PAPI 2016: Người dân hài lòng hơn với bảo hiểm y tế công lập
Hài lòng hơn với thuế | |
TP.HCM: Khảo sát sự hài lòng đối với dịch vụ hành chính công | |
Khi cư dân hài lòng với chủ đầu tư |
Tuy nhiên, quản trị công hiện vẫn tồn đọng những điểm yếu trong việc huy động sự tham gia của người dân vào quá trình ra quyết định ở cấp cơ sở, trách nhiệm giải trình của chính quyền với người dân và kiểm soát tham nhũng trong khu vực công. Bên cạnh đó, người dân cũng ngày càng quan ngại về những vấn đề môi trường.
Hơn 14.000 người dân từ tất cả 63 tỉnh thành được chọn phỏng vấn ngẫu nhiên trong năm 2016 (cao nhất kể từ khi chỉ số này được khảo sát tại Việt Nam). Chỉ số PAPI thể hiện đánh giá của người dân thông qua trải nghiệm và cảm nhận của họ về hiệu quả quản trị, hành chính công và cung ứng dịch vụ công của bộ máy chính quyền các cấp.
Trong sáu chỉ số nội dung, chỉ số cung ứng dịch vụ công tăng mạnh nhất ở 35 tỉnh thành so với năm 2011. Cụ thể, nhận thức của người dân về y tế công lập cải thiện rõ rệt do số lượng người có bảo hiểm y tế tăng từ 62% nắm 2015 lên 73% năm 2016.
Báo cáo cũng cho thấy, chất lượng chăm sóc sức khỏe miễn phí cho trẻ em tăng mạnh: 32% người khảo sát cho biết dịch vụ dành cho trẻ em dưới 6 tuổi “rất tốt”, cao hơn so với tỉ lệ 23% năm 2015. Người dân chấm điểm chất lượng bệnh viện công tuyến huyện/quận cao hơn, song đánh giá của người sử dụng dịch vụ này giữa các tỉnh, thành phố có mức chênh lệch lớn. Ví dụ, Sóc Trăng đạt 8,16 điểm trong khi Gia Lai chỉ đạt 1,9 điểm, theo thang điểm từ 1-10. Một xu hướng tích cực ghi nhận được là số người cho rằng cần phải đưa hối lộ để tiếp cận dịch vụ y tế công cộng cấp quận/huyện đã giảm từ 43% năm 2015 xuống 39% năm 2016.
Theo kết quả khảo sát, dịch vụ hành chính công từng bước được cải thiện. Người dân nhìn chung hài lòng hơn với các thủ tục đăng ký cấp giấy phép xây dựng và dịch vụ hành chính cấp xã/phường cho giấy tờ tùy thân. Dịch vụ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) đạt điểm thấp nhất trong số bốn loại dịch vụ hành chính công PAPI đo lường.
Tuy nhiên, chỉ số kiểm soát tham nhũng khu vực công năm 2016 có xu hướng giảm điểm. Tỉ lệ người dân cho biết họ phải chi “lót tay” cho công chức để làm xong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, và cho giáo viên tiểu học công lập để con em được quan tâm hơn vẫn tiếp tục tăng lên trong năm 2016.
Bên cạnh đó, khoảng 54% số người dân cho rằng cần phải đưa hối lộ mới xin được việc làm trong khu vực nhà nước, cao hơn tỉ lệ 51% của năm 2015 và 46% của năm 2011. Tỉ lệ người dân cho rằng cán bộ chính quyền địa phương biển thủ công quỹ cũng tăng.
Đói nghèo vẫn được xem là vấn đề hệ trọng nhất đối với người dân. Tuy nhiên, so với kết quả khảo sát năm 2015, năm 2016 tỉ lệ người dân cho rằng môi trường là mối quan ngại lớn nhất tăng 10%. Sự gia tăng đột biến này chắc chắn phản ánh mối quan tâm của dư luận sau sự kiện cá chết hàng loạt tại khu vực duyên hải miền Trung hồi tháng 4/2016.
Báo cáo cũng cho thấy người dân cả nước ngày càng quan ngại hơn về ô nhiễm không khí và ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt. Hơn 67% số người sống gần sông ngòi cho biết chất lượng nước từ những nguồn này kém hơn so với ba năm trước, và 36% số người trả lời cho rằng chất lượng không khí kém hơn so với ba năm trước. Những vấn đề hệ trọng khác là việc làm, phát triển kinh tế, tranh chấp biển Đông, tham nhũng và giao thông.
Tham gia vào đời sống chính trị của người dân ở cấp cơ sở còn hạn chế. Tỉ lệ người trả lời khảo sát PAPI 2016 cho biết họ trực tiếp đi bỏ phiếu bầu Đại biểu Quốc hội khóa 15 là 69%, tăng 2% so với kết quả khảo sát PAPI năm 2011 (67%).
Một phát hiện đáng chú ý là trong khi 65% số người trả lời được mời tham dự các buổi tiếp xúc cử tri với đại biểu Hội đồng Nhân dân cấp xã/phường năm 2016 và 30% tham dự, thì chỉ có 47% được mời và 17% tham dự tiếp xúc đại biểu Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh/thành phố.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, những người là Đảng viên, thành viên các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp, các tổ chức đoàn thể, và nam giới thường được mời tham dự các buổi gặp ứng cử viên trước bầu cử nhiều hơn so với các nhóm khác. Đặc biệt, những người là phụ nữ nhưng không phải là Đảng viên hoặc không thuộc các tổ chức đoàn thể càng ít được mời tham gia hơn.
Phát biểu tại Hội nghị công bố, ông Kamal Malhotra, Điều phối viên thường trú Liên Hợp quốc tại Việt Nam, nhận xét: “Kết quả khảo sát PAPI 2016 cho thấy một bức tranh đa chiều. Một mặt, cung ứng dịch vụ công được cải thiện bền vững trong suốt sáu năm qua. Mặt khác, hầu hết các tỉnh thành có thể làm tốt hơn để cải thiện năng lực và thái độ của công chức, viên chức; tăng tính minh bạch, khả năng phản hồi và trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước”.
Về kết quả xếp hạng tổng hợp cấp tỉnh năm 2016: Trong số 16 tỉnh/thành phố đạt điểm cao nhất có 8 địa phương khu vực Đông Bắc bộ; 5 địa phương duyên hải miền Trung và 3 địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Trong đó, đáng lưu ý là các tỉnh/thành phố Nam Định, Hà Tĩnh, Quảng Trị và Đà Nẵng vẫn duy trì vị trí của mình trong nhóm đạt điểm cao nhất qua 6 năm liên tiếp, từ 2011 đến 2016.
PGS. TS. Đặng Ngọc Dinh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phát triển và hỗ trợ cộng đồng (CECODES) chia sẻ: “Chúng tôi hy vọng rằng, với dữ liệu PAPI năm 2016 và 5 năm tới, Chính phủ có thêm nguồn thông tin tham khảo để theo dõi và đánh giá những nỗ lực hiện nay trong việc xây dựng ‘chính phủ kiến tạo phát triển, phục vụ nhân dân”.
PAPI là kết quả của công trình nghiên cứu chung giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở các cấp từ trung ương đến địa phương, Trung tâm Nghiên cứu Phát triển và Hỗ trợ Cộng đồng thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc tại Việt Nam.
Cơ quan Hợp tác và Phát triển Thụy Sĩ (SDC) và Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) đồng tài trợ cho nghiên cứu xây dựng chỉ số PAPI từ năm 2011 đến nay.