30 năm góp phần cho sự ổn định, hiệu quả hoạt động của NHNN

	Hành trình tiếp cận các chuẩn mực quốc tế
	Thư chúc mừng của Thống đốc NHNN nhân kỷ niệm 30 năm thành lập Vụ Kiểm toán nội bộ

Nâng cao chất lượng điều hành, quản lý

Với tính chất công việc là kiểm soát, kiểm tra nội bộ, hoạt động của Vụ KTNB có thể không “nóng” như một số mặt hoạt động nghiệp vụ NHTW khác của NHNN, nhưng không kém phần khó khăn, thách thức, vì nó liên quan đến việc thực hiện trách nhiệm của mỗi đơn vị, nên đôi khi không tránh khỏi sự e ngại, va chạm. Tuy vậy, thực tế hoạt động kiểm toán, KSNB thời gian qua chứng minh không có sự mâu thuẫn, trái chiều với việc thực hiện nhiệm vụ của các đơn vị thuộc NHNN. Ngược lại, thông qua việc kiểm toán, KSNB thường kỳ đã kịp thời giúp các đơn vị nhìn nhận rõ hơn các hạn chế để từ đó hoàn thiện, nâng cao chất lượng, hiệu quả điều hành, quản lý trong hoạt động của đơn vị mình, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị chung của toàn Ngành.

Là một đối tượng được Vụ KTNB thường xuyên thực hiện giám sát, kiểm tra, kiểm toán và hướng dẫn về công tác quản trị nội bộ, trong những năm qua hoạt động KTNB đã giúp Cục Quản trị NHNN tạo nên một môi trường làm việc hiệu quả, thực hiện tốt các mảng nghiệp vụ hậu cần đúng quy định quy trình nghiệp vụ. “Đặc biệt qua công tác phối hợp giữa hai đơn vị, chúng tôi đúc rút ra trong công tác KTNB quan trọng nhất là tự kiểm tra, tự đánh giá; chú trọng công tác kiểm tra trước nhằm tránh rủi ro trong quá trình hoạt động, nhất là các mảng nghiệp vụ liên quan đến tài chính, tài sản, cơ sở vật chất vốn rất nhạy cảm và yêu cầu phải đảm bảo tuân thủ chặt chẽ các quy trình, thủ tục”, Cục trưởng Cục Quản trị Hoàng Văn Quế cho biết.

Với Vụ Tài chính - Kế toán, Phó Vụ trưởng phụ trách Phạm Thị Minh Nghĩa cho biết, những kết quả của các cuộc kiểm toán chung và chuyên đề mà Vụ KTNB thực hiện là những thông tin đáng tin cậy và rất quan trọng để vụ đưa ra những giải pháp chấn chỉnh kịp thời cũng như đưa ra các giải pháp điều hành trong thời gian tới đảm bảo hiệu quả hoạt động tốt hơn. Tiến xa hơn một bước, vụ đã phối hợp với Vụ KTNB trong việc phối kết hợp thông tin, xây dựng ma trận rủi ro trong hoạt động của vụ để từ đó xây dựng kế hoạch KTNB trên cơ sở rủi ro. “Chúng tôi cũng sử dụng thông tin và tư vấn của Vụ KTNB để hoàn thiện việc lập kế hoạch xây dựng cơ bản cũng như mua sắm tài sản hàng năm cho sát thực trước khi trình Thống đốc phê duyệt”, bà cho biết.

Đặc biệt, hiệu quả từ công tác cải cách hành chính của vụ với việc chủ động xây dựng, hoàn thiện về cơ chế, chính sách KSNB, KTNB; nâng cao chất lượng công chức công vụ, đặc biệt là tăng cường ứng dụng công nghệ đã giúp nâng cao công tác phối hợp với các vụ, cục chức năng thực hiện hoạt động KSNB trong NHNN hiệu quả.

Tăng chiều sâu hoạt động kiểm toán

Là một trong những công chức có quá trình công tác thời gian dài tại vụ, hơn ai hết Vụ trưởng Vụ KTNB Lê Quốc Nghị càng cảm nhận được rõ nét hơn những bước chuyển mình trong hoạt động vụ. “Hoạt động KTNB của NHNN đã phát triển toàn diện cả về bề rộng và chiều sâu, triển khai trên tất cả các mặt hoạt động của NHNN với đầy đủ các nội dung, hình thức kiểm toán theo yêu cầu của một NHTW”, ông cho biết.

Từ những ngày đầu đi vào hoạt động, với nhiệm vụ quan trọng là giám sát, kiểm soát an toàn tài sản kho quỹ, kiểm soát báo cáo tài chính nhằm đảm bảo an toàn tiền và tài sản trong kho quỹ, trong quá trình in, đúc, tiêu huỷ tiền; phát hiện và chấn chỉnh kịp thời những tồn tại, thiếu sót trong việc chấp hành chế độ tài chính - kế toán. Đồng thời nâng cao trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị trong quản lý tài sản, nguồn vốn, chấp hành chế độ tài chính, kế toán cũng như việc lập, xét duyệt và thực hiện kế hoạch thu, chi tài chính hàng năm.

Đến năm 2005 khi cơ chế tài chính - kế toán của NHNN dần được bổ sung, hoàn thiện, thu chi tài chính được quản lý chặt chẽ và hàng năm Kiểm toán Nhà nước đều tiến hành kiểm toán báo cáo tài chính của NHNN và một số đơn vị trực thuộc, Vụ KTNB đã tham mưu cho Thống đốc giảm dần tần suất kiểm toán báo cáo tài chính để tăng cường nội dung kiểm toán kết quả thực hiện công tác tham mưu theo chức năng, nhiệm vụ được giao, kiểm toán công tác quản lý tài chính, tài sản, kiểm toán dự án xây dựng cơ bản, mua sắm tài sản, kiểm toán rủi ro an toàn kho quỹ… Điều này rất cần thiết trong tiến trình hoàn thiện hệ thống cơ sở pháp lý, chức năng, nhiệm vụ của NHNN trong quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng và thực hiện chức năng NHTW. Từ năm 2000, loại hình kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động được xác định là trọng tâm, chiếm tỷ lệ lớn trong các cuộc KTNB của NHNN hàng năm. Trong đó chú trọng và tập trung kiểm toán tuân thủ và hoạt động đối với các đơn vị tham mưu và kiểm toán việc thực hiện các nghiệp vụ NHTW, việc quản lý, thanh tra các TCTD để kịp thời tham mưu, tư vấn cho Ban lãnh đạo NHNN chỉ đạo các đơn vị trong việc hoàn thiện cơ chế chính sách, đảm bảo hoạt động chặt chẽ, đúng pháp luật, an toàn và hiệu quả.

Nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý của Chính phủ và NHNN trong công tác đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, trong giai đoạn 2010 - 2020, Vụ KTNB thực hiện kiểm toán hầu hết các dự án đầu tư xây dựng có quy mô và giá trị lớn (trên 10 tỷ), trước khi trình Thống đốc NHNN duyệt quyết toán vốn. Kết quả kiểm toán đã giúp các đơn vị và cấp có thẩm quyền tuân thủ quy định của Nhà nước và của Ngành về quản lý đầu tư, xây dựng; đồng thời đề nghị xử lý tài chính, giảm giá trị quyết toán và tiết kiệm chi phí nhiều tỷ đồng.

Hay như từ năm 2004, vụ đã nghiên cứu và triển khai thực hiện kiểm toán việc quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống NHNN. “Đây là một nội dung kiểm toán khá mới của NHNN. Tuy nhiên, với sự nỗ lực cố gắng của Ban lãnh đạo và đội ngũ công chức của vụ đã từng bước khẳng định kiểm toán công nghệ thông tin là một nội dung rất quan trọng trong hoạt động của NHNN nói chung và hoạt động KTNB nói riêng, thể hiện hướng đi đúng và trúng, phù hợp với thông lệ KTNB của NHTW các nước”.

Trong 5 năm trở lại đây, bình quân mỗi năm Vụ KTNB thực hiện kiểm toán đối với 30 đơn vị/dự án, trong đó kết hợp kiểm toán nhiều nội dung, chuyên đề nhằm tăng tính hiệu quả và tiết kiệm chi phí trong kiểm toán. “Công tác KTNB của NHNN hiện nay từng bước tiếp cận với thông lệ chung của quốc tế, theo hướng tư vấn, hỗ trợ các đơn vị trong việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, quy trình nghiệp vụ, đảm bảo hoạt động đúng pháp luật và quy định của Thống đốc NHNN, an toàn và hiệu quả trong quản lý tiền, tài sản của NHNN, hạn chế, giảm thiểu rủi ro”, ông Nghị cho biết.

Công tác giám sát đảm bảo an toàn tài sản của NHNN cũng có bước tiến mới sau thực hiện Luật NHNN năm 2010 khi vụ triển khai tốt công tác giám sát hoạt động kho quỹ NHNN thông qua mạng máy tính; theo dõi, giám sát hoạt động đối với Nhà máy in tiền Quốc gia; thực hiện tốt công tác giám sát hoạt động quản lý, đầu tư dự trữ ngoại hối Nhà nước tại các đơn vị liên quan; thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm Chủ tịch Hội đồng về tổng kiểm kê tiền, kim khí quý, đá quý và tài sản khác của Nhà nước tại các Kho tiền Trung ương mỗi năm 2 lần. Công tác giám sát luôn được vụ thực hiện đúng quy định của pháp luật và quy chế của NHNN, góp phần đảm bảo an toàn tuyệt đối tài sản của Nhà nước.

Từ năm 2008 trở lại đây, với vai trò là đơn vị đầu mối của NHNN, Vụ KTNB đã tham mưu cho Thống đốc tổ chức ký kết Quy chế phối hợp công tác giữa Kiểm toán Nhà nước và NHNN nhằm tăng cường sự trao đổi, phối hợp công tác chặt chẽ, hiệu quả giữa hai cơ quan; kịp thời chỉ đạo, giải quyết các vấn đề vướng mắc trong quá trình hoạt động và thực hiện nhiệm vụ của NHNN với các cơ quan kiểm tra, kiểm toán bên ngoài.

“Trong bối cảnh hoạt động ngân hàng còn nhiều khó khăn, thách thức, vai trò KTNB cũng cần phải tiếp tục có những đổi mới đột phá hơn, phát huy những thành tích đã đạt được, tích cực đổi mới để nâng cao hiệu quả hoạt động góp phần giúp cho công tác quản trị, quản lý điều hành của Ban lãnh đạo NHNN, thực sự trở thành một đơn vị tư vấn cho Ban lãnh đạo NHNN, thực sự là tai mắt của Ban lãnh đạo NHNN trong hoạt động kiểm tra giám sát chung của hệ thống”, Phó thống đốc Đào Minh Tú đặt kỳ vọng. Ông cũng mong muốn trong điều kiện xã hội phức tạp, mỗi cán bộ, kiểm soát tiếp tục trau dồi nghiệp vụ, đặc biệt là đạo đức nghề nghiệp, không sa ngã trước cám dỗ, thực sự là những người cán bộ liêm khiết, trung thực thực hiện trọng trách đầy khó khăn nhưng cũng rất đáng tự hào mà Ban lãnh đạo NHNN tin tưởng giao phó.