Nghị quyết giảm nghèo bền vững: Kết quả sau 6 năm

Ảnh minh họa

Tham dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các địa phương.

Báo cáo của Bộ LĐTB&XH tại Hội nghị nêu rõ, Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP ngày 27/12/2008 là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, giảm nghèo đối với các huyện miền núi có đông đồng bào dân tộc thiểu số được các cấp, các ngành và nhân dân đồng tình và đánh giá cao.

Tuy những năm qua, kinh tế đất nước còn gặp khó khăn, song Đảng, Nhà nước luôn dành nguồn lực ưu tiên đầu tư cho các huyện nghèo để thực hiện các chính sách đặc thù. Các mục tiêu giảm nghèo nhanh, cải thiện đời sống của người dân, cải thiện điều kiện cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội, thu hẹp dần khoảng cách chênh lệch về mức sống so với các vùng khác, củng cố và tăng cường quốc phòng-an ninh, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội... đã cơ bản đạt được.

Trong quá trình 6 năm tổ chức thực hiện, Chương trình 30a đã nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của cả nước, của các cấp, các ngành và cộng đồng, nhất là sự hỗ trợ có hiệu quả các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước và các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác.

Cụ thể, nguồn lực phân bổ và huy động hỗ trợ các huyện nghèo theo Chương trình 30a trong 6 năm (chưa kể kinh phí thực hiện các chính sách giảm nghèo chung như mua thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ giáo dục, hỗ trợ nhà ở v.v…) là 20.189 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương là 17.051 tỷ đồng, ngân sách địa phương 2.000 tỷ đồng, hỗ trợ của các doanh nghiệp là 3.138 tỷ đồng.

Kết quả thực hiện Nghị quyết đến cuối năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo bình quân của 62 huyện nghèo đã giảm xuống còn 35% theo chuẩn nghèo cũ (bình quân giảm 5%/năm), đạt mục tiêu đề ra là giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống mức dưới 40%. Trong đó có 40/62 huyện đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo cuối năm 2010 xuống dưới 40%; chỉ còn 22 huyện thuộc 6 tỉnh có tỷ lệ hộ nghèo trên 40% là Yên Bái, Điện Biên, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Nam và Ninh Thuận.

Trong giai đoạn 2011-2014, các huyện nghèo cơ bản đều đạt mức giảm bình quân khoảng 6%/năm, cao hơn mục tiêu 4% của Nghị quyết 30a. Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2012-2015 đặt mục tiêu phấn đấu đến cuối năm 2015 có 10% số huyện nghèo thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn, thì đến nay theo đánh giá sơ bộ, đã có 8/64 huyện (chiếm tỷ lệ hơn 12%) có tỷ lệ hộ nghèo ngang bằng hoặc thấp hơn mức bình quân chung của tỉnh gồm huyện Tân Uyên (20,09%), huyện Than Uyên (19,00%) thuộc tỉnh Lai Châu; huyện Quỳnh Nhai (25,88%), huyện Phù Yên (20,38%) thuộc tỉnh Sơn La; huyện Ba Bể (18,04%) thuộc tỉnh Bắc Kạn; huyện Bá Thước (18,29%) và huyện Thường Xuân (22,89%) thuộc tỉnh Thanh Hóa; huyện Đam Rông (9,65%) thuộc tỉnh Lâm Đồng.

Tuy nhiên, đến cuối năm 2014, tỷ lệ nghèo bình quân của 64 huyện nghèo còn cao gấp 5,5 lần so với tỷ lệ bình quân của cả nước. Tại một số huyện, tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn cao trên 50%, cá biệt có huyện cao trên 60-70%. Điều này cho thấy kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh nhưng tỷ lệ hộ cận nghèo lại tăng; số hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm hơn 90% tổng số hộ nghèo chung tại các huyện nghèo (do trên địa bàn chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số); hệ thống cơ sở hạ tầng đã được quan tâm đầu tư nhưng chưa đáp ứng nhu cầu của người dân và địa phương, cơ cấu sản xuất, cơ cấu lao động chuyển dịch chậm.... Đến nay, tuy có 8 huyện tỷ lệ hộ nghèo đã đạt mức ngang bằng với tỷ lệ nghèo chung của tỉnh nhưng hạ tầng cơ sở, nhất là giao thông, sản xuất và đời sống vẫn còn nhiều khó khăn.