IMF tăng quỹ khủng hoảng, tốt cho ai?

Với mức vốn lên đến hơn 700 tỷ USD, các quan chức tài chính thế giới cho rằng, họ sẽ tạo ra một “bức tường lửa toàn cầu” nhằm ngăn cản cuộc khủng hoảng nợ châu Âu.

IMF sẽ có hơn 700 tỷ USD để cho vay các thành viên một khi việc tăng vốn hoàn tất trong những tháng tới, tăng từ mức khoảng 380 tỷ USD hiện tại. Lượng vốn này mặc dù không dành đặc biệt cho riêng một khu vực nào, nhưng có thể dùng phần nhiều cho gói cứu trợ của các nền kinh tế thuộc Khu vực đồng euro, cụ thể là cho những nền kinh tế lớn cần sự trợ giúp như Tây Ban Nha hay Ý. IMF và quan chức chính phủ các nước xem động thái này như một hiệp sức của cộng đồng quốc tế để giải quyết cuộc khủng hoảng tài chính thế giới, mà nguồn cơn đang là khủng hoảng nợ châu Âu.

Cam kết được đưa ra ở cuộc họp mặt tại Washington giữa các bộ trưởng Tài chính và các thống đốc Ngân hàng Trung ương của G20. Một vài người so sánh cuộc họp mặt này với một cuộc tập họp tương tự thời kỳ khủng hoảng kinh tế năm 2009. Tuy nhiên, các quan chức cũng nhấn mạnh rằng, việc tăng vốn cho IMF sẽ không thể kết thúc cuộc khủng hoảng được, mà chính phủ các nước sẽ phải tự hành động để kiểm soát chi tiêu ngân sách và tái cấu trúc nền kinh tế.

Một quan chức nhận xét bên lề cuộc họp rằng, những phản ứng sắp tới của thị trường sẽ phụ thuộc vào các hành động cụ thể của châu Âu, như việc tiến hành cải cách kinh tế, đảm bảo thanh khoản cho các ngân hàng và đồng thời cũng phải tự tăng vốn cho các gói giải cứu kinh tế cho khu vực này. Trong khi đó, Mỹ, Trung Quốc, Brazil và các nền kinh tế khác liên tục nhấn mạnh rằng, châu Âu sẽ phải nỗ lực hết sức để tự tăng khả năng tài chính của mình trước khi bất cứ một đồng tiền nào được rót thêm vào IMF.

Châu Âu cuối tháng trước đã mở rộng quỹ cứu trợ của mình lên khoảng 700 tỷ euro (925 tỷ USD). Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn nhiều mức mà các quan chức thế giới muốn.

Thậm chí, một vài quốc gia đã phản đối động thái tăng vốn của IMF. Họ cho rằng, điều đó sẽ làm giảm áp lực lên Khu vực châu Âu trong việc buộc họ phải tự cứu mình.

Việc tăng thêm vốn cho IMF lần này cũng đã được các quốc gia châu Âu “lobby” rất mạnh tay và nó “có thể sẽ tạo ra một cảm giác lầm tưởng cho các nhà tạo lập chính sách châu Âu rằng, họ đã nỗ lực đủ trong việc giải quyết những áp lực thị trường”, Eswar Prasad, chuyên gia kinh tế trường đại học Cornell và nguyên là lãnh đạo của IMF nhận xét.

Bản thân IMF, trong khi đó, cố gắng chứng tỏ rằng họ công bằng và khách quan. Trong một thông cáo chính thức, các thành viên G20 tuyên bố rằng, lượng vốn mới của IMF “sẵn sàng cho tất cả các thành viên”. Thông cáo cũng nói rằng, bất cứ một khoản vay mới nào cũng sẽ phải tuân theo các điều khoản cho vay của Quỹ.

Suốt hai năm qua, các gói cứu trợ từ IMF dành cho Hy Lạp, Bồ Đào Nha và Ai Len đã tạo ra rạn nứt giữa Khu vực châu Âu với những nước thành viên IMF không thuộc khu vực này - họ tự hỏi, liệu quỹ này có đang chú trọng quá mức tới chỉ riêng một khu vực của thế giới hay không?

Về phía châu Âu, NHTW châu Âu (ECB) đã tiến hành những giải pháp đáng kể để chống lại cuộc khủng hoảng nợ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Từ tháng 5/2010, ECB đã mua gần 220 tỷ euro trái phiếu quốc gia của Hy Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và những nước gặp khó khăn khác của châu Âu. Mùa Thu năm ngoái, ECB cho biết, Ngân hàng sẽ gia hạn các khoản vay kỳ hạn 3 năm cho các ngân hàng để giúp họ đạt đủ nhu cầu về vốn. Tổng cộng, ECB đã cho các ngân hàng vay khoảng trên 1.000 tỷ euro.

“Các nước châu Âu đã đạt đủ những yêu cầu chính của chúng tôi”, kinh tế trưởng của Ủy ban châu Âu, Olli Rehn phát biểu. Ông nói rằng, động thái tăng vốn của IMF “là tin tốt cho châu Âu” và cho nền kinh tế toàn cầu.

Nhưng rất nhiều chuyên gia vẫn nghi ngờ hiệu quả của sự kết hợp hai bức tường lửa - một của châu Âu và một của IMF. Nhiều ý kiến cho rằng, ECB cần làm nhiều hơn nữa để giải thoát khu vực châu Âu khỏi tình trạng khủng hoảng kinh tế và ngân sách tài chính kiệt quệ. Tỷ lệ thất nghiệp trên khắp 17 nước thành viên của Khu vực đồng euro hiện đang là 10,8% và con số này đang có xu hướng tăng cao. Riêng ở Tây Ban Nha và Hy Lạp, tỷ lệ này đã đạt 20% - ở đó, cứ hai người ở độ tuổi thanh niên lại có một người thất nghiệp. Nhiều nhà kinh tế đã dự đoán, kinh tế của khu vực này sẽ co lại trong năm nay.

“Chúng tôi nghi ngờ việc hai gói cứu trợ - một gói eo hẹp và một gói lớn - lại có thể giải quyết các vấn đề của khu vực, bất kể số tiền cứu trợ đến từ đâu”, các chuyên gia kinh tế ở Hãng tư vấn Capital Economics nhận xét trong một bản nghiên cứu gửi tới khách hàng.

Theo Đầu tư tài chính