Lành mạnh hóa thị trường thực phẩm chức năng

Bát nháo thị trường thực phẩm chức năng: Vàng thau lẫn lộn

Theo Hiệp hội Thực phẩm chức năng (TPCN), hiện nay cả nước có hơn 4.190 DN tham gia sản xuất kinh doanh và khoảng 10.930 sản phẩm được lưu hành. Cùng với đó, nhu cầu và tỷ lệ người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm TPCN ngày càng tăng cao, tạo thành “mảnh đất màu mỡ” cho các DN trong và ngoài nước khai thác triệt để.

GMP là tiêu chuẩn giúp lành mạnh hóa thị trường TPCN trong nước

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Minh Tuấn – Tổng giám đốc CTCP sản xuất và thương mại Dio Cosmetics, mặc dù thị trường TPCN đang phát triển mạnh, song chất lượng và quản lý chất lượng sản phẩm đang là vấn đề nổi cộm. Hiện có một số cơ sở tư nhân sản xuất sản phẩm kém chất lượng, song không ngần ngại “thổi phồng” công dụng, chức năng để bán giá cao kiếm lời, gây thiệt hại về tài chính và sức khỏe cho người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ làm ăn chụp giật, bất chấp quy định pháp luật bán hàng giả, hàng kém chất lượng, thậm chí còn trà trộn chất cấm để thu lợi bất chính đã làm ảnh hưởng đến những DN làm ăn chân chính, khiến thị trường TPCN tại Việt Nam trở nên khó kiểm soát.

Để khắc phục tình trạng này, Nghị định 15/2018 về hướng dẫn chi tiết thi hành Luật ATTP thay thế cho Nghị định 38 được ban hành ngày 2/2/2018 quy định rõ, sau ngày 1/7/2019, các đơn vị sản xuất, kinh doanh TPCN không đạt tiêu chuẩn GMP (Good Manufacturing Practices) sẽ không được cấp chứng nhận, đồng nghĩa với việc những DN, cơ sở sản xuất này sẽ không được phép tiếp tục sản xuất.

Được biết, GMP là tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt nhằm đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn, bao gồm những nguyên tắc chung, quy định, hướng dẫn các nội dung cơ bản về điều kiện sản xuất áp dụng cho các cơ sở sản xuất, gia công, đóng gói thực phẩm, dược phẩm, thiết bị y tế, mỹ phẩm… nhằm đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng và an toàn. GMP là một phần cơ bản trong hệ thống quản lý ATTP, là điều kiện tiên quyết cho việc phát triển hệ thống HACCP và các tiêu chuẩn quản lý ATTP ISO22000.

Bàn về vấn đề này, bà Đỗ Việt Hương, Chủ tịch HĐQT CTCP sản xuất thương mại BioCosmestics cho rằng, để một nhà máy TPCN đạt chuẩn GMP phải mất rất nhiều chi phí đầu tư, trung bình lên đến vài chục tỷ đồng. Trong khi phần lớn các DN sản xuất kinh doanh TPCN là những DN có quy mô vừa và nhỏ, máy móc công nghệ đã đầu tư từ trước đó 5 – 7 năm, thậm chí có những nhà máy xây dựng gần đây, song vẫn chưa đạt chuẩn GMP theo quy định hiện hành

“Trong khi đó, Nghị định đưa ra yêu cầu DN trong vòng 18 tháng phải đạt GMP khiến rất nhiều DN gặp khó vì nguồn đầu tư lớn. Vì vậy, DN kiến nghị Cục Quản lý Dược và cơ quan chức năng cho phép sản phẩm đã được cấp công bố trước tháng 7/2018 thì được phép sản xuất tại nhà máy trước đó” – bà Hương nêu ý kiến.

Theo đại diện Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, Nghị định đưa ra đã tính toán đến lộ trình để DN hoạt động trong lĩnh vực này có điều kiện thực hiện. Với tiêu chuẩn GMP thì tình trạng làm ăn gian dối, hay những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, không đủ tiêu chuẩn tham gia làm nhiễu loạn thị trường TPCN... sẽ bị loại bỏ, triệt tiêu, nhằm lành mạnh hóa thị trường. Quy định này sẽ tạo ra sân chơi bình đẳng đối với cả DN trong nước và nước ngoài.

Ông Nguyễn Hưng Củng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội TPCN Việt Nam nhấn mạnh, các DN nên coi việc thực hiện tiêu chuẩn của GMP như “tấm vé thông hành” để sản xuất, xuất khẩu hàng hóa của DN mình sang các nước ASEAN, từ đó hướng sang những thị trường rộng lớn hơn với quy định, đòi hỏi cao hơn như Mỹ, Nhật, châu Âu.

Nếu nhìn ở khía cạnh này thì nó đang mở ra cơ hội cho các DN Việt trong lĩnh vực TPCN để chuẩn hóa, nâng tầm sản phẩm. Vấn đề là DN có tận dụng được cơ hội này hay không và tận dụng như thế nào, bởi để đáp ứng được tiêu chuẩn của GMP, DN không chỉ phải đáp ứng các tiêu chuẩn cao về quy mô sản xuất, cơ sở hạ tầng, mà còn cả về con người và quy trình quản lý…

Nói tóm lại, GMP chính là tiêu chuẩn giúp lành mạnh hóa thị trường TPCN trong nước, đồng thời giúp DN phát triển bền vững hơn trong tương lai.