Thay đổi tư duy từ lượng sang chất
Ông Quang phân tích, cũng thuộc nhóm xuất khẩu gạo nhiều nhất thế giới nhưng Việt Nam xuất khẩu vào các thị trường như châu Phi, Philippines… còn gạo của Thái Lan và Ấn Độ lại tiếp cận được với những thị trường có giá trị gia tăng cao như Mỹ và châu Âu. Hay như Campuchia chỉ trồng lúa 1 vụ/năm với năng suất chỉ 2 tấn/ha, trong khi lúa Việt Nam mỗi năm 2-3 vụ với năng suất 5-7 tấn/ha, nhưng trên thị trường quốc tế người ta biết đến gạo Campuchia với chất lượng.
Các sản phẩm nông nghiệp sáng tạo chất lượng với những phân khúc ogranic, hữu cơ được giới thiệu tại hội chợ triển lãm |
“Tôi cho rằng nếu không thay đổi tư duy này nông nghiệp trong nước vẫn không thể giàu lên nổi, vì làm càng nhiều, năng suất cao lại sẽ phải giải cứu nhiều”, ông kết luận.
Đồng tình quan điểm này, nhiều chuyên gia cho rằng, thay vì sản xuất đại trà, việc trồng và phân phối nông sản theo các tiêu chuẩn an toàn trong và ngoài nước theo đơn đặt hàng sẽ khiến nông sản có giá trị cao hơn. Việc này cũng khắc phục “điệp khúc” được mùa mất giá ở chuối, dưa hấu, khoai lang, hành tím… thời gian qua.
Bên cạnh đó, công tác marketing, tuyên truyền quảng bá cũng vô cùng quan trọng. Dẫn chứng câu chuyện chất lượng, Huỳnh Kim Tước (Giám đốc Trung tâm Sáng kiến hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp SIHUB - Sở Khoa học - Công nghệ TP.HCM) đưa lại câu chuyện gạo ST24 của Sóc Trăng đã đạt giải 3 thế giới về gạo ngon.
“Nhiều người trong chúng ta cũng đã biết gạo Campuchia và đã từng ăn cơm từ gạo Campuchia nhưng loại gạo ngon ST24 của Việt Nam chưa được mấy người biết”, ông Tước nói.
Gạo thơm ST24 của DN tư nhân Hồ Quang được lọt vào Top 3 gạo ngon nhất thế giới năm 2017. Loại gạo này đạt chuẩn hạt dài, trắng trong, cơm dẻo vừa và có hương thơm mùi lá dứa. Bà Vũ Thị Hiếu Đông – Giám đốc Sở KH&CN Sóc Trăng cho biết, giống ST24 nếu trồng tại các địa phương khác ở Đồng bằng Sông Cửu Long thì chất lượng không được như trồng ở Sóc Trăng.
Mặc dù, DN Hồ Quang sẵn sàng cung cấp giống và quy trình sản xuất giống lúa này cho người nào muốn thử nghiệm. Thế nhưng gạo thu hoạch được không đạt một số chỉ tiêu như ST24. Gạo này được chỉ dẫn địa lý vì vậy diện tích sản xuất loại gạo vẫn không thể mở rộng khiến cung không đủ cầu.
Để đảm bảo chất lượng và nâng cao giá trị của nông sản, bà Vũ Kim Hạnh - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ DN (BSA) cho rằng, ưu thế của chỉ dẫn địa lý sẽ làm tăng thêm giá trị của nông sản mà các DN chưa tận dụng được. Các nước như Nhật Bản, Thái Lan sử dụng tốt ưu thế này lên từng sản phẩm nên giá trị nông sản của họ nâng cao rất nhiều.
Theo khuyến nghị của các chuyên gia, cần đầu tư ứng dụng KH&CN trong nông nghiệp, tập trung xây dựng sản phẩm chủ lực, làm tốt marketing thị trường và khởi nghiệp sáng tạo để nâng giá trị nông sản Việt. DN ứng dụng KH&CN kết hợp với làm thị trường để làm sản phẩm chất lượng, làm theo đơn đặt hàng sẽ tránh được tình trạng sản xuất nhiều và phải “giải cứu nông sản”.
Sự tham gia của công nghệ vào nông nghiệp để nâng cao giá trị sản xuất, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm là rất cần thiết. Công nghệ sẽ kết nối các khâu trong sản xuất, cung ứng, giúp quá trình này minh bạch, hiệu quả hơn và mang lại niềm tin cho người tiêu dùng khi sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đạt tiêu chuẩn.
Trên thực tế, muốn nông sản có ưu thế cạnh tranh, phải dựa trên một chuỗi xuyên suốt, với nền tảng là sự sáng tạo và ứng dụng công nghệ, tận dụng lợi thế về chỉ dẫn địa lý và mô hình kinh doanh hiện đại.
“Cạnh tranh trước hết phải giữ được thị phần nội địa trước sức ép của các sản phẩm nước ngoài, không để “thua trên sân nhà”. Để sản phẩm nông nghiệp cạnh tranh chúng ta có thể đi vào những phân khúc khác như sản phẩm nông nghiệp hữu cơ, ogranic…”, ông Huỳnh Kim Tước chia sẻ.