Các NHTW có thể còn tăng thêm lãi suất

Tại Mỹ, số liệu việc làm và tổng sản phẩm quốc nội cao hơn mong đợi đã làm nổi bật rủi ro Fed có thể chưa dừng chu kỳ tăng lãi suất. Còn nhớ phát biểu sau khi quyết định tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản lên 5% - 5,25% hôm 3/5, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã ám chỉ rằng Fed có thể tạm dừng tăng lãi suất tại cuộc họp chính sách tháng 6.

Tuy nhiên, biên bản cuộc họp chính sách tháng 5 cho thấy, một số thành viên cho rằng vẫn cần phải tăng thêm lãi suất do áp lực lạm phát vẫn còn lớn. Hiện số các quan chức Fed ủng hộ tăng tiếp lãi suất ngày càng nhiều sau khi các dữ liệu được công bố mới đây cho thấy lạm phát tại Mỹ vẫn đang rất nóng.

Theo đó, mặc dù chỉ số giá tiêu dùng (CPI) toàn phần của Mỹ đã hạ nhiệt đáng kể kể từ mức cao nhất trên 9% vào tháng 6/2022 xuống chỉ còn 4,9% vào tháng 4/2023, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed. Quan trọng hơn, CPI cơ bản (không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm) đã tăng lên mức 5,5% trong tháng 4 so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát ưa thích của Fed – cũng tăng từ 4,6% trong tháng 3 lên 4,7% trong tháng 4, cho thấy sự bướng bỉnh của lạm phát.

Các quan chức Fed bao gồm Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard và Chủ tịch Fed Minneapolis Neel Kashkari trong những tuần gần đây đã chỉ ra rằng lạm phát cơ bản ổn định có thể giữ chính sách tiền tệ chặt chẽ hơn trong thời gian dài hơn và nhiều đợt tăng lãi suất có thể sẽ tới vào cuối năm nay.

Một số nhà kinh tế đã nói với CNBC trong vài tuần qua rằng Fed có thể buộc phải thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh mẽ hơn để tạo ra bước đột phá đối với lạm phát. Theo công cụ FedWatch của CME Group, thị trường hiện đặt xác suất gần 35% cho lãi suất mục tiêu vào cuối năm trong khoảng 5% - 5,25%, trong khi phạm vi lãi suất có khả năng nhất vào tháng 11/2024 là 3,75% - 4%.

ECB, BoE cũng tương tự

NHTW châu Âu (ECB) cũng đang phải đối mặt với một tình thế tương tự dù cũng đã làm giảm tốc độ tăng lãi suất từ 50 điểm cơ bản xuống 25 điểm cơ bản tại cuộc họp tháng 5. Hiện lãi suất tiền gửi của ECB đang ở mức 3,25%, cao nhất kể từ tháng 11/2008.

Tuy nhiên lạm phát toàn phần ở khu vực đồng euro đã tăng trong tháng 4 lên 7% so với cùng kỳ năm ngoái, mặc dù tăng trưởng giá cơ bản bất ngờ giảm tốc, gây ra cuộc tranh luận sâu hơn về tốc độ tăng lãi suất mà ECB nên áp dụng.

Nền kinh tế khu vực đồng euro tăng trưởng 0,1% trong quý đầu tiên, thấp hơn kỳ vọng của thị trường, nhưng Chủ tịch Bundesbank Joachim Nagel cho biết tuần trước rằng sẽ cần thêm một số đợt tăng lãi suất nữa, ngay cả khi điều đó khiến nền kinh tế của khối rơi vào suy thoái.

“Chúng ta đang ở trong một giai đoạn không dễ dàng chút nào, bởi vì lạm phát rất khó khăn và nó không di chuyển như tất cả chúng ta mong đợi, vì vậy như Joachim Nagel đã nói hôm nay, điều khá quan trọng là ECB vẫn sẵn sàng tăng lãi suất thêm nếu cần…”, cựu thành viên ban điều hành Bundesbank Andreas Dombret nói với CNBC. Theo ông, mặc dù việc tăng lãi suất cao hơn sẽ có những tác động tiêu cực đến nền kinh tế, nhưng nếu để lạm phát tăng cao đi, những tác động tiêu cực đó sẽ còn lớn hơn.

Thậm chí NHTW Anh (BoE) còn phải đối mặt với thách thức lạm phát lớn hơn nhiều so với Fed và ECB. Mặc dù CPI hàng năm tại Anh đã giảm từ 10,1% trong tháng 3 xuống còn 8,7% trong tháng 4, song nó vẫn cao hơn nhiều so với dự báo của BoE là 8,4%. Đặc biệt, lạm phát cơ bản đã tăng lên 6,8% từ mức 6,2% trong tháng 3.

Với việc lạm phát tiếp tục trở nên nghiêm trọng hơn so với kỳ vọng của chính phủ và NHTW, các nhà giao dịch đã đặt cược nhiều hơn rằng lãi suất đồng bảng Anh sẽ cần phải tăng hơn nữa. “Với lạm phát giá cả và tiền lương hiện có khả năng duy trì mạnh hơn dự đoán, chúng tôi nâng dự báo lãi suất cao nhất lên 5,25%. Chúng tôi nghĩ rằng những cân nhắc về quản lý rủi ro sẽ buộc MPC (Ủy ban chính sách tiền tệ - cơ quan hoạch định chính sách của BoE) phải đẩy lãi suất cao hơn và xa hơn so với dự định trước đây”, Sanjay Raja - Nhà kinh tế trưởng của Vương quốc Anh tại Deutsche Bank cho biết.

Thị trường hiện đang định giá 92% khả năng Ngân hàng Anh sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản lên 4,75% tại cuộc họp tháng 6.