Cần tính toán kỹ việc thu phí thoát nước
Yêu cầu TPHCM đánh giá kỹ lưỡng về đề xuất thu phí thoát nước |
TP.HCM dự kiến thu phí nước thải để đầu tư cho dự án thoát nước |
Hiện nay, người sử dụng nước trên địa bàn TP.HCM ngoài trả tiền mua nước sạch còn phải đóng 10% VAT và 10% phí bảo vệ môi trường (thu trên đơn giá nước sạch). Sở Xây dựng TP.HCM vừa có đề xuất trong tờ trình về việc ban hành giá dịch vụ thoát nước ở TP.HCM giai đoạn 2020-2024 sau khi lấy ý kiến nhiều sở, ngành liên quan và gửi UBND TP.HCM.
Và theo dự thảo của Sở Xây dựng TP.HCM, phí bảo vệ môi trường sẽ được thay thế bằng tên gọi là giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải. Cách thu vẫn dựa vào đơn giá sử dụng nước của mỗi hộ dân. Tờ trình dự thảo áp dụng cho các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình (gọi chung là hộ thoát nước, có hoạt động xả nước thải vào hệ thống thoát nước trên địa bàn TP.HCM và các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan).
Theo đó, giá dịch vụ thoát nước bình quân năm 2020 trên 1m3 là 1.430 đồng (chưa gồm thuế GTGT); năm 2021 là 2.033 đồng; năm 2022 là 2.694 đồng; năm 2023 là 3.426 đồng và 4.237 đồng vào năm 2024. Sở Xây dựng TP.HCM cũng đưa ra so sánh mức giá thu dịch vụ thoát nước của Hải Phòng, Đà Nẵng, Thái Nguyên, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Hà Nội (đang đề xuất thu trong năm 2020 với mức 1.895-2.645 đồng/m3) và cho rằng mức thu của TP.HCM tương đối thấp.
Nếu đề xuất này được chấp thuận, giá tiền nước sạch và dịch vụ thoát nước bình quân mà người dân phải trả cho 1m3 trong năm 2020 là 11.029 đồng; năm 2021 là 12.198 đồng; năm 2022 là 13.469 đồng; năm 2023 là 14.848 đồng; năm 2024 là 16.344 đồng (chưa tính 10% thuế GTGT).
Sau khi thẩm định phương án xây dựng giá dịch vụ thoát nước trên, Sở Tài chính TP.HCM cũng cho rằng cần thiết áp dụng thu phí thoát nước vì hằng năm, ngân sách thành phố chi cho hoạt động quản lý, vận hành, bảo dưỡng hệ thống cống, các trạm bơm, nhà máy xử lý nước thải, bùn thải rất lớn. Cụ thể, năm 2017 là 1.270 tỷ đồng, năm 2018 là 1.332 tỷ đồng và năm 2019 là 1.539 tỷ đồng. Trong khi nguồn thu hằng năm từ phí bảo vệ môi trường chỉ đạt khoảng 31% - 33% tổng số chi. Đại diện Sở Tài chính TP.HCM cho biết, thực tế mức chi của TP.HCM hiện nay không đủ đáp ứng nhu cầu quản lý, vận hành, duy tu, bảo trì hệ thống thoát nước, nước thải. Mức chi ngân sách hằng năm cho thoát nước luôn thấp hơn đề xuất.
Trong tờ trình của mình, Sở Xây dựng TP.HCM cũng cho biết theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, lộ trình mức thu giá dịch vụ thoát nước là không ảnh hưởng nhiều đến đời sống của đại bộ phận người dân TP.HCM. Mức độ tác động và ảnh hưởng đến thu nhập, đặc biệt là nhóm các hộ nghèo là từ 0,051%-0,197% trong giai đoạn năm 2020-2024.
Khẳng định việc nên áp dụng thu phí nước thải, Sở Xây dựng TP.HCM cho rằng lộ trình tăng phí thoát nước trên cơ bản tạo sự công bằng xã hội, người gây ô nhiễm phải có trách nhiệm trong việc xử lý các chất gây ô nhiễm môi trường thông qua việc trả phí dịch vụ thoát nước. Bên cạnh đó, việc thu phí dịch vụ thoát nước sẽ có thêm nguồn kinh phí phục vụ hoạt động quản lý, vận hành, duy tu và bảo trì hệ thống thoát nước, nước thải, bùn thải trong thời gian tới; giảm mức bao cấp từ ngân sách thành phố cũng như bảo đảm nguồn chi trả vay từ các hoạt động đầu tư vào nguồn hệ thống nước thải bằng nguồn vốn ODA, khuyến khích, thu hút nguồn lực đầu tư bằng hình thức đối tác công tư (PPP).
Liên quan đến dự thảo thu phí nước thải của Sở Xây dựng TP.HCM trình UBND TP.HCM, Văn phòng Chính phủ có công văn lưu ý TP.HCM về các thông tin trong giai đoạn 2016-2020, TP.HCM đã đầu tư hơn 1 tỷ USD cho các dự án thế nhưng đến nay tình trạng ngập trên nhiều tuyến đường vẫn đang diễn ra. Văn phòng Chính phủ cũng truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ giao UBND TP.HCM nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, đầy đủ các tác động và tính khả thi của đề xuất thu phí thoát nước; đồng thời có giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả các chương trình, dự án chống ngập của TP.HCM.