Thị trường cà phê trước nguy cơ thiếu cung
Nguy cơ thiếu cung trước mắt
Theo Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO), niên vụ 2016/2017 được dự báo sẽ là niên vụ thứ ba liên tiếp sản lượng cà phê không theo kịp nhu cầu tiêu thụ trên toàn cầu. Tại Brazil, thời tiết khô hạn ở tỉnh Espirito Santo, vùng trồng cà phê chủ chốt của nước này, đã khiến triển vọng sản lượng cà phê robusta năm 2017 thêm phần ảm đạm. Nếu sản lượng cà phê của Brazil sụt giảm mạnh, nguy cơ thị trường cà phê robusta toàn cầu tiếp tục rơi vào trạng thái thiếu cung là điều khó tránh.
Người tiêu dùng cà phê thế giới sẽ phải chi nhiều hơn cho một cốc cà phê trong tương lai |
Các chuyên gia của Rabobank (Hà Lan) nhận định rằng niên vụ 2017/2018 cũng tiếp tục thiếu nguồn cung với mức thiếu hụt ước tính khoảng hai triệu bao (1 bao = 60 kg). Trong khi đó, nguồn cung cà phê arabica có phần ổn định hơn, do cả Brazil và Colombia được kỳ vọng sẽ có một vụ mùa bội thu.
Sang niên vụ 2017/2018, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo sản lượng cà phê thế giới trong niên vụ 2017/2018 sẽ vào khoảng 159 triệu bao loại 60kg/bao, không thay đổi so với niên vụ trước đó nhờ sự sụt giảm sản lượng tại Brazil được bù đắp bởi tình hình khởi sắc tại Việt Nam, Mexico, Indonesia cũng như các khu vực khác trên thế giới. Trong khi đó, lượng tiêu thụ cà phê toàn cầu sẽ chạm mức cao kỷ lục là 158 triệu bao, khiến lượng cà phê dự trữ rơi xuống mức 34 triệu bao.
Cho đến hiện tại, lượng cà phê dự trữ từ những năm sản lượng cao đã giúp tránh tình trạng thiếu hụt cà phê trên thị trường thế giới. Tuy nhiên, ICO cho biết lượng dự trữ của các nhà xuất khẩu đang ở mức thấp và buộc họ phải đẩy mạnh thu mua hàng hóa này.
Song, các chuyên gia trong ngành cho biết nguồn cung hạt cà phê chất lượng cao đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi tình trạng biến đổi khí hậu, thiên tai, nạn sâu bọ, lực lượng lao động suy giảm và diện tích trồng trọt thu hẹp. Nguồn cung bị giảm dần trong khi tiêu thụ cà phê thế giới gia tăng theo từng năm, nhất là ở Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ, sẽ đẩy giá cà phê tiếp tục đi lên.
Bên cạnh đó, theo phân tích của công ty môi giới hàng hóa và giao dịch tài chính Sucden
Financial (Anh), ngoài yếu tố nguồn cung, một lý do nữa đẩy giá cà phê tăng mạnh chính là sự thay đổi về nhu cầu với thế hệ trung niên uống nhiều cà phê hơn và đa dạng về chủng loại hơn.
Giá cả đi về đâu?
Các chuyên gia của Commerzbank (Đức) nhận định giá cà phê sẽ vẫn vững trong năm 2017. Tính chung cả năm 2016, giá cà phê arabica đã tăng 8,2%, trong khi cà phê robusta tăng tới 45%. Cả hai loại cà phê robusta và arabica cũng là một trong những hàng hóa nguyên liệu tăng giá mạnh nhất trong các chỉ số hàng hóa của Bloomberg.
Trong tháng 4/2017, lượng cà phê xuất khẩu trên toàn thế giới ước giảm 5,3% so với cùng kỳ năm trước xuống 9,5 triệu bao. Sự suy giảm này chủ yếu là do sản lượng của Brazil – nhà xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới – đã giảm 13,5% xuống 2,1 triệu bao, trong khi Việt Nam được ước tính xuất khẩu ít hơn khoảng 6,9% so với cùng kỳ năm trước.
Tuy nhiên, giá cà phê đã giảm kể từ tháng Hai năm nay do thị trường đã bớt lo lắng phần nào về việc nguồn cung bị ảnh hưởng do thời tiết xấu, bên cạnh xu hướng suy giảm chung của thị trường hàng hóa thế giới.
Trong báo cáo của mình, các chuyên gia của Rabobank nhận định giá cà phê arabica sẽ rơi vào khoảng 135 xu/pound (1 pound = 0,454 kg) vào quý IV năm nay, giảm 10 xu so với dự báo trước đó. Tuy nhiên, con số trên vẫn cao hơn mức giá 127,9 xu/pound chốt phiên hồi đầu tuần cho cà phê arabica giao tháng 12/2017.
Rabobank cho biết những báo cáo về tình hình thu hoạch loại cà phê này tại Brazil cho thấy sản lượng ấn tượng hồi năm 2016 khó có khả năng lặp lại trong năm nay, với chất lượng cà phê thu hoạch cũng đi xuống.
Ngoài ra, Rabobank cũng hạ mức dự báo giá cà phê robusta xuống 1.980 USD/tấn vào quý IV/2017. Nguyên nhân là do chất lượng loại cà phê này đang suy giảm.
Tuy nhiên, dù Rabobank hạ dự báo của mình, giá của hai loại cà phê tính đến cuối năm 2017 vẫn cao hơn mức trung bình của năm 2016, khi giá cà phê arabica là 136 xu/pound còn cà phê robusta được giao dịch ở mức 1.950 USD/tấn.
Về cơ bản, triển vọng thị trường cà phê thế giới không thay đổi kể từ tháng 11/2015. Nhu cầu cà phê khá lớn đã hỗ trợ thị trường trong suốt năm 2016 và sẽ tiếp tục duy trì trong năm 2017. Xét về nguồn cung, Sucden
Financial cho rằng ít có khả năng sự gia tăng về sản lượng sẽ làm giảm tình trạng căng thẳng trên thị trường.
Bên cạnh đó, vẫn còn những lo ngại về tác động lâu dài của hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu sẽ ảnh hưởng đến sản lượng cà phê thế giới. Theo một nghiên cứu của Tạp chí Climatic Change Journal, nếu quá trình biến đổi khí hậu vẫn tiếp diễn và không có biện pháp hữu hiệu nào được áp dụng, diện tích phù hợp để trồng cà phê arabica tính đến năm 2050 tại Trung Mỹ sẽ giảm 48%, tại Brazil là 60% và tại khu vực Đông Nam Á là 70%. Đến khi đó, người tiêu dùng cà phê thế giới chắc chắn sẽ phải chi nhiều tiền hơn cho một cốc cà phê chất lượng thấp hơn bây giờ.