Nhọc nhằn thu nợ thuế, chật vật chống thất thu
Ngành Thuế đồng hành cùng DN để doanh nhân an tâm kinh doanh |
Ngành thuế ôm nợ khó đòi
“Mặc dù còn rất nhiều khó khăn, nhưng các DN vẫn rất cố gắng thực hiện đủ nghĩa vụ nộp thuế”, ông Bùi Văn Nam, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế ghi nhận sự tích cực và ý thức tuân thủ pháp luật thuế của DN.
Và thực tế là, việc thu đúng thu đủ đối với các cục thuế luôn đầy nhọc nhằn vất vả. Trên các trang thông tin chức năng vẫn liên tục đăng tên những đối tượng nợ thuế. Và cơ quan thuế thì liên tục từ năm này sang năm khác luôn phải theo sát DN, người nộp thuế để đôn đốc nhắc và thu đòi nợ thuế.
Tổng số tiền thuế nợ tính đến thời điểm 31/5/2017 là 75.534 tỷ đồng |
Tổng cục Thuế cho biết, tổng số nợ thuế đến 31/12/2015 là hơn 76.276,2 tỷ đồng. Năm 2016 thu được 42.075 tỷ đồng tiền thuế nợ, tăng 12,1% so với cùng kỳ năm 2015 và đưa số nợ thuế tính đến 31/12/2016 còn 72.405 tỷ đồng. Nhưng theo số liệu của Bộ Tài chính, tổng số tiền thuế nợ tính đến thời điểm 31/5/2017 là 75.534 tỷ đồng, bằng 6,2% tổng thu ngân sách nhà nước, so với 31/12/2016 tăng 1.390 tỷ đồng (+1,9%).
Việc nợ thuế có 3 nguyên nhân chính: do tình hình sản xuất kinh doanh của DN vẫn còn gặp nhiều khó khăn; do một số DN chây ỳ, không nộp thuế đúng hạn, để nợ thuế kéo dài, khoản tiền phạt chậm nộp tăng lên; Do DN kinh doanh thua lỗ đã tự giải thể, phá sản, bỏ khỏi địa chỉ sản xuất, kinh doanh, còn nợ thuế…
Điều đáng nói là số nợ thuế này chủ yếu tồn tại từ những năm trước để lại. Theo Bộ Tài chính, trong hơn 75.000 tỷ đồng nợ thuế, thì nợ có khả năng thu là 48.207 tỷ đồng, bằng 4% tổng thu NSNN, so với 31/12/2016 giảm 489 tỷ đồng (giảm 1%). Tiền thuế nợ không có khả năng thu do người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, liên quan đến trách nhiệm hình sự, do DN đã tự giải thể, phá sản, ngừng, nghỉ và bỏ địa chỉ kinh doanh là 27.327 tỷ đồng tăng 1.878 tỷ đồng so với 31/12/2016 (tăng 7,4%).
Khoản nợ không có khả năng thu do người nợ thuế đã chết, đã phá sản, mất tích... cơ quan thuế không thể thu được, cứ kéo từ năm này sang năm khác. Theo quy định hiện nay, nợ thuế cứ quá hạn là tính lãi phát sinh chậm nộp, vậy là số nợ cứ dềnh lên và cơ quan thuế cứ ngậm ngùi ôm những khoản nợ không thể đòi.
Chia sẻ kinh nghiệm thu hồi nợ đọng thuế, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng cho biết, Cục luôn chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên, liên tục, triển khai áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp quản lý thu, đôn đốc thu nộp, cưỡng chế nợ thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế. Cục đã thành lập các đoàn Chống thất thu và xử lý nợ đọng tiền thuế. Qua đó, không chỉ thu hồi được thuế nợ đọng, mà còn phát hiện và ngăn chặn nhiều mánh lới gian lận thuế.
Đi đến đâu thu được đến đấy
“Đoàn thanh tra đi đến đâu truy thu đến đấy, kiểm tra chỗ nào cũng ra thuế. DN lớn cơ bản tuân thủ tốt, nhưng với DN nhỏ thì hầu như đều có gian lận thuế”, ông Nguyễn Văn Yên, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết. Thất thu thuế lớn nhất của địa phương này là ở 3 lĩnh vực xăng dầu, kinh doanh vận tải và bất động sản.
Bên cạnh việc tổ chức hội nghị đối thoại với các DN để phổ biến chính sách, nhắc nhở các lỗi sai mà người nộp thuế hay mắc phải khi tiến hành các thủ tục khai thuế, nộp thuế, các cục thuế cũng đã công khai thông tin người nộp thuế còn nợ thuế...
“Chúng tôi phối hợp chặt chẽ với các phương tiện thông tin đại chúng. Chậm nhất ngày 25 hàng tháng, Chi cục Thuế các huyện, thành phố gửi danh sách người nợ thuế về phòng chức năng để tổng hợp, đăng công khai thông tin trên trang web ngành thuế”, Cục trưởng Cục Thuế Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết. Bà Rịa – Vũng Tàu đã giao chỉ tiêu thu nợ đến từng công chức thực hiện, lãnh đạo bộ phận QLN tổ chức giám sát chặt chẽ tiến độ, thực hiện áp dụng biện pháp cưỡng chế nợ.
Để ngăn chặn tình trạng chủ DN nợ thuế rồi bỏ trốn mất tích, Cục Thuế Bà Rịa – Vũng Tàu đã áp dụng biện pháp gửi công văn đề nghị tạm hoãn, dừng xuất cảnh đối với người Việt Nam xuất cảnh để định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài xuất cảnh từ Việt Nam trong trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế tới Cục Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an. Chủ động gửi công văn đến từng chủ tịch UBND huyện, thành phố đề nghị chỉ đạo các sở ban ngành liên quan triển khai các giải pháp thực hiện đôn đốc thu nộp NSNN.
Còn Cục Thuế Hà Nội đã phối hợp, trao đổi thông tin với Công an TP. Hà Nội và cơ quan Hải quan, Kho bạc Nhà nước, NHNN… để nắm bắt thông tin, tình hình hoạt động của các DN, tăng cường vai trò quản lý nhà nước, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật thuế trên địa bàn và phối hợp đấu tranh với các hành vi trốn thuế, đưa ra xử lý hình sự đối với các vụ trốn thuế lớn; Chủ động phát hiện các vụ trốn thuế để chuyển cơ quan công an xử lý. Ông Nguyễn Doãn Toản, Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội cho biết năm 2016, Hà Nội đã thu nợ đọng 12.000 tỷ đồng tiền nợ thuế, giảm tỷ lệ 15,1% nợ thuế so với năm trước.
Từ nay đến cuối năm, Tổng cục Thuế phấn đấu giảm tỷ lệ nợ thuế trên tổng thu ngân sách theo tinh thần Chỉ thị số 14/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, không để phát sinh nợ mới, trong đó tập trung vào các giải pháp: rà soát, phân loại nợ, phân tích nguyên nhân của từng trường hợp để áp dụng các biện pháp đôn đốc thu nợ; tổ chức áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ theo quy định; Công khai thông tin người nộp thuế chây ỳ, không nộp tiền thuế đúng hạn; Rà soát các vướng mắc trong quá trình thực hiện để sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách liên quan đến xử lý nợ thuế để phù hợp với tình hình thực tiễn; rà soát các khoản nợ thuế phát sinh do ấn định thuế theo các quyết định kiểm tra sau thông quan, quyết định thanh tra.