Chiến tranh thương mại không nhiều người thắng cuộc
Chiến tranh thương mại không cản bước công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ | |
Mỹ - Trung tạm dừng chiến tranh thương mại |
Thế khó của ông Trump
Năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump từng nói rằng, các cuộc CTTM là tốt và (Mỹ) dễ dàng giành chiến thắng. Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross khi đó còn ví cuộc CTTM với Trung Quốc như là việc Mỹ “bắt đầu một chế độ ăn kiêng”. Chính quyền của ông Donald Trump luôn nêu ra các lợi ích lâu dài từ một cuộc CTTM với Trung Quốc để biện minh cho tổn thất ngắn hạn mà người tiêu dùng, các DN và NĐT có thể gặp phải.
Apple đang giai đoạn kinh doanh khó khăn hơn |
Nhưng thực sự Mỹ đang lâm vào tình cảnh rất khó bảo vệ cho lập trường “phải có CTTM” khi mà các tài sản của mình – trong đó có một trong những thương hiệu nổi danh nhất của Mỹ - Apple – đang chịu tổn thất nặng nề.
Vào ngày 2/1/2019, Apple đã hạ triển vọng doanh thu quý đầu tiên của mình trong năm tài chính 2019 (kết thúc vào ngày 29/12/2018), với dự kiến doanh thu sẽ giảm khoảng 5% so với cùng kỳ năm trước do nhu cầu chậm hơn dự kiến của thị trường Trung Quốc; cùng đó, nhu cầu “nâng cấp” các sản phẩm Iphone mới cũng không lớn trong khi CTTM Mỹ - Trung vẫn đang tiếp diễn.
Trong lá thư gửi tới các NĐT, Giám đốc điều hành Apple là Tim Cook cho biết, dù doanh thu không đạt được như kế hoạch cho quý tài chính đầu tiên, nhưng các cơ sở nền tảng vẫn vững mạnh và Apple không tin sẽ có một sự giảm sút rất mạnh, đặc biệt là ở thị trường Trung Quốc.
Tuy có những trấn an NĐT như vậy, nhưng ngay sau khi thông tin trên được đưa ra, giá trị cổ phiếu của Apple đã lao dốc cực mạnh, giảm tới gần 8% và khiến vốn hóa trên TTCK của Apple ngay lập tức “bay hơi" 55 tỷ USD, đồng thời là tác nhân chính kéo chỉ số S&P 500 tương lai giảm mạnh.
Đây là bằng chứng mới nhất cho thấy căng thẳng thương mại giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới mà Mỹ khơi mào đang tác động ngược trở lại như thế nào, và cũng là đòn giáng vào những khẳng định của ông Trump khi cho rằng, Mỹ vẫn có thể tiếp tục tăng trưởng nhanh chóng bất chấp xung đột đang diễn ra.
Phía bên kia “chiến tuyến”, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc cũng đang giảm tốc nhanh hơn dự kiến của nhiều nhà quan sát. Tất cả những diễn biến như vậy cho thấy một điều, trong CTTM, sẽ không nhiều người thắng cuộc, dù ở bên nào.
Đôi bên cùng phải nhượng bộ?
Leland Miller, CEO của Beige Book Trung Quốc - một công ty phân tích dữ liệu thường xuyên có các khảo sát với hàng ngàn DN đang hoạt động tại Trung Quốc, cho biết: "Nền kinh tế Trung Quốc đang chứng kiến sự suy giảm mạnh hơn nhiều so với các số liệu được công bố.
Điều này cho thấy, Bắc Kinh chịu áp lực lớn hơn nhiều trong việc cần có sự hạ nhiệt căng thẳng thương mại với Mỹ. Tuy nhiên ở chiều ngược lại, việc TTCK Mỹ tụt dốc dường như cũng đang tạo ra một áp lực tương tự đối với Tổng thống Donald Trump”.
Nhìn ở góc độ đó, thông tin không mấy khả quan mà Apple vừa công bố có thể phần nào sẽ giảm bớt “đòn bẩy chính trị” của Mỹ vào thời điểm mà chỉ còn vài ngày là quan chức hai bên có cuộc gặp mặt trực diện để đàm phán thương mại. Dự kiến vào đầu tuần tới, các quan chức cấp trung của Mỹ sẽ sẽ tới Bắc Kinh để bắt đầu các cuộc họp với phía đồng cấp Trung Quốc nhằm ngăn chặn sự nguy cơ leo thang tranh chấp thương mại vào ngày 1/3/2019 – ngày cuối cùng trong thỏa thuận “đình chiến” mà lãnh đạo hai bên đã thống nhất. Nếu không đạt được thỏa thuận nào trước thời điểm này, thuế quan của Hoa Kỳ đối với 200 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc sẽ tăng từ 10% lên 25% kể từ ngày 2/3.
Theo giới phân tích, từ nay đến thời điểm đó chỉ còn chưa đầy hai tháng nữa và đây là khung thời gian quá ngắn (trong khi còn tồn tại rất nhiều vấn đề lớn) nên rất khó có thể giải quyết được về cơ bản. Tổng thống Donald Trump vào ngày 3/1 vẫn cố gắng trấn an rằng, hiệu ứng CTTM lên tổng thể nền kinh tế sẽ không lớn. Ông Trump cũng tin tưởng TTCK sẽ hồi phục sau khi gặp “một chút trục trặc” vừa qua.
Đại diện thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer cho biết hồi tháng trước rằng, Tổng thống Trump đã quyết tâm và không sợ phải sử dụng chiến lược thuế quan cũng như thực hiện các đường lối cứng rắn, nhưng đồng thời ông cũng muốn các cố vấn của mình đạt được một thỏa thuận với Trung Quốc. “Nếu điều đó (một thỏa thuận) có thể được thực hiện, Tổng thống muốn chúng tôi làm điều đó. Nếu không, chúng tôi sẽ áp tiếp thuế quan”, ông Light Lightizer nói.
Theo Mohamed El-Erian, cố vấn kinh tế trưởng tại Allianz SE, tình trạng bán tháo trên TTCK và những dấu hiệu kinh tế suy yếu có thể buộc Mỹ và Trung Quốc phải nỗ lực đạt được một thỏa thuận sớm hơn dự kiến. “Bối cảnh hiện nay sẽ thúc đẩy hai bên đẩy nhanh tiến trình đạt được thỏa thuận. Tôi tin nó sẽ không dẫn đến một cuộc CTTM toàn cầu, nó sẽ được giải quyết”, vị này nhận định.
Cũng theo chuyên gia này, với quy mô kinh tế lớn và sự phụ thuộc tương đối thấp vào thương mại, Hoa Kỳ có lợi thế trong bất kỳ cuộc CTTM nào. Và một khi các quốc gia khác nhận ra là Mỹ sẵn sàng chịu những nỗi đau về kinh tế để giành chiến thắng thì họ sẽ đứng trước áp lực phải đưa ra những nhượng bộ. Và những thiệt hại cho các công ty lớn của Mỹ như Apple (từ cả việc bị Mỹ áp thuế và việc bị Trung Quốc trả đũa) có thể giúp đẩy nhanh quá trình này.