Anh gia nhập CPTPP: Xuất khẩu của Việt Nam được lợi

CPTPP là hiệp định thương mại tự do (FTA) được thống nhất thông qua vào năm 2018 giữa 11 quốc gia gồm Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam.

Nếu được tất cả các thành viên thông qua, Anh sẽ trở thành thành viên thứ 12 và là thành viên đầu tiên tham gia kể từ CPTPP được thành lập.

Văn phòng của Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết các nước CPTPP có tổng GDP là 11 nghìn tỷ bảng Anh (13,6 nghìn tỷ USD) sau khi Anh tham gia, tương đương 15% GDP toàn cầu.

Nó không phải là một thị trường thống nhất cho hàng hóa và dịch vụ và do đó, không cần phải hài hòa hóa các quy định giữa các thành viên, điểm khác biệt so với Liên minh châu Âu, thị trường mà Anh đã rời khỏi vào cuối năm 2020.

Anh cho biết xuất khẩu sang các nước CPTPP hiện nay trị giá khoảng 60,5 tỷ bảng Anh/năm, theo dữ liệu 12 tháng tính đến cuối tháng 9/2022, sẽ tăng thêm nếu có thêm thành viên tham gia.

Theo đánh giá vào năm 2021, khi Anh khởi động đàm phán gia nhập, ước tính Anh sẽ tăng thêm 0,08% GDP trong dài hạn.

David Henig, Giám đốc Dự án Chính sách Thương mại của Vương quốc Anh, cho biết chỉ có Malaysia và Brunei hiện Vương quốc Anh chưa có các thỏa thuận tự do thương mại song phương và xuất khẩu của Anh sang các nước này chỉ chiếm 0,33% kim ngạch xuất khẩu của Anh.

“Phân tích ban đầu về vai trò của CPTPP cho thấy hiệp định này không tạo ra nhiều khác biệt đối hoạt động thương mại quốc tế của Anh”, ông nói, đồng thời cho biết hiệp định này có tác dụng rất ít đối với các ngành dịch vụ của Anh nhưng nhập khẩu từ các quốc gia như Việt Nam sẽ tăng theo thời gian.

Sam Lowe, Đối tác tại Flint Global, cho biết các doanh nghiệp xuất khẩu của Anh có thể hưởng lợi từ tư cách thành viên CPTPP ngay cả khi giao dịch với các quốc gia có FTA song phương.

Để hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan thông qua CPTPP, các nhà xuất khẩu của Anh phải chứng minh một sản phẩm có đủ tỷ lệ các bộ phận có nguồn gốc "tại địa phương".

Chẳng hạn, quy tắc xuất xứ trong các hiệp định thương mại tự do hậu Brexit được gia hạn với Nhật Bản, Mexico và Canada cho phép các nhà xuất khẩu coi đầu vào của EU là "địa phương".

Tuy nhiên, theo CPTPP, đầu vào từ các thành viên CPTPP thường có thể được coi là nội địa, mang lại cho các nhà xuất khẩu một lựa chọn khác nếu có lợi.

"Lợi ích thiết thực cho các nhà xuất khẩu của Vương quốc Anh ở đây là tính tùy chọn", Lowe nói.

Anh đã đồng ý hạn ngạch nhập khẩu thịt bò, nhưng không đồng ý hạ thấp tiêu chuẩn thực phẩm, theo đó thịt bò được xử lý bằng hormone bị cấm.

Thuế quan đối với dầu cọ từ Malaysia sẽ được tự do hóa và Anh cũng đồng ý cắt giảm thuế quan đối với chuối, gạo và thanh cua theo yêu cầu tương ứng từ Peru, Việt Nam và Singapore.

Anh nhấn mạnh rằng 99% hàng xuất khẩu sang CPTPP sẽ đủ điều kiện được hưởng mức thuế bằng 0%, bao gồm pho mát, ô tô, sô-cô-la, máy móc, rượu gin và rượu whisky.

Mark Kent, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Rượu whisky Scotland, hoan nghênh việc loại bỏ dần mức thuế 165% đối với rượu whisky của Malaysia, nói thêm rằng: "Việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP sẽ mở ra cơ hội mới cho rượu whisky Scotch và các sản phẩm khác của Anh tại các thị trường trọng điểm ở Malaysia".

Trong khi lợi ích lâu dài cho nền kinh tế Anh được coi là khiêm tốn, Anh có những lý do khác để gia nhập khối. Minako Morita-Jaeger, một nhà nghiên cứu chính sách tại UK Trade Policy Observatory, cho biết việc gia nhập CPTPP của Anh là một "lợi ích chiến lược địa chính trị lớn mặc dù lợi ích kinh tế nhỏ".

“CPTPP có thể cho phép Vương quốc Anh tăng cường quan hệ chiến lược với các quốc gia khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở”, Morita-Jaeger nói.