Kỳ vọng gì khi CPTPP được ký kết

	CPTPP thúc đẩy cải cách trong nước
	63% DN Việt kỳ vọng ảnh hưởng tích cực của CPTPP
	Đón đầu cơ hội từ Hiệp định CPTPP

Thúc đẩy toàn cầu hóa, chống chủ nghĩa bảo hộ

Sau rất nhiều nỗ lực, Hiệp định CPTPP đã được ký đúng như kỳ vọng. Tại lễ ký, Tổng thống Chile phát biểu: “Hôm nay, chúng ta có thể tự hào kết luận rằng quá trình này đã gửi đi một thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng quốc tế, rằng hội nhập và hợp tác quốc tế là công cụ tốt nhất để tạo ra cơ hội và thịnh vượng”. Thông điệp rất lớn CPTTP mang lại, đó là phát đi tín hiệu mạnh mẽ về quyết tâm chống lại chủ nghĩa bảo hộ.

Đại diện các nước tham gia ký kết CPTPP tại Chile

Ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc Ngân hàng HSBC Việt Nam cho rằng: “CPTPP được ký kết mang một ý nghĩa rất lớn đối với phát triển kinh tế toàn cầu trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ đang có chiều hướng lan rộng”. CPTPP không chỉ bao gồm thương mại mà còn đầu tư, sở hữu trí tuệ và nhiều bộ nguyên tắc khác. Đây là hiệp định rất toàn diện đúng như tên gọi và tiến bộ hơn những hiệp định trước đó.

DN Việt kỳ vọng ảnh hưởng tích cực

Dù ước tính không mang lại lợi ích to lớn cho Việt Nam như tính toán với TPP trước đây nhưng theo nhiều nghiên cứu, CPTPP vẫn đem đến lợi ích rất lớn cho nền kinh tế và cộng đồng DN của các nước thành viên. Trong trường hợp của Việt Nam, báo cáo “Tác động kinh tế và phân bổ thu nhập của CPTPP: Trường hợp của Việt Nam” do WB vừa công bố ngày 9/3 cho rằng, CPTPP sẽ mang lại nhiều lợi ích kinh tế to lớn, bổ sung động lực cho mô hình tăng trưởng dựa trên đầu tư và xuất khẩu của Việt Nam.

“Ngay cả khi dựa trên những giả định khiêm tốn thì CPTPP dự kiến cũng sẽ góp phần làm tăng thêm 1,1% GDP tính đến thời điểm 2030. Với thêm giả định tăng năng suất khiêm tốn, CPTPP sẽ góp phần làm GDP tăng thêm 3,5%”, ông Ousmane Dione, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam cho biết.

“Hiệp định này dự kiến sẽ mang lại lợi ích cho mọi nhóm thu nhập, nhưng những lao động có tay nghề cao và thuộc nhóm có thu nhập 60% từ trên xuống sẽ được hưởng lợi nhiều hơn. Ngoài ra, dự kiến tăng trưởng đầu tư nước ngoài cũng sẽ kéo theo tăng trưởng ngành dịch vụ và tăng năng suất lao động. Các DN tư nhân trong nước sẽ có thêm cơ hội tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và nhờ vậy khuyến khích phát triển khu vực DNNVV”, báo cáo trên của WB chỉ ra.

Nhìn nhận theo ngành, báo cáo cho rằng ngành may mặc của Việt Nam sẽ có mức lợi ích lớn nhất trong tất cả các kịch bản (mức tăng còn lớn hơn so với trường hợp tính toán đối với TPP trước đây). Các ngành thực phẩm, đồ uống, thuốc lá của Việt Nam cũng sẽ có sản lượng và kim ngạch xuất khẩu cao nhất trong CPTPP. Hiệp định này cũng giúp tăng mức độ đa dạng hóa xuất khẩu của Việt Nam nếu tính trên thị trường xuất khẩu.

Theo ông Phạm Hồng Hải, Việt Nam sẽ tận dụng được lợi thế giao thương với các nước thành viên hiệp định, nhất là các thị trường như Canada hay Mexico và trong bối cảnh một số nước và vùng lãnh thổ đang thể hiện mong muốn tham gia như Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia, và Philippines, với dự kiến nâng lợi ích các bên tham gia lên 3 lần, tương đương 500 tỷ USD/năm”.

Một khảo sát toàn diện về DN trên toàn cầu của HSBC vừa được công bố ngày 9/3, khoảng hai phần ba (63%) các DN tại Việt Nam tin rằng CPTPP vừa được ký sẽ có ảnh hưởng tích cực lên hoạt động kinh doanh của họ. Trong số 1.150 DN (có trụ sở tại 6 nước thành viên CPTPP tham gia khảo sát), gần một nửa (46%) kỳ vọng những lợi ích tích cực từ hiệp định này.

Thúc đẩy cải cách trong nước

Ngoài các lợi ích về thương mại thì điều quan trọng nhất được các chuyên gia chỉ ra là CPTPP sẽ giúp khuyến khích và thúc đẩy cải cách trong nước của Việt Nam ở nhiều lĩnh vực như dịch vụ (bao gồm dịch vụ tài chính, viễn thông, gia nhập tạm thời của các nhà cung cấp dịch vụ), hải quan, thương mại điện tử, môi trường, mua sắm chính phủ, sở hữu trí tuệ, đầu tư, tiêu chuẩn lao động, các vấn đề pháp lý, tiếp cận thị trường cho hàng hoá, quy tắc xuất xứ, các biện pháp phi thuế quan, các biện pháp khắc phục thương mại…

Chuyên gia kinh tế WB tại Việt Nam Sebastian Eckardt nhận định: “CPTPP sẽ không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp cho Việt Nam nhờ tự do hóa thương mại và tăng cường tiếp cận thị trường mà quan trọng nhất là nó sẽ thúc đẩy và tăng tốc quá trình cải cách trong nước trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Thực hiện các cam kết trong CPTPP sẽ thúc đẩy hơn nữa minh bạch hóa và xây dựng thể chế hiện đại tại Việt Nam”.

Và theo CEO HSBC CPTPP tạo ra sức ép thúc đẩy cải cách rất lớn về thể chế kinh tế theo các tiêu chuẩn cao. Việt Nam sẽ phải tiến hành cải cách nhiều hơn so với các nước khác, về luật pháp, đào tạo công nhân và DN để chuẩn bị cho thực thi hiệp định. Việc cải cách các DNNN cũng cần phải được tiến hành nhanh mạnh hơn để có thể đáp ứng yêu cầu đồng thời thích ứng được với những yêu cầu của Hiệp định.

Trong khi đó với một số rào cản như trở ngại về hải quan, Việt Nam cần một cơ chế chặt chẽ hơn để DN có thể chứng minh họ đủ điều kiện được hưởng ưu đãi thuế quan theo điều khoản về xuất xứ của Hiệp định. Hay một trở ngại khá lớn khác là dịch vụ hậu cần vì ở Việt Nam, dịch vụ này chưa cân xứng giữa đường bộ và cảng biển, đường sắt. Việt Nam cần chuẩn bị năng lực về thực thi, cạnh tranh sản phẩm, thể chế và không ngừng tiếp tục thúc đẩy quan hệ hợp tác với các khối như EU, ASEAN và các thị trường lớn như Mỹ, Nhật, Ấn Độ, Trung Quốc.

Kinh nghiệm sau khi gia nhập WTO cho thấy, Việt Nam đã không thể tận dụng ngay lập tức lợi ích của việc gia nhập WTO để thu hút và tiếp nhận dòng vốn FDI lớn do thiếu năng lực để tạo điều kiện cho các DN tham gia vào chuỗi giá trị cao do chi phí hậu cần cao, cơ sở hạ tầng đường sá, điện, cảng biển, dịch vụ hậu cần… còn nhiều yếu kém. Đó chính là các vấn đề “phía sau biên giới” và những thách thức này cho thấy sự cần thiết phải cải thiện khả năng kết nối để hội nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu và giữ chi phí thương mại ở mức thấp. Điều này đặt ra đòi hỏi không chỉ cần có cả cơ sở vật chất tốt (hạ tầng cứng) mà còn một thể chế tốt và MTKD thuận lợi (hạ tầng mềm). Xét từ khía cạnh đó, CPTPP có thể xem chính là một trong những động lực để tạo ra bước ngoặt cho những cải cách ở Việt Nam trong thời gian tới.