hạn.
Khi đó, dù ở trong ban điều hành của NH, nhưng tôi thực sự cũng không hiểu tại sao kế hoạch lên sàn lại bị đảo ngược như vậy. Có thể vì độ minh bạch tài chính của NH này tốt hơn cả một số NH niêm yết thành công cùng thời điểm đó nên cổ đông có nhiều lý do cân nhắc. Vì vậy, rất khó đoán.
Vậy, theo ông, đó có phải là nguyên nhân thời gian qua nhiều NH đánh tiếng lên sàn, nhưng sau đó lại… bỏ lửng?
Tôi nghĩ lý do cân nhắc quyền lợi của cổ đông chiếm tới 60% trong việc NH đó có lên sàn hay không. Còn 40% thuộc về 2 nhóm lý do là sự sẵn sàng minh bạch và những tồn tại NH đó được khắc phục như thế nào trong tiến trình tái cơ cấu. Mỗi NH có một đặc thù, quy mô và năng lực tài chính... khác nhau, nên tốc độ xử lý hai yếu tố trên có NH nhanh, nhưng cũng có NH chậm. Vì thế, có NH đẩy nhanh kế hoạch lên sàn và cũng có NH ngừng lại.
Chính vì vậy, tôi nghĩ rằng, chỉ đạo của Thống đốc yêu cầu các NH khẩn trương xây dựng kế hoạch niêm yết lên sàn sẽ tạo một áp lực nhất định để các NH cân nhắc xử lý nhanh. Nếu để tự các NH quyết định việc này, tôi nghĩ sẽ mất nhiều thời gian hơn.
Phải chăng, nếu việc NH tuyên bố lên sàn cùng với thông điệp về tỷ lệ trả cổ tức thì cổ đông sẽ dễ chấp thuận?
Đấy là cái khó với thị trường. Trên thế giới còn nhiều NH hoạt động xác định cổ tức 0%, tức là chưa bao giờ trả cổ tức nhưng cổ đông vẫn mua cổ phiếu. Như Citibank không bao giờ chia cổ tức, nên dù mất hàng chục nghìn tỷ USD thời kỳ khủng hoảng nhưng họ vẫn vượt qua được, vì các quỹ dự trữ và vốn điều lệ của họ rất lớn.
Có ý kiến cho rằng, NH Việt Nam còn non trẻ, đáng lẽ cần sự hỗ trợ của NĐT nhiều hơn, như NĐT chấp thuận không chia cổ tức hoặc chia rất ít để NH có thời kỳ tích lũy, dự phòng những biến động trong tương lai, tái đầu tư, tăng năng lực NH lên.
Đây là khoản dự phòng tài chính rất tốt, vốn điều lệ mạnh... không chỉ cho các NH mà giúp cả hệ thống ổn định, bền vững. Tôi nghĩ rằng, cách đây 10 năm thậm chí 20 năm trước, nếu như các cổ đông đồng ý những điều trên thì đến thời điểm này mức độ tích lũy vốn trong ngành NH cực kỳ cao, những rủi ro phát sinh được xử lý rất đơn giản vì nguồn lực tài chính mạnh.
Nhưng, vào thời điểm được coi là hoàng kim ấy, các NH chia cổ tức cao ngất ngưởng - khoảng 20% trở lên là chuyện bình thường. Giờ nhiều NH không chia cổ tức hoặc có thì cũng chỉ bằng 1/3 so với trước đây nên các cổ đông cũng than phiền. Nhưng tôi nghĩ rằng, NĐT chuyên nghiệp cần hiểu đầu tư NH phải có tầm nhìn dài hạn. Nếu muốn hưởng lợi thì phải trông chờ vào việc NH hoạt động tốt hơn, uy tín cao, tiềm năng, theo đó giá cổ phiếu cũng sẽ tăng. Và NĐT được hưởng lợi lớn từ giá cổ phiếu cao. Trong giai đoạn tiếp theo, NH lên sàn, việc phải chia cổ tức cao sẽ là áp lực lớn đối với NH.
Xin cảm ơn ông!