Biên kịch phim: Những tín hiệu vui và những việc cần làm từ người trẻ

Nhiều gương mặt trẻ

Trong bức tranh chung của điện ảnh Việt, đã có những nhà biên kịch trẻ thành công cả về chất lượng tác phẩm lẫn doanh thu phòng vé, được công chúng đánh giá cao. Trần Khánh Hoàng với Em chưa 18. Làm biên kịch Em chưa 18, Khánh Hoàng cho biết: “Để hiểu được cách nói chuyện, ứng xử của người trẻ hiện nay, chúng tôi phải lăn xả, tìm gặp các em học sinh để trò chuyện. Chúng tôi tìm hiểu các em sẽ tổ chức tiệc tại nhà thế nào, trong tình huống này nên nói thế nào, ứng xử ra sao... chắt lọc, đưa vào kịch bản phim của mình. Sự chịu khó này giúp nhóm biên kịch Em chưa 18 tạo dựng được một kịch bản gần gũi với đời sống của giới trẻ Việt trong các trường quốc tế tại Việt Nam.

Đáng chú ý, trong lứa biên kịch trẻ hiện nay có Nguyễn Thu Thủy (sinh năm 1983 ở Hải Dương), cử nhân Khoa Ngữ văn, Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn. Khi ra trường, cô có thời gian làm biên tập viên tại Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự thật. Sau đó chị học cao học rồi tham gia các khóa học biên kịch điện ảnh, viết kịch bản và sản xuất phim. Nguyễn Thu Thủy hiện đang công tác tại Trung tâm sản xuất phim truyền hình Việt Nam (VFC). Những năm gần đây, biên kịch Nguyễn Thu Thủy đã gặt hái những thành công trong vai trò biên kịch, biên tập kịch bản với những bộ phim truyền hình ăn khách như: Tuổi thanh xuân, Ngày ấy mình đã yêu, Quỳnh Búp Bê, Zippo, Mù tạt và Em, Chạy trốn thanh xuân, Yêu hơn cả bầu trời, Mùa xuân ở lại... Đặc biệt phải kể đến Hoa hồng trên ngực trái đã chiến thắng tại hạng mục Phim truyền hình ấn tượng nhất tại VTV Awards 2020, đồng thời đem về cho Hồng Diễm (vai Khuê) giải Diễn viên nữ ấn tượng nhất.

Nguyễn Thu Thủy - người đứng sau những thành công trong vai trò biên kịch những bộ phim truyền hình ăn khách của VFC gần đây

Thành công vang dội nhất của biên kịch Thu Thủy phải kể đến phim truyền hình ăn khách Về nhà đi con khi tác phẩm đã giành các giành giải thưởng: VTV Awards 2019, Cánh diều 2019; Bằng khen đặc biệt của Bộ VH-TT&DL; Mai Vàng 2019; Liên hoan THTQ 2019; We Choice Awards 2019... Hiện tại, bộ phim truyền hình đang “nóng” Hướng dương ngược nắng cũng có tên Thu Thủy trong mục viết kịch bản, cùng với Minh Ngọc và Quỳnh Thy. Càng xem phim này khán giả càng khó đoán tình tiết khi đan cài những nút thắt, cao trào liên quan đến huyết thống các nhân vật khiến ai đã “trót” theo dõi thì khó rời mắt khỏi màn ảnh nhỏ.

Theo biên kịch trẻ Nguyễn Thu Thủy, vì làm phim truyền hình nên khán giả rất đa dạng. Điều này khiến chị và các đồng nghiệp phải chọn một cách thức đơn giản, mộc mạc sao cho càng nhiều người hiểu và tiếp cận được câu chuyện của mình càng tốt. Cốt lõi nhất để tiếp cận chính là sự tự nhiên, chân thành và mộc mạc, gần gũi. “Nếu phát triển câu chuyện theo lý trí, kỹ năng thì câu chuyện sẽ khô cứng. Mình bồi đắp cho nhân vật, khi nhân vật đủ sức sống thì chính nhân vật sẽ tạo ra đời sống và kéo theo người sáng tác đi theo”, biên kịch Thu Thủy cho biết. Do đó, phim của nữ biên kịch này luôn gần gũi với cuộc sống, ngồn ngộn ngôn ngữ từ cuộc đời.

Bên cạnh đó còn có biên kịch trẻ Huỳnh Châu Ngọc với Siêu sao siêu ngố, Nguyễn Hữu Hoàng với Ống kính sát nhân và thuộc ê-kíp biên kịch Nhắm mắt thấy mùa hè đã khẳng định mình bằng thể nghiệm mới mẻ. Còn biên kịch Kay Nguyễn, chị cùng các đồng nghiệp đã cho ra vô số kịch bản dựng thành phim ăn khách như Chung cư ma, Tèo em, Cô Ba Sài Gòn, Lôi Báo, Người bất tử... Theo biên kịch Kay Nguyễn, những người trẻ nhiều lợi thế trong nghề biên kịch vì học ngôn ngữ giải trí nhanh, tiếp thu công nghệ tốt. Bởi vậy những tác phẩm của các biên kịch trẻ chắp bút thời gian qua đã ghi điểm với khán giả, góp phần thúc đẩy ngành điện ảnh nước nhà phát triển.

Để có thêm những biên kịch tài năng

Dẫu vậy, nhìn nhận trên thực thực tế, đạo diễn - biên kịch Nông Huyền Sơn cho rằng, làng điện ảnh Việt đang bị khủng hoảng biên kịch. Đặc biệt, biên kịch Việt rất yếu về cấu trúc. Đạo diễn Hoàng Vũ từng cho rằng, tác giả trẻ ở ta viết rất sung nhưng thiếu chiều sâu, đơn giản hóa mọi vấn đề, sai sót kiến thức nhiều. Để có nhà biên kịch giỏi và kịch bản phim hay, giới chuyên môn cho rằng mỗi người cần phát huy, phát triển nội lực và cần làm nhiều việc. Nghề biên kịch cần sự học hỏi, kiến thức rộng, cái gì cũng cần phải biết và đặc biệt, phải đọc sách nhiều, đọc các thể loại. Đối với các nhà biên kịch trẻ tài năng nhưng là những “tay ngang”, nếu muốn thành công cần được đào tạo và học tập ở trường chuyên nghiệp về nghề biên kịch như trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội.

Nhà biên kịch Thanh Hương từng thành công với phim truyền hình Thuyền giấy cũng đưa ra ý kiến, nếu là tay ngang nhưng cảm thấy mình có năng khiếu và đam mê, các bạn trẻ cứ mạnh dạn gửi đề cương kịch bản của mình đến những nhà sản xuất có uy tín. Khi đề cương đã được duyệt, từ đề cương viết qua kịch bản chi tiết không hề khó. Có thể bạn chỉ coi qua kịch bản mẫu là có thể viết được. Tất nhiên bạn sẽ gặp sai sót, thậm chí sẽ phải viết đi viết lại nhiều lần, trầy trật cam go cho lần đầu tiên. Nhưng đừng nản chí, vì một biên kịch chuyên nghiệp cũng phải chỉnh sửa kịch bản nhiều lần trước khi đưa vào sản xuất. Điều quan trọng là bạn không ngồi chờ cơ hội đến mà phải đứng lên, tự tạo ra cơ hội cho mình.

Tác giả trẻ Diệu Như Trang với kịch bản phim truyền hình Hãy nói anh yêu em, Màu của tình yêu, Hợp đồng scandal, Vòng xoáy định mệnh cho rằng, để thành công trong nghề biên kịch cần có sự tổng hợp của nhiều yếu tố: đam mê, năng khiếu, vốn sống, trí tưởng tượng và kỹ năng viết. Nhà biên kịch phải hội tụ được nhiều yếu tố và thăng hoa trong câu chuyện của mình thì mới có thể cho ra lò một tác phẩm hay.