Cần tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá

Đó là khuyến cáo được đưa ra tại Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng, chống tác hại thuốc lá do Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức vào chiều 26/12.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương - đại diện Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cung cấp nhiều thông tin quan trọng về thực trạng sử dụng thuốc lá (thuốc lá điện tử, thuốc lá đun nóng, shisha) tại Việt Nam gần đây; tình hình thiệt hại kinh tế và tổn thất nặng nề về sức khỏe, chi phí điều trị y tế do thuốc lá gây ra.

Trong đó, đáng chú ý là thuốc lá gây ra 25 loại bệnh khó chữa như: Ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa, hô hấp liệu, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim… Mỗi năm tiêu thụ thuốc lá tốn kém ước khoảng 49.000 tỷ đồng…

Tại Việt Nam, ước tính số người hiện đang hút thuốc lá là khoảng 15,4 triệu người (trong đó đa số là nam giới). Tỷ lệ hút thuốc lá điện tử trong thanh thiếu niên Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Theo nghiên cứu về sức khỏe thanh thiếu niên ở nhóm tuổi 13 - 17 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ hút thuốc lá điện tử chiếm 2,6% năm 2020.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên - Giám đôc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo cấm thuốc lá điện tử tại nước ta

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) dẫn chứng về tác hại của thuốc lá điện tử với tim mạch như gây tăng huyết áp, loạn nhịp tim, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.

Bác sĩ Nguyên cho biết, gần đây, trên thị trường xuất hiện thuốc lá điện tử, shisha, loại hình gây nghiện đang tác động nặng nề tới sức khỏe và tinh thần của giới trẻ với hình ảnh quảng cáo đa dạng, bắt mắt, hấp dẫn giới trẻ trên mạng xã hội. Đây là vấn đề bức thiết, đáng báo động trong cộng đồng.

Thuốc lá điện tử được xem là một dạng của thuốc lá, nên việc mua bán, kinh doanh mua bán thuốc lá điện tử phải đáp ứng các điều kiện như khi kinh doanh mua bán thuốc lá. Hiện chưa có quy định nào điều chỉnh cụ thể về thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, hiện nay thuốc lá điện tử được đưa vào Việt Nam chủ yếu qua đường nhập lậu, xách tay và được bán, quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội.

Thạc sĩ Nguyễn Hạnh Nguyên, đại diện Tổ chức HealthBridge Việt Nam cho biết, trên thế giới hiện nay có nhiều xu hướng khác nhau đối với các loại thuốc lá điện tử.

Hiện đã có 27 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới cấm bán hoàn toàn đối với các loại thuốc lá điện tử; 3 quốc gia, vùng lãnh thổ cấm bán sản phẩm thuốc lá điện tử có chưa nicotine. Ít nhất 8 quốc gia và vùng lãnh thổ chỉ cho phép bán thuốc lá điện tử dưới dạng dược phẩm được cấp phép và thuốc kê đơn được điều trị theo phác đồ. Đây cũng được xem là quy định cấm bán bởi không có nhà sản xuất trải qua quy trình pháp lý để đạt giấy phép chứng nhận là dược phẩm hoặc biện pháp hỗ trợ cai nghiện.

Để kiểm soát thuốc lá nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ có quy định quản lý chặt bằng các biện pháp như: Giới hạn về độ tuổi tối thiểu được mua và/hoặc sử dụng thuốc lá điện tử; Cấm hoặc quy định việc quảng cáo, khuyến mại hoặc tài trợ cho thuốc lá điện tử; Quy định về bao bì an toàn cho trẻ em; Dán cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá điện tử; Cấm hoặc hạn chế sử dụng thuốc lá điện tử ở những nơi công cộng; Đánh thuế với sản phẩm thuốc lá điện tử; Quy định lượng (nồng độ/thể tích) nicotin trong chất lỏng điện tử; Không cho phép sử dụng các thành phần (không phải nicotin) có nguy cơ gây hại cho sức khỏe con người ở dạng đun nóng hoặc không đun nóng trong chất lỏng điện tử có chứa nicotin, hoặc điều chỉnh hương vị trong chất lỏng điện tử; Quy định chất lượng nicotin và các thành phần khác được sử dụng để sản xuất chất lỏng điện tử; yêu cầu sản phẩm phải qua thẩm định an toàn, chất lượng; hoặc đã thiết lập các quy định khác liên quan đến an toàn cho thuốc lá điện tử.

“Thời gian qua, chúng tôi đã phát hiện nhiều loại ma túy mới, chất gây nghiện, ma túy tổng hợp mới xuất hiện trong thuốc lá điện tử. Tôi mạnh dạn khuyến cáo phải dứt khoát cấm thuốc lá điện tử tại nước ta. Việc này cần phải làm sớm và làm ngay”, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên nhấn mạnh.

Để hạn chế tình trạng hút thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng, bà Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho rằng, thời gian tới cần tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá để giảm sức mua; đồng thời thực thi nghiêm các quy định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá, bán thuốc lá, đặc biệt quản lý trên các kênh mạng xã hội, internet… Cùng với đó, xây dựng ban hành chính sách quy định về cấm sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới.