Phát triển nhà cho thuê: Người dân vẫn phải chờ… chính sách

Vợ chồng chị Nguyễn Thanh Hồng (Sài Đồng - Long Biên) hiện đang phải sống tiết kiệm mới đủ trang trải cho cuộc sống. Gia đình với cả hai vợ chồng đều là nhân viên của DN tư nhân, trước đây sống trong khu trọ giá rẻ cũng tạm ổn.

Cho thuê nhà ở xã hội phù hợp với đối tượng thu nhập thấp, xong là rào cản đối với DN vì thời gian thu hồi vốn sẽ rất dài

Tuy nhiên từ khi gia đình có thêm một cháu nhỏ, vợ chồng chị phải tìm thuê một căn phòng rộng hơn cho cháu “có chỗ thở”, theo chị. Nhưng, chi phí sinh hoạt cũng tăng lên trong khi nguồn thu nhập của cả gia đình chỉ khoảng gần 10 triệu đồng/tháng, việc cân đối thu nhập và chi tiêu cực kỳ khó khăn.

Cùng hoàn cảnh phải thuê nhà, anh Hoàng Thọ Vương đang công tác tại Viện Chiến lược Phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, nhà ở xã hội là mục tiêu anh hướng đến. Nhưng theo anh Vương, sau mấy năm liền đăng ký mua nhà ở xã hội tại đơn vị, anh không còn hy vọng mua được.

Hiện anh đang phải sống trong phòng trọ hơn 10 m2 tại Cầu Giấy, với điều kiện sống chật hẹp, nóng bức, giá thuê hơn 2 triệu đồng/tháng. Đây cũng đang là tình trạng chung của hàng triệu người lao động đang sống và làm việc tại các thành phố lớn.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, tính đến năm 2015, khu vực đô thị trên cả nước có khoảng 1,7 triệu người khó khăn về nhà ở và 1,7 triệu công nhân có nhu cầu chỗ ở ổn định, đồng nghĩa với việc cần khoảng 700 nghìn căn hộ.

heo Công ty bất động sản (BĐS) Thành Công, số lượng người tìm thuê nhà thông qua sàn giao dịch khá nhiều. Nhằm đáp ứng nhu cầu, công ty cũng phát triển mạnh dịch vụ cung cấp nhà ở cho thuê.

Phần lớn những căn hộ cho thuê là do người dân tự xây dựng hoặc một số công ty xây dựng những căn hộ chung cư để cho thuê. Điều kiện sinh hoạt tại các khu trọ do người dân xây dựng thường rất thấp: diện tích hẹp, xây dựng sơ sài, mùa hè thì nóng bức, mùa đông thì ẩm ướt…

Thời gian qua, Chính phủ và Bộ Xây dựng rất quan tâm đến nhu cầu nhà ở của những người thu nhập thấp. Hàng loạt các chính sách ưu đãi, khuyến khích phát triển nhà ở xã hội, cho người thu nhập thấp vay mua nhà với lãi suất thấp và thời hạn cho vay dài hạn.

Tuy nhiên trên thực tế, mua nhà ở xã hội vẫn là quá khó với những người thu nhập hạn chế, mới đi làm chưa có nhiều tích lũy... Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, để phát triển nhà ở cho thuê cần có chính sách hỗ trợ cụ thể.

Mức giá nhà ở cho thuê đang được tính toán để mỗi căn hộ 40 - 45 m2 chỉ khoảng 2 - 4 triệu đồng/tháng, khá phù hợp đối với đa số đối tượng thu nhập thấp. Tuy nhiên đấy lại chính là rào cản đối với DN bởi thời gian thu hồi vốn sẽ rất dài.

Theo giải thích của một DN BĐS, việc bỏ ra một số tiền lớn để đầu tư một dự án cho thuê trong khi giá thuê lại thấp chỉ khoảng 2-4 triệu đồng/căn là cả một bài toán mà DN cần tính toán trong điều kiện nguồn vốn đang khó khăn như hiện nay. Đối tượng cho thuê chủ yếu là những người có thu nhập thấp nên nếu cho thuê giá cao thì rất khó tìm được người thuê.

Nhưng, nếu tính toán các chi phí bỏ ra như vốn ban đầu, trả lãi suất vay ngân hàng, chi phí quản lý… thì rất khó để DN có lãi, thậm chí là lỗ. Do đó, DN chưa mạo hiểm để bỏ vốn đầu tư vào loại hình này.

Ông Nguyễn Ngọc Thành, Phó chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam cho rằng, việc xây dựng nhà ở cho thuê đối với DN còn gặp rất nhiều khó khăn. Bất khả thi trong tính toán thu hồi vốn đang là rào cản lớn nhất đối với nhà đầu tư. Dòng tín dụng cho vay hiện nay thường ngắn hoặc trung hạn, ngay cả thời hạn vốn vay đối với gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng cũng chỉ có 10 năm, trong khi để thu hồi vốn với dự án cho thuê, DN dự kiến khoảng 30-50 năm nên khó thu hút được DN bỏ vốn đầu tư.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Xây dựng đã soạn thảo dự thảo Nghị định phát triển và quản lý nhà ở cho thuê để trình Chính phủ phê duyệt, trong đó đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ nhằm thu hút DN tham gia xây dựng nhà ở cho thuê. Cụ thể, các dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân, người lao động thuê tại các khu công nghiệp được miễn tiền sử dụng đất đối với diện tích đất xây dựng dự án nhà ở cho thuê thí điểm;

Dự án đầu tư xây dựng nhà ở tại khu vực đô thị để cho thuê được áp dụng hình thức thuê đất trả tiền hàng năm đối với diện tích đất xây dựng dự án nhà ở cho thuê thí điểm; giảm thuế; được vay vốn với lãi suất ưu đãi tại ngân hàng thương mại Nhà nước… Nhưng đến thời điểm hiện tại vẫn chưa được ban hành.

Theo ông Nguyễn Ngọc Thành, để phát triển loại hình nhà ở cho thuê thì phải hoàn thiện thể chế cho loại hình này như chính sách tín dụng, hành lang pháp lý, có những ưu đãi riêng cho việc xây dựng như ưu đãi về nộp tiền sử dụng đất, thuê đất, áp dụng thuế suất thuế thu nhập DN thấp đối với hoạt động đầu tư, kinh doanh nhà ở cho thuê...

Nguyễn Minh