Trung Quốc: Chống suy giảm kinh tế bằng biện pháp kích thích?
Kinh tế suy giảm mạnh hơn
Theo Cơ quan Thống kê nước này, tốc độ tăng trưởng GDP quý I chỉ đạt 7%, giảm 0,3% so với quý IV/2014. Đây cũng là mức thấp nhất trong 6 năm qua. Vào quý I/2009, tốc độ tăng GDP của Trung Quốc sụt giảm mạnh, chỉ đạt 6,6%.
Ngay sau đó, Trung Quốc đã tung ra một gói kích thích kinh tế khổng lồ và đã giúp nước này thoát ra khỏi suy thoái. Nhưng hậu quả để lại là các chính quyền địa phương phải gánh một núi nợ nần.
Cùng với tốc độ tăng trưởng GDP sụt giảm là hàng loạt các chỉ số kinh tế chính cũng giảm sút mạnh. Theo đó, sản lượng công nghiệp của Trung Quốc trong tháng 3 vừa qua chỉ tăng 5,6%, mức tăng thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008. Đầu tư tài sản cố định - một trong những động lực chính của kinh tế Trung Quốc – cũng chỉ tăng 13,5% trong quý I so với cùng kỳ năm ngoái và là mức tăng thấp nhất trong các quý I hàng năm kể từ năm 2000.
Trong khi đó, dù đã nới các hạn chế đối với tín dụng bất động sản nhưng tốc độ tăng của thị trường này cũng chỉ ở mức 8,5% trong quý I, mức thấp nhất trong 5 năm qua.
Ông Sheng Laiyun – người phát ngôn Cơ quan Thống kê đã cố gắng tìm cách giảm bớt những quan ngại cho rằng, sự suy giảm kinh tế đang vượt khỏi tầm kiểm soát. “Nguy cơ nền kinh tế Trung Quốc rơi vào suy giảm kép hay “hạ cánh cứng” là rất nhỏ” – ông Laiyun nói với các phóng viên tại cuộc họp báo.
Đồng thời ông cũng cho biết thêm, Trung Quốc sẽ đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 7% trong năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) giữa tuần này đưa ra dự báo, kinh tế Trung Quốc sẽ chỉ tăng trưởng 6,8% trong năm nay, và tiếp tục suy giảm xuống mức 6,3% vào năm 2016.
Mặc dù thời gian gần đây, có nhiều biện pháp hỗ trợ thị trường bất động sản và một loạt quyết định cắt giảm lãi suất, cắt giảm yêu cầu dự trữ bắt buộc cho các ngân hàng nhằm hỗ trợ cho nền kinh tế nhưng hiệu quả mang lại ít hơn so với kỳ vọng, ngoài sự tăng trưởng đột biến của thị trường chứng khoán trong 5 tháng qua.
Do vậy, các nhà đầu tư, giới chuyên gia phân tích và thị trường đều cho rằng, Chính phủ nước này sẽ sớm đưa ra các giải pháp kích thích để tăng trưởng không suy giảm sâu hơn.
Trung Quốc có thể sớm phải tiến hành các giải pháp để chống kinh tế suy giảm |
Chính phủ sẽ sớm hành động
“Mặc dù tốc độ tăng trưởng đúng như kỳ vọng của thị trường nhưng các hoạt động kinh tế dường như đang chậm lại hơn nữa. Chúng tôi kỳ vọng các nhà hoạch định chính sách sẽ triển khai thêm các biện pháp nới lỏng tiền tệ và hỗ trợ tăng trưởng khác trong vài tuần tới đây” – Qu Hongbin, đồng trưởng bộ phận nghiên cứu Kinh tế châu Á của Ngân hàng HSBC nhận định.
Đồng quan điểm trên, các nhà kinh tế Tom Orlik và Fielding Chen của Bloomberg cho rằng, nhiều khả năng NHTW Trung Quốc sẽ cắt giảm thêm lãi suất và tỷ lệ dự trữ bắt buộc trong những tuần tới.
Các nhà phân tích tính toán, chỉ số giảm phát GDP đã giảm 1,2% - mức thấp nhất trong 6 năm, và cho thấy áp lực giảm phát đang lớn thêm. Một dấu hiệu quan trọng cho thấy hoạt động kinh tế khởi sắc như thế nào là chỉ số sản lượng điện cũng đã giảm 3,7% trong tháng 3 vừa qua, mức giảm mạnh nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
“Nếu nhìn vào các chỉ số của quý I, chúng ta đều thấy xuất khẩu giảm sút hơn, sản xuất công nghiệp yếu kém hơn, đầu tư tài sản cố định tăng chậm hơn, doanh số bán lẻ sa sút hơn. Vậy thì làm thế nào mà GDP thực có thể tăng 7%?” – chuyên gia kinh tế cao cấp Kevin Lai của Daiwa tại Hồng Kông đặt câu hỏi. Cơ quan Thống kế đã không công bố các số liệu phân tích về cấu phần trong tăng trưởng GDP quý này, vì cho biết chưa có các số liệu cuối cùng.
Dù liên tục nhấn mạnh việc Trung Quốc chấp nhận tăng trưởng chậm hơn với chất lượng tốt hơn nhưng các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng khẳng định rõ rằng, họ sẽ không chấp nhận để tình trạng thất nghiệp xảy ra tràn lan.
Đơn cử như vào tháng trước, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho biết, các nhà hoạch định chính sách sẽ can thiệp để hỗ trợ nền kinh tế nếu việc làm và tiền lương bị ảnh hưởng bởi sự suy giảm hiện nay. Đây là một mối nguy hiểm mà hiện tại vẫn chưa quá quan ngại. Cơ quan Thống kê nước này cho biết, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức 5,1%, tức không thay đổi so với năm 2014.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cảnh báo, điều này có thể thay đổi theo hướng tiêu cực nếu nguy cơ giảm phát có thể đẩy các công ty cắt giảm thêm việc làm, và nếu Bắc Kinh thực hiện những cảnh báo trước đây về việc thắt chặt hơn các điều kiện kinh doanh với các doanh nghiệp.
“Có thể đã có một số dấu hiệu xấu đi trên thị trường lao động, và nếu điều này kéo theo tiêu dùng sụt giảm thì chắc chắn chính phủ Trung Quốc sẽ phải hành động nhiều hơn” - Li Wei, chuyên gia kinh tế về Trung Quốc và châu Á của Ngân hàng Commonwealth Bank cho biết.
Theo các chuyên gia kinh tế của Westpac, Trung Quốc vẫn là nền kinh tế cần các điều kiện tài chính khá dễ dàng. Do đó, hạ thêm lãi suất và nới lỏng thêm các chính sách khác của NHTW Trung Quốc vẫn là những việc cần làm ngay mà không nên trì hoãn.
Cùng quan điểm này, bà Wang Tao - kinh tế gia trưởng về Trung Quốc của UBS Group AG cho rằng, mặc dù tác động của chính sách tiền tệ nới lỏng thời gian qua không nhiều nhưng NHTW Trung Quốc nên tiếp tục cắt giảm thêm lãi suất. Đồng thời, chính phủ Trung Quốc cần đưa ra các giải pháp để đối phó với sự suy yếu của thị trường bất động sản và tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng.