Lộ trình áp dụng IFRS - xu hướng tất yếu với doanh nghiệp Việt Nam

IFRS: Cơ hội lớn đi kèm thách thức không nhỏ

Việt Nam là một trong những quốc gia đang tích cực tham gia vào tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, vì vậy nhu cầu áp dụng IFRS trong cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam đang gia tăng rõ rệt, đặc biệt ở nhóm doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. IFRS không chỉ là một hệ thống chuẩn mực kế toán - báo cáo tài chính, mà còn được xem là “ngôn ngữ kinh doanh quốc tế”, phản ánh mức độ minh bạch, trưởng thành và trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp đối với nhà đầu tư và xã hội.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang áp dụng IFRS vẫn đặt ra không ít thách thức cho doanh nghiệp. Cụ thể, nhận thức và mức độ sẵn sàng của đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp chưa đồng đều; năng lực chuyên môn của nguồn nhân lực kế toán - tài chính còn hạn chế; trong khi hệ thống công nghệ thông tin và dữ liệu tại nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về ghi nhận, đo lường và trình bày theo chuẩn mực quốc tế.

Vì vậy, việc áp dụng IFRS không chỉ là sự thay đổi về kỹ thuật kế toán, mà còn là quá trình chuyển đổi tư duy từ “tuân thủ quy định” sang “phản ánh bản chất kinh tế”, kéo theo sự thay đổi căn bản về vai trò và kỹ năng của người làm công tác kế toán - tài chính. Ông Trịnh Đức Vinh - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giám sát Kế toán, Kiểm toán, Bộ Tài chính cho rằng, nếu áp dụng IFRS, về phía doanh nghiệp phải nâng cao trách nhiệm giải trình, đây là vấn đề vô cùng quan trọng vì liên quan đến việc thay đổi bộ kỹ năng của người làm công tác kế toán.

Nhân sự - trụ cột của quá trình chuyển đổi IFRS

Bên cạnh khung pháp lý và hạ tầng công nghệ, yếu tố con người giữ vai trò quyết định trong thành công của lộ trình IFRS. Trên thực tế, sự hỗ trợ của công nghệ, đặc biệt là các giải pháp đa sổ (multi-ledger), phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI)… góp phần không nhỏ vào việc áp dụng IFRS tại doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, công nghệ chỉ phát huy hiệu quả khi được vận hành bởi đội ngũ nhân sự có đủ năng lực và tư duy phù hợp.

Bà Phạm Thị Hoàng Anh - Phó Tổng Giám đốc KPMG Việt Nam nhận định, khi áp dụng IFRS, yêu cầu đối với bộ phận tài chính - kế toán không chỉ dừng lại ở nghiệp vụ hạch toán, mà mở rộng sang vai trò tư vấn tài chính, hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc ra quyết định chiến lược.

Theo đó, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực có hiểu biết bài bản về IFRS cần được xem là ưu tiên hàng đầu. Doanh nghiệp cần xây dựng lộ trình nâng cao năng lực cho cả đội ngũ lãnh đạo, quản lý và nhân sự thực thi, bảo đảm sự đồng bộ trong nhận thức và hành động khi chuyển đổi sang chuẩn mực mới.

Vai trò đồng hành của ACCA trong hành trình áp dụng IFRS tại Việt Nam

Trong hành trình áp dụng IFRS tại Việt Nam, Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA) tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong và đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trên hành trình áp dụng IFRS. Thông qua chuỗi hoạt động đào tạo, hội thảo và hợp tác chuyên môn, ACCA đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao năng lực báo cáo tài chính và chuẩn hóa nguồn nhân lực kế toán - tài chính theo thông lệ quốc tế.

Giai đoạn 2024 - 2025, ACCA đã ký kết nhiều biên bản ghi nhớ nhằm triển khai Chứng chỉ Lập Báo cáo Tài chính Quốc tế (CertIFR) phiên bản tiếng Việt cho sinh viên các trường đại học; phối hợp với các tổ chức nghề nghiệp và đơn vị đào tạo tổ chức các hội thảo, webinar chuyên đề về IFRS, thu hút sự tham gia của hàng trăm giảng viên, sinh viên và người làm nghề trên cả nước. Bên cạnh đó, ACCA cũng đồng hành cùng các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp lớn trong việc triển khai các chương trình đào tạo nâng cao năng lực tài chính, quản trị và phát triển bền vững.

Đại diện ACCA tại Hội nghị IFRS Pathway Summit 2025 - Hội nghị cung cấp cho doanh nghiệp bức tranh toàn diện về lộ trình khi áp dụng IFRS tại Việt Nam

Trong số các sáng kiến của ACCA, Chứng chỉ CertIFR được đánh giá là giải pháp nền tảng, phù hợp với cả doanh nghiệp và cá nhân đang chuẩn bị cho lộ trình IFRS. Chương trình được thiết kế dưới hình thức học trực tuyến linh hoạt, gồm 13 mô-đun bao quát cấu trúc, nguyên tắc và các chuẩn mực cốt lõi của IFRS, gắn với tình huống thực tiễn và bài tập ứng dụng. CertIFR giúp người học hiểu rõ cách thức vận hành của hệ thống IFRS trên toàn cầu, nắm vững yêu cầu cơ bản của từng chuẩn mực và biết cách vận dụng trong bối cảnh doanh nghiệp Việt Nam. Qua đó, chương trình góp phần rút ngắn thời gian thích ứng với Thông tư số 99/2025/TT-BTC, đồng thời nâng cao năng lực báo cáo tài chính phục vụ các mục tiêu quản trị, huy động vốn và hội nhập quốc tế.

Trong bối cảnh IFRS đang trở thành “chuẩn mực chung” của thị trường vốn toàn cầu, sự chuẩn bị chủ động và bài bản sẽ quyết định khả năng tận dụng cơ hội của doanh nghiệp Việt Nam. Với mạng lưới toàn cầu và kinh nghiệm chuyên môn sâu rộng, ACCA được kỳ vọng tiếp tục là cầu nối quan trọng, hỗ trợ doanh nghiệp và người làm nghề kế toán - tài chính Việt Nam từng bước chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế, hướng tới phát triển bền vững và minh bạch.