Chính phủ không đánh giá thấp nguy cơ

Chính sách tiền tệ vẫn thận trọng, linh hoạt

Quyết tâm giữ “mục tiêu kép”

Đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp trên toàn cầu và trong nước, số ca nhiễm tăng nhanh trong những ngày vừa qua, tình trạng lây nhiễm trong cộng đồng cũng đã xuất hiện đòi hỏi cần tăng tốc triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống dịch.

Chia sẻ trên truyền thông gần đây, GS.TS. Nguyễn Đức Khương - Chủ tịch Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) cho rằng, trên nền tảng “mục tiêu kép” vừa đảm bảo an toàn cho người dân, vừa đảm bảo các hoạt động kinh doanh, sản xuất trong điều kiện dịch Covid-19, có thể nhận thấy Chính phủ Việt Nam đã có những giải pháp rất chủ động và kịp thời. Trong khi nhiều quốc gia đang lúng túng với các giải pháp thì ngay khi dịch bệnh mới bắt đầu ở Vũ Hán, Việt Nam đã xác định rõ những mục tiêu đó. Việt Nam cũng có sự điều phối nhịp nhàng giữa chính sách tài khoá và chính sách tiền tệ, đồng thời đã khẩn trương có những giải pháp cấp bách để tháo gỡ khó khăn cho DN, đảm bảo an sinh xã hội (tại Chỉ thị 11/TTg của Thủ tướng).

Sản xuất sẽ phục hồi khi dịch bệnh qua đi

Việt Nam đã không tung ra một gói kích cầu như những năm 2007 - 2008 khi khủng hoảng tài chính toàn cầu diễn ra và sử dụng sự cộng hưởng nhịp nhàng giữa các giải pháp tiền tệ với giải pháp tài khoá, cùng nhiều chính sách tháo gỡ khó khăn khác đã được thực hiện tạo được niềm tin cho thị trường, NĐT, trong đó Chính phủ vẫn thể hiện vai trò chủ động trong kiến tạo môi trường, điều tiết vĩ mô. Chống dịch - ưu tiên cao nhất lúc này - nhưng làm không để các hoạt động nói chung, đặc biệt là kinh tế bị ngưng trệ là mục tiêu kép mà Việt Nam phải thực hiện giai đoạn hiện nay.

Tuy nhiên, nguy cơ nền kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái mỗi lúc một rõ ràng do dịch bệnh ngày càng nghiêm trọng tác động đến cả phía cung mà cả phía cầu. Dịch bệnh ngày càng lan rộng, phức tạp và rất khó dự đoán chính xác thời gian kết thúc. Nền kinh tế cũng đang phải căng mình chống dịch. Tăng trưởng không tránh khỏi việc sẽ bị ảnh hưởng.

Không đánh giá thấp nguy cơ

Vậy mục tiêu tăng trưởng năm nay sẽ thế nào? Theo một số chuyên gia, việc điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng có thể là cần thiết, nhưng không phải ngay lúc này mà cần tiếp tục theo dõi, cập nhật và dự báo về diễn tiến của dịch. Với các chuyên gia kinh tế, việc chạy các mô hình để ra các kịch bản kinh tế không phải là điều khó khăn, nhất là khi các biến đầu vào chỉ đơn thuần liên quan đến các yếu tố về kinh tế. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 hiện nay là một biến rất khác, tác động đến nền kinh tế ở cả góc độ vĩ mô và vi mô khi vừa liên quan tới vấn đề trực tiếp là sức khỏe cộng đồng (sẽ tác động ở mức độ lớn hay nhỏ), vừa liên quan và tác động tới tất cả các hoạt động, ngành nghề, đến từng DN hay hành vi của từng cá nhân.

Hiện dịch đang diễn biến phức tạp, kinh tế toàn cầu có thể suy thoái trong năm nay, nhất là quý I và quý II. Vì vậy, theo TS. Cấn Văn Lực - Kinh tế trưởng BIDV, cần cập nhật các tình hình này, cùng với diễn biến dịch bệnh trong nước và căn cứ thực tế số liệu kinh tế của quý I sắp tới để từ đó xem chúng ta có cần có những điều chỉnh không. “Khả năng cao là chúng ta có thể phải xem xét điều chỉnh một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội, còn mức điều chỉnh cụ thể ở mức bao nhiêu, các kịch bản cụ thể như thế nào theo dự báo của chúng tôi thì phải tính toán thêm”, TS. Cấn Văn Lực cho biết.

Trong khi đó theo PGS.TS Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, nhiệm vụ hàng đầu mà Chính phủ và cả nền kinh tế phải làm lúc này là cố gắng giảm thiểu các tác động tiêu cực của dịch, kiểm soát dịch tốt để bảo vệ người dân, giữ ổn định kinh tế để giữ lòng tin của xã hội, DN và các NĐT. Làm được như vậy thì khi tình hình ổn định trở lại, kinh tế Việt Nam sẽ có cơ sở để hồi phục nhanh. “Nhằm đạt được “mục tiêu kép” như vậy, Chính phủ đã đưa ra các biện pháp vừa chống dịch để bảo vệ người dân, vừa bảo vệ tăng trưởng, bảo vệ DN. Đây là cách tiếp cận mang tính hệ thống và đang phát huy tác dụng tích cực”, ông nói.

Về việc Chính phủ đến nay chưa đặt vấn đề hạ mục tiêu tăng trưởng, PGS.TS. Trần Đình Thiên cho rằng điều đó không hàm nghĩa là Chính phủ đang lạc quan thái quá. “Chính phủ không đánh giá thấp nguy cơ, coi thường tình thế khó khăn mà nền kinh tế đang đối mặt. Nhưng cơ bản là do đến nay, dịch Covid vẫn chưa đạt “đỉnh”, tác động tiêu cực của tổ hợp các yếu tố vẫn chưa bộc lộ hết. Chúng ta vẫn đang nỗ lực tối đa để chống đỡ, thậm chí, để xoay chuyển tình thế. Trong tình thế đó, việc Chính phủ cho rằng chưa cần thiết phải đặt vấn đề hạ mục tiêu tăng trưởng là có cơ sở”, chuyên gia này nhận định.

“Ưu tiên hiện nay vẫn là ngăn chặn dịch trong thời gian ngắn nhất và đưa các hoạt động kinh tế về lại mức bình thường trước đó…”, GS.TS. Khương nói. “Nguy cơ suy thoái kinh tế” là cụm từ được dùng để miêu tả rõ ràng hơn về tình trạng của các quốc gia trên thế giới tại thời điểm hiện nay. Và theo GS.TS. Khương, “tôi muốn nói đến sự mất cân bằng của các chỉ số trong ngắn hạn như liên quan đến sự sụt giảm của cán cân cung - cầu, của thương mại, thất nghiệp tăng... Tuy nhiên, hệ thống tài chính và thị trường của chúng ta cũng cần chuẩn bị cho một kịch bản có thể xấu hơn nếu dịch bệnh kéo dài vượt sang quý III, quý IV. Chuẩn bị như vậy sẽ giúp chúng ta có những biện pháp ứng phó kịp thời, chủ động hơn”.

Và trong kết luận về công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 của Bộ Chính trị mới đây cũng nêu rõ: “Tiếp tục chỉ đạo việc xây dựng các kịch bản phát triển kinh tế, xã hội phù hợp với tình hình dịch bệnh”.

Các biện pháp như ban hành các sắc lệnh yêu cầu người dân ở nhà, thậm chí phong tỏa để hạn chế tối đa các hoạt động đi lại hiện đã được nhiều nước, áp dụng để hạn chế lây lan và khoanh vùng, kiểm soát dịch tốt hơn. Xét riêng ở góc độ y tế, điều này ngày càng được đánh giá là cần thiết và được dư luận ủng hộ. Tuy nhiên, các hạn chế đi lại cũng gây ra những vấn đề khi không chỉ gây ra các bất tiện, thay đổi trong sinh hoạt và công việc mà còn tạo ra hệ lụy đáng kể cho nền kinh tế khi các hoạt động, đặc biệt là kinh doanh bị đình trệ, thất nghiệp tăng và tăng trưởng kinh tế bị đe dọa.