Ấn Độ: 32 tỷ USD “sốc” lại hệ thống ngân hàng

Các NH quốc doanh sẽ khỏe hơn

Các ước tính chính thức cho thấy, có khoảng 12% trong tổng số các khoản vay tại Ấn Độ (trị giá khoảng 150 tỷ USD) đã trở thành nợ xấu. Sở dĩ động thái trên được thị trường hoan nghênh và đón nhận vì lâu nay họ đã kêu gọi Chính phủ nước này phải hành động để “sốc” lại hệ thống NH. Theo các nhà phân tích, đây là một động thái "đáng kể" và "cần thiết" để giúp khôi phục lại nền kinh tế.

Ngân hàng quốc gia Ấn Độ - nhà băng cho vay lớn nhất ở nước này

Giới đầu tư cũng rất kỳ vọng vào cam kết này. Thể hiện ở việc ngay sau khi cam kết trên được đưa ra, cổ phiếu của NH quốc gia Ấn Độ - NH cho vay lớn nhất ở nước này - đã tăng hơn 26% trong phiên ngày 25/10 trên thị trường chứng khoán Bombay.

Trong khi đó, cổ phiếu của NH quốc gia Punjab cũng tăng 46% và NH Ấn Độ tăng 33%. Đây cũng là những NH quốc doanh nằm trong danh sách sẽ được nhận phần vốn bơm thêm cam kết trên. Ngay cả cổ phiếu của những NH không nằm trong diện được cấp vốn trên cũng tăng vọt, như cổ phiếu của ICICI Bank Ltd – NH tư nhân cho vay lớn thứ hai của Ấn Độ, đã tăng gần 15%.

Động thái trên thực chất chính là một phần trong mục tiêu mà Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi đặt ra nhằm giúp các nhà cho vay quốc doanh đáp ứng được các yêu cầu dự trữ vốn chặt chẽ hơn trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế chậm hơn và nhu cầu giảm sút thời gian qua đã làm giảm khả năng trả nợ của khách hàng.

Tỷ lệ nợ xấu hiện nay ở Ấn Độ đang ở mức cao nhất kể từ năm 2000, gây cản trở cho việc tăng trưởng tín dụng cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên xét về mặt quy mô, thị trường dường như khá bất ngờ với mức bơm vốn lớn này.

“Đề xuất bơm vốn này có thể xem là một bước nhảy vọt đáng kể so với những gì đã cam kết trước đó khi Ấn Độ đang tìm cách khỏa lấp được khoảng trống về vốn chủ sở hữu tại các NH quốc doanh. Điều này sẽ giúp giải quyết điểm yếu về vốn – một trong những nguyên nhân chính khiến chúng tôi đã đặt mức triển vọng tiêu cực đối với hệ thống NH của Ấn Độ”, Jobin Jacob, Giám đốc điều hành tại Mumbai của Tổ chức Fitch Ratings cho biết.

Nhà phân tích Srikanth Vadlamani của Moody's nhận định, động thái này mang lại sự tín nhiệm tích cực đáng kể cho các nhà băng quốc doanh của Ấn Độ. Mức cam kết bơm vốn trên là đủ để giải quyết các thách thức về khả năng thanh toán của các nhà cho vay cũng như tái cấp vốn cho họ.

Theo kế hoạch, Chính phủ nước này dự định huy động 1,35 nghìn tỷ Rupee (20,6 tỷ USD) từ phát hành trái phiếu và 760 tỷ Rupee (11,4 tỷ USD) còn lại sẽ lấy từ hỗ trợ ngân sách và do các nhà băng trên tự huy động trên thị trường. Con số này lớn hơn nhiều mức 700 tỷ Rupee mà 2 năm trước đây Chính phủ đã cam kết sẽ bơm cho các NH tới năm 2019.

Theo giới phân tích, sự tăng mạnh về cam kết quy mô bơm vốn này cũng có thể là một sự thừa nhận rằng, trước đó Chính phủ đã đánh giá thấp tác động của việc gia tăng nợ xấu sẽ ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng tín dụng. Thống đốc NHTW Ấn Độ trước đây - ông Raghuram Rajan đã thực hiện nhiều giải pháp để kiểm soát tín dụng xấu, trong đó có việc khuyến khích các NH hợp nhất với nhau và bắt buộc các NH phải ghi nhận các khoản nợ xấu ẩn.

Chuyên gia của Kotak Institutional Equities cho rằng, khi các NH đẩy mạnh ghi nhận các khoản nợ xấu thì vấn đề giải quyết nợ xấu dự kiến cũng sẽ tăng tốc trong thời gian tới. Theo số liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tỷ lệ nợ xấu của Ấn Độ là “xấu nhất” trong số các nền kinh tế hàng đầu thế giới. Trong khi số liệu của Credit Suisse Group AG cho thấy, các NH quốc doanh chiếm gần 90% tổng số nợ xấu của hệ thống NH ở quốc gia Nam Á này.

Vẫn còn đó những quan ngại

Theo các nhà phân tích của CIMB Securities India Pvt, kế hoạch tái cấp vốn này sẽ giúp cho các NH quốc doanh của Ấn Độ đáp ứng được các yêu cầu cao hơn về dự phòng rủi ro theo các quy định kế toán mới sẽ có hiệu lực từ tháng 4/2018. Tuy nhiên, nhà phân tích Nilanjan Karfa thuộc Jefferies India Pvt cảnh báo, hoạt động cho vay của các NH sẽ không lập tức cải thiện sau động thái trên mà sẽ cần thời gian.

Dù ghi nhận động thái tích cực vừa qua của Chính phủ Ấn Độ nhưng một số nhà phân tích vẫn nghi ngại liệu “gói cứu trợ” này đã đủ lớn để khắc phục được hoàn toàn các thiệt hại mà các khoản nợ xấu đã gây ra. Theo tính toán của Fitch Ratings, các NH Ấn Độ sẽ cần phải bơm thêm khoản 65 tỷ USD để tuân thủ được các quy định quốc tế mới sẽ có hiệu lực vào năm 2019.

Nên dù cam kết vừa đưa ra có thể đủ để giúp các NH quốc doanh “khỏe” trở lại trong một vài năm tới nhưng vẫn còn đó nhiều sự không chắc chắn đang chờ đợi phía trước. Gói “cứu trợ” này cũng không đảm bảo các NH quốc doanh đã có khả năng hay sẵn sàng cung cấp ra các khoản cho vay mới. Nhà kinh tế Shilan Shah tại Capital Economics nhận định: "Tôi nghĩ rằng họ có thể sẽ cần chương trình bơm vốn lớn hơn trong vòng hai năm tới".

Trong lĩnh vực NH, hiện Chính phủ vẫn nắm cổ phần ở 21 NH - chiếm gần 2/3 tổng tài sản của hệ thống NH. Đây cũng là một phần của vấn đề cần giải quyết. “Phải có sự sẵn lòng của Chính phủ để thực sự quyết tâm bán đi cổ phần mà Chính phủ đang sở hữu - điều mà tôi không nghĩ, ít nhất là vào thời điểm này, Chính phủ đã sẵn sàng dù việc giảm tỷ lệ cổ phần Chính phủ nắm giữ xuống dưới 51% hay 50% để khu vực tư nhân có thể trở thành cổ đông chính là cần thiết”, chuyên gia Shilan Shah bình luận.