Biến ESG thành lợi thế cạnh tranh trong tiến trình hội nhập

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trần Long - Phó Tổng Giám đốc BIDV nhấn mạnh: chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển thịnh vượng và bền vững. Việt Nam là một trong 6 nước trên thế giới chịu tác động nhiều nhất từ biến đổi khí hậu; Riêng năm năm 2020, biến đổi khí hậu đã gây thiệt hại khoảng 3,2% GDP.

Từ COP 26 Việt Nam đã cam kết đưa mức phát thải thải ròng về "0" vào năm 2050; và chúng ta vừa tổ chức thành công Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) lần thứ 4. Việc Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị P4G lần thứ tư không chỉ thể hiện nỗ lực đóng góp vào tiến trình thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững toàn cầu, mà còn mở ra cơ hội huy động hiệu quả các nguồn lực quốc tế phục vụ mục tiêu chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

Sớm nắm bắt xu hướng chuyển đổi kép này, BIDV đã hợp tác với FPT cung cấp giải pháp VertZéro. Đây là nền tảng công nghệ hỗ trợ kiểm kê, đo lường và giảm phát thải khí nhà kính VertZéro, hướng tới xây dựng hệ thống báo cáo đạt chuẩn quốc tế như PCAF (Partnership for Carbon Accounting Financials) - bộ tiêu chuẩn đang được các tổ chức tài chính toàn cầu áp dụng rộng rãi.

Yếu tố then chốt để đáp ứng PCAF không chỉ là xác định đầy đủ phạm vi phát thải, mà còn là năng lực quản trị dữ liệu để đảm bảo dữ liệu minh bạch, nhất quán và kiểm chứng được. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp xây dựng hạ tầng dữ liệu bài bản, tích hợp thông tin giữa các đơn vị nội bộ, chuẩn hóa việc thu thập - xử lý - lưu trữ dữ liệu. Ông Trần Đức Trí Quang, Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc FPT IS (Tập đoàn FPT) khuyến nghị: Quá trình thu thập, xử lý dữ liệu cần được doanh nghiệp thực hiện sớm, đầy đủ để có sự chuẩn bị tốt nhất cho việc tiếp cận các nguồn vốn xanh từ các tổ chức trong nước và quốc tế. Trong quá trình này doanh nghiệp sẽ có sự đồng hành của ngân hàng. Đặc biệt, giải pháp VertZéro đã được FPT và BIDV hợp tác cung cấp (miễn phí có thời hạn và ưu đãi lên đến 25% sau thời gian miễn phí) cho tất cả các khách hàng doanh nghiệp của BIDV.

TS.Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho biết, sự kết hợp giữa tài chính và công nghệ sẽ mở ra những đột phá trong chuyển đổi xanh. Là một định chế tài chính hàng đầu tại Việt Nam, BIDV luôn xác định vai trò tiên phong trong thúc đẩy tài chính bền vững, kiên định với mục tiêu chiến lược là một ngân hàng xanh. BIDV đã ban hành các Khung tài chính bền vững theo các tiêu chuẩn quốc tế và được Moody’s đánh giá cao (như Khung khoản vay bền vững, Khung trái phiếu xanh, Khung trái phiếu bền vững), phát triển và mở rộng cung ứng các sản phẩm tài chính xanh (bao gồm khoản vay xanh, khoản vay liên kết bền vững, trái phiếu xanh, trái phiếu bền vững, tiền gửi xanh,…).

Các sản phẩm tài chính bền vững bao gồm tiền gửi xanh tài trợ thương mại xanh cho các lĩnh vực ngành nghề như dệt may, công trình xanh nước sạch, giao thông xanh, năng lượng tái tạo… là những hành trình mà BIDV đã và đang thực hiện, mang đến cho khách hàng cộng đồng doanh nghiệp và cho xã hội. Tính đến 31/12/2024, BIDV tài trợ cho 1.600 khách hàng với 1.982 dự án/phương án thuộc lĩnh vực xanh, dư nợ đạt 80.870 tỷ đồng, chiếm 12% thị phần tín dụng xanh trên thị trường.

Chuyển đổi xanh mở ra cơ hội tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu

Bám sát Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030 tầm nhìn 2050, BIDV đã xác định mục tiêu “hướng tới sự phát triển bền vững” xuyên suốt trong hoạt động ngân hàng, với thông điệp “tiên phong kiến tạo giá trị vững bền”. BIDV theo đuổi chiến lược định vị thương hiệu Ngân hàng Xanh; trở thành ngân hàng dẫn đầu thị trường về thực hành ESG (môi trường - xã hội - quản trị) và tài chính bền vững; dần tiệm cận với tiêu chuẩn quốc tế về tài chính xanh và thực hiện lộ trình chuyển đổi thành Ngân hàng phát thải ròng bằng “0” (Net-Zero Bank) vào năm 2045.

Trên hành trình này BIDV nhận được sự ủng hộ, tin tưởng của các tổ chức tài chính quốc tế. Đây là cơ sở để ngân hàng tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận với các nguồn lực quốc tế như các chương trình đồng tài trợ, huy động vốn ODA, hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn trái phiếu ESG... BIDV đã hợp tác với nhiều định chế tài chính quốc tế như AFD với hạn mức tín dụng khí hậu trị giá 50 triệu EUR, tài trợ cho các dự án ứng phó biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Đồng thời, BIDV đã thiết lập quan hệ tài trợ với gần 50 tổ chức tài chính toàn cầu, với tổng hạn mức tín dụng sẵn có lên tới 4 tỷ USD.

Xác định chuyển đổi xanh là yêu cầu tất yếu, song TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV nhìn nhận, thực tế là tỷ lệ doanh nghiệp có hiểu biết và hành động cụ thể liên quan đến các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) còn thấp. Nhiều doanh nghiệp chưa đánh giá đầy đủ các rủi ro, cơ hội từ chuyển đổi xanh đến chuỗi cung ứng, sản phẩm hay chiến lược kinh doanh… Phân tích sâu hơn về thách thức trong chuyển đổi xanh, TS Cấn Văn Lực cho rằng, yếu tố quan trọng nhất trên hành trình chuyển đổi xanh là quan điểm và nhận thức của doanh nghiệp. Nhiều người vẫn xem đây là "trách nhiệm của ai đó", coi chuyển đổi xanh là "chi phí" thay vì nhìn nhận nó như một "cơ hội" mang lại lợi ích lâu dài.

Làm rõ hơn quan điểm này, bà Đỗ Thị Thanh Huyền, Giám đốc Ban Chính sách sản phẩm bán buôn (BIDV) nhận định: Nhu cầu về tín dụng xanh trong thời gian tới sẽ ngày càng tăng, đến từ ba yếu tố: đầu tiên là yếu tố từ quốc tế. Chúng ta có thể thấy các quốc gia (trong đó có nhiều thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam) như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore… đã đưa ra nhiều tiêu chuẩn về ESG một cách rất là rõ ràng. Điều này đặt ra yêu cầu đối với doanh nghiệp, nếu muốn tham gia vào chuỗi cung ứng phải đáp ứng các tiêu chí ESG.

Yếu tố thứ hai chính là từ nội tại của các doanh nghiệp. Có thể thấy khi các nhà đầu tư, các đối tác và khách hàng ngày càng quan tâm đến các yếu tố ESG. Do đó, việc doanh nghiệp nào có chiến lược chuyển đổi một cách rõ ràng và có kế hoạch hành động cụ thể chắc chắn sẽ mở ra nhiều những cơ hội về mặt thị trường cũng như thu hút vốn đầu tư tốt hơn. Yếu tố thứ ba là cơ chế chính sách của ngân hàng. Cụ thể như tại BIDV, khi doanh nghiệp tiếp cận những khoản tín dụng xanh ngoài việc được hưởng cơ chế, chính sách ưu đãi về lãi suất (thường lãi suất cho vay sẽ thấp hơn 1% - 2% so với lãi suất cho vay thông thường) còn nhận được sự hỗ trợ về mặt kỹ thuật trong quá trình chuyển đổi xanh.

Ở góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Thu Thảo, phụ trách điều phối ban ESG, Tập đoàn Gemadept cho biết: trong chuyển đổi xanh nguồn vốn hỗ trợ từ các tổ chức tín dụng rất quan trọng. Để tiếp cận được sự hỗ trợ này, doanh nghiệp phải xác định được các chỉ tiêu (KPI) cụ thể cho quá trình chuyển đổi xanh. Việc được vay tín dụng xanh không chỉ là hỗ trợ về nguồn lực mà doanh nghiệp cũng trở nên "xanh" trong mắt đối tác, nhà đầu tư, từ đó mở ra cơ hội hợp tác, phát triển hơn trong tương lai.