Vải, nhãn được mùa và bài toán tiêu thụ

Áp lực… được mùa!

Theo người dân ở vùng nhãn Hưng Yên, thời tiết năm nay ít mưa, tỷ lệ vải, nhãn ra hoa đạt 95%, hứa hẹn một mùa bội thu. Tuy nhiên, niềm vui được mùa luôn song hành với nỗi lo mất giá, nhất là trong bối cảnh, việc tiêu thụ phần lớn sản lượng nhãn phụ thuộc vào thương lái.

Cần tăng cường kết nối giữa các hợp tác xã với doanh nghiệp thu mua, phân phối

Ông Bùi Xuân Sử - Hợp tác xã (HTX) sản xuất nhãn lồng Nễ Châu (xã Hồng Nam, thành phố Hưng Yên) – chia sẻ: HTX đã thành lập được mấy năm, các thành viên trong HTX đều chú trọng là đã sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Chất lượng sản phẩm cao. So với năm 2017 thì năm nay được đánh giá là được mùa nhãn, nhưng được mùa ở đây là đối với những vùng người dân biết chăm sóc. Dự kiến, sản lượng quả tươi năm nay của HTX đạt từ 200 - 250 tấn.

Được mùa nhưng vấn đề mà ông Sử cũng như nhiều hộ nông dân trồng nhãn Hưng Yên lo lắng đó chính là đầu ra của sản phẩm khi chủ yếu vẫn phụ thuộc vào các thương lái tự tìm đến nhà vườn. “Về việc tạo điều kiện giúp đầu ra thì các cấp các ngành nói thì có, tinh thần thì có nhưng thể hiện bằng văn bản thì đến thời điểm này là chưa có, chúng tôi vẫn tự thân là chính”, ông Nguyễn Tiến Hậu – nông dân trồng nhãn xã Hồng Nam cho biết.

Còn tại Hải Dương, người trồng vải cho biết, đã nhiều năm rồi, mới thấy vải được mùa như năm nay. Sản lượng quả vải của tỉnh dự báo đạt khoảng 50.000 tấn, riêng vải thiều Thanh Hà đạt khoảng 25.000 tấn. Song cũng như nhãn, bài toán tiêu thụ thế nào vẫn đang khiến địa phương lo lắng.

Ông Nguyễn Văn Đệnh - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thanh Bính, huyện Thanh Hà, Hải Dương chia sẻ: xã Thanh Bính có 277 ha trồng vải chín sớm, trong đó có khoảng 20ha trồng theo tiêu chuẩn VietGap. Sản lượng của cả xã là 2.500 tấn. Năm 2017, công ty Rồng Đỏ về ký hợp đồng mua 40 tấn vải, nhưng sản lượng của bà con quá nhiều. Số lượng Rồng Đỏ mua không đáng kể so với sản lượng của bà con.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Đệch, năm nào nông dân cũng lo đầu ra. Vì đầu ra hiện nay vẫn do thương lái bao tiêu là chính. Nhà nước cũng tạo điều kiện nhưng nông dân rất khó liên lạc với các siêu thị lớn để ký hợp đồng, giảm bớt khâu trung gian. Năm 2017, vải được giá, được mùa. Bà con cũng chỉ mong năm nay được như năm ngoái.

Chủ tịch UBND huyện Thanh Hà (Hải Dương) ông Nguyễn Văn Lực cho hay, người trồng vải Thanh Hà đang lo lắng cho đầu ra sản phẩm. Nguyên nhân do được mùa, sản lượng lớn, mặt khác, việc xuất khẩu (XK) vào một số tỉnh của Trung Quốc phải thực hiện truy xuất nguồn gốc, đối với bà con nông dân Thanh Hà sẽ rất khó khăn nếu không có sự vào cuộc của các cơ quan Trung ương, bộ, ngành và tỉnh.

Vẫn còn sớm để biết giá cả vụ vải, nhãn năm nay sẽ thế nào. Song, nếu chỉ trông chờ vào thị trường nội địa thì áp lực tiêu thụ sẽ rất lớn. Trong khi các thị trường XK vẫn còn nhiều rào cản. Trong đó, diện tích được cấp mã vùng trồng đạt chuẩn XK còn ít, thêm nữa với các thị trường đòi hỏi qua chiếu xạ thì chi phí vận chuyển lớn, khiến giá bán khó cạnh tranh. “Để XK sang Mỹ, quả nhãn buộc phải vận chuyển vào miền Nam để chiếu xạ, vận chuyển đến đó quá là xa và tốn kém…”, bà Nguyễn Thị Chải – Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hưng Yên cho hay.

Cần chủ động vào cuộc

Về phía địa phương, ông Nguyễn Văn Lực cho hay, bên cạnh các thị trường truyền thống huyện Thanh Hà cũng rất chú trọng vào thị trường nội địa. Bà Vũ Thị Kim Phượng - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Dương cho hay, năm 2018, nhằm xúc tiến tiêu thụ vải thiều niên vụ 2018, Sở Công Thương tỉnh Hải Dương vừa có công văn gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; sở, ban, ngành trong tỉnh; siêu thị, trung tâm thương mại, hiệp hội doanh nghiệp… về việc phối hợp, đẩy mạnh tiêu thụ quả vải.

Bên cạnh đó, nhằm giới thiệu và tôn vinh quả vải - đặc sản tiêu biểu của tỉnh đến đông đảo người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, du khách quốc tế, Hải Dương dự kiến tổ chức Lễ hội vải thiều và sản phẩm nông sản vào cuối tháng 5/2018.

Cũng giống như Hải Dương, nhằm tìm đầu ra cho sản phẩm, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành phố tăng cường chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, xây dựng chỉ dẫn địa lý, quảng bá, xúc tiến thương mại sản phẩm, ông Nguyễn Văn Bá – Trưởng phòng Quản lý Thương mại – Sở Công Thương Hưng Yên cho hay: Sở Công Thương sẽ phối hợp với các sở ngành chức năng, tổ chức Lễ hội nhãn lồng Hưng Yên lần thứ 2, dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 8/2018; Tổ chức Tuần Lễ nhãn lồng tại BigC Thăng Long Hà Nội; tổ chức phiên chợ nhãn tại Ecopark vào cuối tuần…

Ông Nguyễn Quốc Toản - Quyền Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) nhận định: Qua kiểm tra thực tế, các cơ quan chức năng đánh giá, những diện tích đạt tiêu chuẩn VietGap, Global Gap, cho sản phẩm quả chất lượng tốt. Đây là tín hiệu đáng mừng cho bà con nông dân.

Còn khoảng 2 tháng nữa sẽ bước vào niên vụ thu hoạch, để giúp cho bà con nônsg dân có một vụ mùa được mùa được giá, vấn đề đặt ra là làm sao tăng cường kết nối giữa các hợp tác xã với doanh nghiệp thu mua, phân phối. Do vậy, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản sẽ vào cuộc một cách chủ động.

Theo đó, tập trung tuyên truyền thông tin thị trường đến các chủ doanh nghiệp, bạn hàng truyền thống. Bên cạnh đó, phải đảm bảo kiểm soát vận chuyển, trữ hàng cũng như kiểm soát được chất lượng sản phẩm khi ra thị trường.

Trong chương trình cụ thể, ngoài việc cùng với các địa phương tổ chức một số lễ hội ngay trong thời điểm chính vụ, nhằm quảng bá sản phẩm đi đúng hướng và đúng tuyến. Cục sẽ có chương trình xúc tiến thương mại tại Côn Minh (Trung Quốc) vào tháng 6/2018, để làm sao cho các sản phẩm được giới thiệu một cách chính thống, chính ngạch trên đất nước Trung Quốc.