Hoạt động M&A trên toàn cầu tiếp tục gia tăng

Theo số liệu của Công ty Mergermarket, tính trên toàn cầu, giá trị của các thương vụ M&A tăng 11,5% lên 3,53 nghìn tỷ USD so với cùng kỳ năm trước, như vậy hoạt động M&A đạt giá trị cao thứ 3 tính từ năm 2011. Giá trị của một vụ M&A thông thường đạt 384,4 triệu USD, chỉ thấp hơn chút so với mức đỉnh 400,3 triệu USD vào năm 2015. Trong năm 2018 có 36 thương vụ quy mô cực lớn (có giá trị từ 10 tỷ USD trở lên), cao hơn 6 thương vụ so với năm 2017.

Các thương vụ M&A năm 2018 vẫn tập trung chủ yếu vào lĩnh vực marketing. Theo CNBC, số lượng các vụ thâu tóm và sáp nhập doanh nghiệp trong ngành marketing đạt 33 tỷ USD trong năm 2018, mức tăng ghi nhận đạt 144% so với năm trước đó.

Đáng chú ý là sự gia tăng đầu tư vào hoạt động M&A lĩnh vực marketting của các công ty công nghệ, tiêu biểu là Salesforce và Alibaba dành ra khoảng 7,8 tỷ USD - mức chi tiêu ấn tượng so với năm 2017. Trong đó, Alibaba bỏ ra 1,43 tỷ USD để mua 6,62% cổ phần tại Công ty Focus Media để thử nghiệm mô hình marketing số kiểu mới.

Một điểm đáng chú ý khác là các thương vụ mua lại dựa trên vay nợ (LBO) đã tăng lên mức cao nhất kể từ khủng hoảng tài chính. Các thương vụ LBO có tổng giá trị lên tới gần 384 tỷ USD năm 2018, tăng 28% so với cách đó 1 năm.

Xét theo các quốc gia, Nhật Bản đang là quốc gia dẫn đầu trong hoạt động M&A. Cụ thể, theo thống kê của Bloomberg, trong năm 2018, các công ty Nhật Bản đã thực hiện hơn 1.000 thương vụ M&A ở nước ngoài với số tiền kỷ lục là 191 tỷ USD trong năm 2018. Đây là lần đầu tiên Nhật Bản vượt mặt Trung Quốc trong các thương vụ M&A kể từ năm 2012.

Theo giới ngân hàng và luật sư, tăng trưởng chậm lại ở thị trường trong nước và nguồn tiền mặt tích lũy đang khiến các doanh nghiệp Nhật Bản tìm kiếm các mục tiêu cho hoạt động M&A ở nước ngoài trong các lĩnh vực như tài chính, tiêu dùng, công nghiệp, năng lượng tái tạo, công nghệ, dược phẩm. Ngoài ra, các thương vụ M&A liên quan tới doanh nghiệp Nhật Bản dự kiến tăng mạnh khi dòng vốn đầu tư nước ngoài tăng cường đổ vào Nhật Bản trước khi Thế vận hội 2020 diễn ra tại thủ đô Tokyo của Nhật Bản.

Theo ông Mayooran Elalingam, người phụ trách lĩnh vực M&A tại châu Á-Thái Bình Dương của Ngân hàng Deutsche, cho rằng hoạt động M&A của các doanh nghiệp Trung Quốc tại các thị trường nước ngoài đang “giảm tốc” và đây là thông tin tích cực cho giới doanh nghiệp của những quốc gia khác trong khu vực châu Á, nhất là các công ty Nhật Bản.

Hiện tại, đang có một số dấu hỏi đặt ra về khả năng chững lại của hoạt động M&A trong năm 2019. Theo Refinitiv, các thương vụ M&A đã giảm mạnh từ mức kỷ lục hồi đầu năm khi quý IV/2018 được xem là thời kỳ im ắng nhất kể từ quý III/2017. Giới doanh nghiệp đã ký kết các thương vụ trị giá 761 tỷ USD trong quý IV, thấp hơn 25% so với quý I và quý II (mỗi quý có tổng giá trị thương vụ lên tới 1.200 tỷ USD). Đà sụt giảm này diễn ra sau những sóng gió trên thị trường chứng khoán toàn cầu.

Ngoài ra, cuộc chiến thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc đang tạo thêm sức ép đối với việc tham gia M&A của các doanh nghiệp Trung Quốc trong năm 2018. Cụ thể, thống kê của Refinitiv cho thấy M&A của Trung Quốc vào Mỹ đã giảm xuống còn 9,3 tỷ USD với số thương vụ giảm 25%. Trong năm 2018 vừa qua đã ghi nhận sự can thiệp của Tổng thống Trump đối với vụ M&A trị giá 117 tỷ USD giữa nhà sản xuất chip nhớ Broadcom Ltd và đối thủ Qualcomm của Mỹ. Điều này nhấn mạnh mối quan tâm của Mỹ về việc loại bỏ Trung Quốc trong cuộc đua công nghệ mới.

Sự kháng cự trước làn sóng M&A từ phía Trung Quốc không chỉ ở Mỹ. Greg Peirce, đứng đầu M&A khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại UBS, nhận định, Úc, Đức và Canada đã tăng cường kiểm soát với mục đích đảm bảo an ninh quốc gia. Đầu năm nay, Canada đã ngăn cản thương vụ China Communications Construction thâu tóm hãng xây dựng Aecon với giá 1,18 tỷ USD.

Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia triển vọng cho hoạt động M&A trong năm 2019 vẫn khá tích cực. Theo Borja Azpilicueta, người đứng đầu EMEA Advisory tại HSBC Holdings Plc, môi trường pháp lý cho việc triển khai hoạt động M&A trên toàn cầu vẫn khá tích cực. Nhờ đó, các thỏa thuận đã diễn ra trong một thời gian dài đang được triển khai và một số ngành công nghiệp như dịch vụ tiện ích đang được thay đổi hoàn toàn bởi làn sóng hợp nhất các doanh nghiệp.