Bảo tàng: Thay đổi để thu hút khách

Sau đại dịch Covid-19, câu chuyện làm thế nào để thu hút khách đến với hệ thống bảo tàng được nhiều người nêu ra, cho thấy vấn đề cấp bách mà nếu không có sự thay đổi kịp thời, thì công chúng ngày càng “bỏ rơi” các bảo tàng. Hiện nay, đối tượng mà nhiều bảo tàng hướng tới là giới trẻ và khách du lịch.

Thực tế thời gian qua cho thấy, bản thân lãnh đạo nhiều bảo tàng đã có những xoay chuyển chứ không “bất động” như xưa. Một số bảo tàng đã triển khai ứng dụng công nghệ hiện đại để tăng cường trải nghiệm mới mẻ, thú vị cho du khách. Đơn cử như phòng Trưng bày ứng dụng kỹ thuật và công nghệ tại Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ đã sử dụng máy Hologram trong không gian trưng bày, tạo nên hình ảnh hiện vật và các nhân vật lịch sử trong không gian 3D. Kết hợp với đó là phần mềm tương tác 3600 và công nghệ thực tế ảo (VR), giúp khách tham quan có thể cảm nhận hiện vật như trong không gian thực ở nhiều góc độ khác nhau.

Tương tự, một số bảo tàng còn kết hợp ứng dụng công nghệ để tạo nên các tour tham quan mới phục vụ du khách. Trong đó, có thể kể đến tour tham quan trực tuyến 3D tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, tour tham quan 360 độ tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam; thậm chí Bảo tàng Lịch sử Quốc gia mở tour ngắm hoa gạo tháng Ba…

Trong số hơn 160 bảo tàng trên cả nước, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam luôn nằm trong top đông khách nhất, với bình quân 33.000 lượt khách tham quan/tháng trong năm 2023. Cá biệt, có những ngày bảo tàng này đã đón hơn 11.000 lượt khách. Nhưng thay đổi cách nào để thu hút được giới trẻ là bài toán không dễ áp dụng chung cho tất cả các bảo tàng. Bởi mỗi bảo tàng lại có một thế mạnh, một đặc thù riêng, cần có sự nghiên cứu và theo đó, tạo ra những sản phẩm mới để kéo công chúng đến với bảo tàng. Tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, việc mở ra không gian trải nghiệm văn hóa Hàn Quốc và cơ hội thử trang phục truyền thống của quốc gia này để tiếp cận gen Z bước đầu đã tạo được sức hút với giới trẻ.

Các bảo tàng tổ chức nhiều hoạt động để thu hút du khách, nhất là giới trẻ

Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng, để hút giới trẻ tới hệ thống các bảo tàng, thì điều quan trọng nhất, các bảo tàng cần có sự nhạy cảm nhất định với người trẻ và vấn đề mà họ đang quan tâm. Giá cả phải chăng cũng là một cách để bảo tàng trở nên dễ tiếp cận hơn đối với các khách hàng trẻ tuổi. Đây là đối tượng có thu nhập còn hạn chế, vì vậy việc được nhận những ưu đãi đặc biệt sẽ khiến trải nghiệm của họ trở nên tuyệt vời hơn rất nhiều.

Bên cạnh đó, ngoài những không gian cố định, các bảo tàng cần tổ chức các sự kiện, chuyên đề riêng, tập trung trưng bày thường xuyên, có sự thay đổi về cảnh quan mới lạ để thu hút khách hàng quay lại nhiều lần.

Cách phổ biến nhất là tổ chức các sự kiện thú vị với các chủ đề mới mẻ một cách thường xuyên. Bên cạnh tính nghệ thuật, những hoạt động đó có thể mang tính giáo dục, truyền cảm hứng tới phần đông du khách.

Một trong những hướng tiếp cận công chúng được nhiều bảo tàng gần đây áp dụng đó là mở thêm các kênh giao lưu trên mạng xã hội. Không chỉ là trang web khô khan, việc mở các trang trên mạng xã hội giúp cho các thông tin, sự kiện, chương trình mới của bảo tàng đến nhanh với nhiều người. Đồng thời, các tương tác qua ứng dụng chat hoặc bình luận cũng trở nên nhanh chóng, thuận tiện hơn.

Mới đây (ngày 25/6), Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức chương trình tri ân Những người bạn yêu thích và tương tác nhiều nhất với Fanpage của Bảo tàng trên mạng xã hội Facebook và chủ nhân những video về Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam được yêu thích nhất trên TikTok. Điều này cho thấy, lãnh đạo Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã nhìn thấy những thế mạnh, những mặt tích cực của xu hướng này.

Trước đó, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cũng đã mời Hoa hậu Ngọc Hân đảm nhận vai trò cố vấn chiến lược truyền thông. Và sự kiện đầu tiên mà Hoa hậu Ngọc Hân tham dự đó là “Art Talk: Những kỷ niệm về họa sĩ, liệt sĩ Tô Ngọc Vân”, hồi giữa tháng 5 vừa qua. Nói về điều này, Hoa hậu Ngọc Hân bày tỏ cô cảm thấy vinh dự khi được Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam trao cho nhiệm vụ quan trọng để đồng hành cùng mọi người trong việc quảng bá những hoạt động nghệ thuật của bảo tàng đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là các bạn trẻ. Hoa hậu cũng cho rằng đây là cơ hội tốt để bản thân có thêm những trải nghiệm thực tế, tích lũy kiến thức về mỹ thuật hiện đại. Hoa hậu Ngọc Hân cũng đã có hơn 2 năm kinh nghiệm tổ chức các triển lãm tranh tại Đà Lạt, vì vậy cô tin và mong rằng mình sẽ làm tốt vai trò mới này.

Theo TS. Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, lượng khách đến với bảo tàng thời gian qua đã tăng 200-300% so với những năm trước đây. “Công chúng biết đến Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, bên cạnh những kênh thông tin truyền thống, có sự đóng góp rất lớn của các kênh mạng xã hội như Facebook, TikTok, Instagram... của bảo tàng và qua những video/clip của các bạn trẻ đến thăm bảo tàng đăng tải”, ông Minh nói và cho biết thêm, so với nhiều bảo tàng nghệ thuật trên thế giới thì số lượng trên 150 nghìn khách/năm của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam quả thực còn rất khiêm tốn. Nhưng điều đáng mừng là trong số hơn 150 nghìn khách hiện nay đã có tới 70% là khách Việt, trong đó 70% là các bạn trẻ.

“Thay đổi lớn của Bảo tàng hiện nay có vai trò rất quan trọng từ những người bạn của Bảo tàng. Với những bài viết, chia sẻ, những video clip có hàng trăm ngàn, hàng triệu người đón nhận, các bạn trẻ sáng tạo nội dung trên các nền tảng mạng xã hội chính là sứ giả, cánh tay nối dài của Bảo tàng đối với công chúng”, ông Minh nhấn mạnh.

Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cũng cho biết, đến thời điểm hiện nay, Bảo tàng tự tin với hướng đi của mình, thông qua mạng xã hội, với sự đồng hành của người nổi tiếng như Hoa hậu Ngọc Hân và các Facebooker, TikToker trẻ tuổi để lan tỏa tình yêu nghệ thuật tới đông đảo công chúng.