5 triệu người Trung Quốc mất việc trong hai tháng đầu năm 

Một công nhân ngoại tỉnh đang tìm kiếm việc làm tại Quảng Châu, Trung Quốc - Ảnh: Getty Images

Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị đã tăng vọt trong tháng 2 lên 6,2%, mức cao nhất trong lịch sử số liệu, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho biết. Con số trên tăng cao hơn so với mức 5,3% trong tháng 1 và 5,2% trong tháng 12 năm ngoái.

"Viễn cảnh đó mang nhiều hàm ý, khi có tới hơn 5 triệu người lao động đã mất việc làm chỉ trong hai tháng qua," Larry Hu, trưởng nhóm nghiên cứu Trung Quốc tại Macquarie, nói.

Tính đến cuối năm ngoái, có 44,47 triệu người lao động có việc làm ở khu vực thành thị, theo dữ liệu của chính phủ.

Dữ liệu về tình trạng thất nghiệp của Trung Quốc luôn bị nghi ngờ, ngay cả sau khi nước này thay đổi phương pháp tính từ đơn yêu cầu của người lao động sang hình thức khảo sát vào năm 2018 nhằm nắm bắt chính xác hơn tình hình mất việc làm. Tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị Trung Quốc luôn dao động từ gần 4% đến 5% trong 20 năm qua.

Bối cảnh đó khiến cho tỷ lệ thất nghiệp thành thị nhảy vọt lên 6,2% trong 2 tháng đầu năm nay là đặc biệt đáng chú ý. Mao Shengyong, người phát ngôn của Cục Thống kê Quốc gia, nhấn mạnh trong cuộc họp báo hôm thứ Hai rằng tỷ lệ thất nghiệp có thể sẽ giảm trong nửa cuối năm khi các doanh nghiệp tiếp tục trở lại làm việc.

Thất nghiệp được dự báo còn tăng

Hơn một nửa đất nước Trung Quốc đã kéo dài thời gian nghỉ Tết Nguyên đán thêm ít nhất một tuần, trong nỗ lực hạn chế sự lây lan của dịch Covid-19. Virus corona đã giết chết hơn 3.200 người ở Trung Quốc tính đến nay và lan ra hơn 140 quốc gia trên toàn thế giới trong một đại dịch toàn cầu. Những lo ngại về tác động đối với tăng trưởng toàn cầu đã khiến các thị trường "quay cuồng".

Vào tuần trước, tỷ lệ doanh nghiệp đang làm việc được báo cáo chính thức ở Trung Quốc là khoảng 60% cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, cao hơn đáng kể so với các công ty quy mô lớn. Tuy nhiên, các nhà phân tích đã chỉ ra rằng việc mở lại hoạt động của một doanh nghiệp không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đó hoạt động với công suất như bình thường.

Dan Wang, từ The Economist Intelligence Unit, dự đoán có khoảng 9 triệu người ở các thành phố Trung Quốc sẽ mất việc làm trong năm nay do ảnh hưởng của virus.

Sự gia tăng thất nghiệp chỉ là một trong số các dữ liệu được công bố hôm thứ Hai cho thấy mức độ nghiêm trọng của ảnh hưởng từ virus đến tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng đã giảm 20,5% so với cùng kỳ trong tháng 1 và tháng 2; doanh số bán hàng trực tuyến của hàng tiêu dùng tăng 3%, chiếm khoảng 1/5 tổng doanh số bán lẻ; sản xuất công nghiệp giảm 13,5%, trong khi đầu tư tài sản cố định giảm 24,5% so với cùng kỳ.

Tác động đến GDP Trung Quốc

Các dữ liệu ảm đạm trong tháng 1 và tháng 2 đưa tới "hàm ý tăng trưởng GDP quý I/2020 của Trung Quốc có thể âm," các nhà kinh tế của Morgan Stanley, gồm Robin Xing, Zhipeng Cai và Jenny Zheng, cho biết hôm thứ Hai.

"Tỷ lệ thất nghiệp cao có thể kéo dài sang tháng 3 bất chấp việc sản xuất dần phục hồi, do việc làm trực tuyến đã giảm 4,6% trong hai tuần đầu tháng 3 (so với -9,3% trong tháng 2)," họ nói.

Áp lực gia tăng đối với nền kinh tế từ virus nay đã lây lan ra nhiều nước có thể khiến Trung Quốc gặp khó khăn hơn trong việc đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP. Cuộc họp thường niên công bố chỉ tiêu kinh tế đã bị hoãn lại do virus, nhưng các cơ quan chức trách vẫn khẳng định nước này đang trên lộ trình đạt được mục tiêu.

Tập trung vào việc giữ chân lao động và duy trì triển vọng tăng trưởng ổn định - những yếu tố quan trọng thúc đẩy hoạt động kinh tế, mở rộng đầu tư kinh doanh và tiêu dùng - đang là những thay đổi đáng kể trong quyết tâm của chính quyền nhằm đạt mục tiêu kinh tế trong năm nay, theo Bruce Pang, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu chiến lược và vĩ mô tại Trung Quốc Renaissance.

Ông dẫn chứng, tại một cuộc họp vào tuần trước của Quốc vụ viện, "Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nói, không phải là vấn đề lớn cho dù tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn hay thấp hơn một chút trong năm nay, miễn là thị trường việc làm của Trung Quốc ổn định."

"Chúng tôi nghĩ rằng mức độ coi trọng tăng trưởng giảm nhẹ như vậy hàm ý rằng các nhà hoạch định chính sách có thể chấp nhận tăng trưởng GDP thấp hơn nhiều so với mục tiêu trong năm 2020, và chỉ ra nguyên nhân là do cú sốc virus," ông Pang nói.