Trung Quốc thúc đẩy tăng trưởng
Kinh tế Trung Quốc vẫn dựa nhiều vào xuất khẩu (Ảnh: MH)
Dấu hiệu mới nhất của hoạt động kinh tế tiếp tục yếu đi là vào nửa cuối tuần trước, khi ngân hàng HSBC công bố Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) với mức giảm từ 49,3 điểm của tháng 4 xuống 48,7 điểm vào tháng 5. Điều này cho thấy hoạt động sản xuất tiếp tục chậm lại tháng thứ 7 liên tiếp tại nền kinh tế này. Đây chỉ là một trong nhiều dấu hiệu cho thấy đà tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đang chậm lại, từ hoạt động ngoại thương đến hoạt động cho vay của hệ thống ngân hàng. Về rủi ro bên ngoài, đặc biệt là nguy cơ Hy Lạp rời khởi khu vực đồng Euro, có thể khiến Trung Quốc suy giảm sâu hơn.
Mặc dù có những dấu hiệu suy giảm như vậy nhưng các nhà kinh tế cho rằng, khả năng về một gói kích thích kinh tế rộng lớn như Trung Quốc đã từng sử dụng trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 – 2009 sẽ khó xảy ra. Đến nay, mới có một dự báo duy nhất về giá trị của đợt kích thích kinh tế lần này từ Credit Suisse Group AG. Tập đoàn này cho rằng, giá trị của đợt kích thích kinh tế lần này có thể lên tới 2 nghìn tỷ Nhân dân tệ (315 tỷ USD), tức có thể bằng 1/2 gói hỗ trợ kinh tế năm 2008.
Thay vào đó, Bắc Kinh sẽ thực hiện cùng lúc nhiều sáng kiến trên các lĩnh vực khác nhau trên cơ sở phù hợp với định hướng chuyển đổi sang một nền kinh tế hiện đại và bền vững hơn dựa trên sức tiêu dùng nội địa, sáng tạo và hoạt động của khu vực tư nhân. Trước hết, Trung Quốc nhiều khả năng sẽ mở rộng chương trình cải cách thuế được thực hiện từ đầu năm nay tại Thượng Hải. Theo đó, một số lĩnh vực sẽ chuyển từ thuế doanh nghiệp sang thuế giá trị gia tăng (VAT), qua đó giúp giảm thuế đáng kể cho các DN. Theo dự báo của ông Lachlan Wolfers một chuyên gia về thuế tại KPMG Trung Quốc, chương trình này có thể cũng sẽ được áp dụng tại Bắc Kinh kể từ tháng 7 tới và có thể áp dụng trên toàn đất nước trong vòng 2 năm nữa.
Trong một động thái khác, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc tuần trước đã có một văn bản kêu gọi việc chấm dứt các loại phí hành chính đối với các doanh nghiệp nhỏ, cũng như chấm dứt các loại phí và xử phạt mà các cơ quan chính quyền địa phương đang áp dụng. Đây cũng chính là một trong những “phiền hà” chính mà rất nhiều doanh nghiệp nhỏ tại đất nước này đang kêu rất nhiều. Ngay trước đó, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc cũng cam kết sẽ tiến hành các cải cách cấu trúc thuế để giảm bớt gánh nặng tài chính của các doanh nghiệp trong nước. Đồng thời, các nhà chức trách cũng khuyến khích các khu vực tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực như năng lượng, đường sắt và viễn thông. Và mới đây, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã đưa ra một gói hỗ trợ vừa phải đối với các sản phẩm thiết bị gia dụng tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường.
Tuy nhiên, có thể thấy Bắc Kinh vẫn khá thận trọng trong kích thích kinh tế, một phần vì lo ngại những tình huống xấu từ bên ngoài. “Châu Âu là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc. Nếu xảy ra các cú sốc tăng trưởng lớn ở châu Âu, điều này sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng của Trung Quốc”, Murtaza Syed - đại diện thường trú Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại Trung Quốc cho biết. “Điều tốt ở đây là Trung Quốc có đủ dư địa tài khóa để xử lý vấn đề nếu các tình huống xấu như vậy xảy ra”.
Thậm chí nếu tình hình diễn biến xấu hơn, giới phân tích cho rằng khu vực nhà nước sẽ lại “mạnh dạn” chi tiêu trở lại. “Nếu tăng trưởng cho vay và đầu tư không sớm quay trở lại, khu vực nhà nước sẽ dưới một áp lực rất lớn và phải bắt đầu chi tiêu”, Mark Williams - một nhà kinh tế của công ty nghiên cứu Capital Economics nhận định và cho biết thêm: “Khi đó, các kỳ vọng rằng nền kinh tế sẽ sớm được đặt trên nền tảng bền vững hơn, dựa nhiều vào tiêu dùng hơn dường như sẽ còn khá xa vời”.
Đỗ Lê