Chính sách an sinh xã hội ngày càng toàn diện

Nhiều chương trình hành động cấp quốc gia được ban hành và thực hiện bao trùm như: Phong trào thi đua “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” giai đoạn 2021 - 2025; Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021 - 2030; Chương trình hỗ trợ người khuyết tật giai đoạn 2021 - 2030; Chương trình hành động quốc gia vì trẻ em giai đoạn 2021 - 2030; Chương trình xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp đến 2030; Chương trình hỗ trợ nhà ở cho khoảng 100.000 hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo có nhà ở an toàn…

Năm 2024, các chương trình an sinh xã hội, giảm nghèo đã phát huy nhiều hiệu quả tích cực. Báo cáo từ Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, năm qua ghi nhận tỷ lệ hộ nghèo trên toàn quốc giảm 1%, còn ở mức 1,93%. Tính đến hết 30/11, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã hỗ trợ cho người dân cứu đói gần 21,8 nghìn tấn gạo, trong đó: Chính phủ hỗ trợ 10,4 nghìn tấn gạo cứu đói nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn cho 693,4 nghìn nhân khẩu; các địa phương cũng xây dựng kế hoạch, chủ động bố trí ngân sách địa phương và nguồn xã hội hóa để hỗ trợ gần 5 nghìn tấn gạo cho các hộ nghèo, cận nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn.

Trong năm 2024, đất nước phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, thiên tai mà điển hình là siêu bão số 3 (Yagi) đã gây ra mưa lũ tàn phá miền Bắc, khiến hàng trăm người thiệt mạng, mất tích, bị thương, thiệt hại tài sản ước tính 40.000 tỷ đồng. Trong thời khắc gian khó, Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các cấp, lực lượng vũ trang và nhân dân cả nước đã triển khai mạnh mẽ, đồng bộ nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu thiệt hại do bão lũ gây ra. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam đã phát động phong trào tương thân tương ái, “lá lành đùm lá rách”, hỗ trợ đồng bào các tỉnh miền Bắc bị hứng chịu hậu quả sau bão. Tinh thần tương thân, tương ái, tình đồng chí, nghĩa đồng bào hơn lúc nào hết lại được thắp sáng trong những lúc gian khó, nhằm bảo đảm đời sống cho nhân dân.

Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến công tác an sinh xã hội

Mới đây, dự án tái thiết khu dân cư thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai cũng đã được đưa vào sử dụng. Đây là một trong những địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất bởi siêu bão Yagi. Việc sớm giúp bà con tái thiết, ổn định cuộc sống chính là sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị trong việc chăm lo công tác an sinh xã hội, ổn định cuộc sống cho bà con. Phát biểu tại buổi lễ khánh thành, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây là sự khẳng định về đường lối của Đảng, Nhà nước là không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Bên cạnh các chương trình, mục tiêu cụ thể đặt ra đối với an sinh xã hội, trong năm 2024, Việt Nam cũng từng bước hoàn thiện nhiều dự án luật quan trọng về an sinh xã hội. Đó là Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Luật Bảo hiểm y tế (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua; Luật Việc làm (sửa đổi) đã được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV. Theo các chuyên gia, việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm về an sinh xã hội sẽ góp phần hoàn thiện thể chế về lao động, cải thiện đời sống người nghèo, người có công. Qua đó, góp phần tạo thuận lợi cho việc triển khai, thực hiện các chính sách an sinh xã hội tiếp tục đạt được nhiều thành quả tích cực với mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau” được Đảng và Nhà nước xác định trong nhiều năm.

Bước sang năm 2025, là năm bản lề để cả dân tộc chuẩn bị sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đây cũng là năm sẽ kỷ niệm nhiều sự kiện lớn của dân tộc, đặc biệt là 80 năm thành lập nước và Quốc khánh 2/9 (1945-2025). Năm 2025 cũng là thời điểm hiện thực hóa nhiều nhiệm vụ trọng tâm về an sinh xã hội mà Đảng và Nhà nước đã đặt ra, qua đó góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu tại Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Dù mang nhiều kỳ vọng, nhưng năm 2025 được dự báo sẽ có nhiều thách thức đối với công tác an sinh. Đến năm 2026, Việt Nam được dự báo sẽ bước sang giai đoạn dân số già. Đồng thời, cuộc CMCN 4.0 tác động lớn đến thị trường lao động; biến đổi khí hậu và nước biển dâng, thiên tai, dịch bệnh… đang được dự báo là sẽ gây ra những thách thức không hề nhỏ đối với hệ thống an sinh xã hội và các chính sách hiện hành.

Đứng trước thời khắc quan trọng này, theo TS. Bùi Sỹ Lợi, hệ thống an sinh xã hội phải phát triển toàn diện tiến tới bao phủ toàn dân; nhất là quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng chính sách, người có công với cách mạng, người nghèo, người yếu thế, đồng bào dân tộc thiểu số để không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển.

Việt Nam cần tiếp tục phát huy những kết quả tích cực của công tác an sinh xã hội trong thời gian qua bằng các chính sách phát triển thị trường lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tạo việc làm bền vững cho người lao động; nâng cao phúc lợi xã hội toàn dân, bảo đảm mọi người dân được tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản có chất lượng. Chúng ta sẽ cần huy động nhiều nguồn lực hơn cho hệ thống an sinh xã hội, bao gồm chi tiêu cho mạng lưới an sinh xã hội; chi cho bảo hiểm xã hội do tuổi thọ trung bình của người dân đang được nâng cao; mở rộng diện bao phủ, và chi cho các chương trình việc làm.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, để các chính sách an sinh xã hội phát huy hiệu quả, các cơ quan quản lý cần tạo chuyển biến mạnh mẽ từ nhận thức đến hành động và tổ chức triển khai, phát triển hệ thống an sinh; cần đưa chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực an sinh xã hội thành chương trình hành động của tất cả các bộ, ngành, địa phương một cách thực chất, hiệu quả. Tăng cường hơn nữa nhận thức về vai trò và vị trí của an sinh xã hội trong chuỗi động lực phát triển đất nước, phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa và môi trường, hợp tác quốc tế. An sinh xã hội phải trở thành khâu đột phá chiến lược trong mô hình phát triển bền vững của đất nước giai đoạn 2021 - 2026 và những năm tiếp theo. Trong kỷ nguyên số, hệ thống pháp luật liên quan tới an sinh xã hội cần tiếp tục hoàn thiện để thích ứng, qua đó tạo tiền đề cho một mạng lưới đa dạng, phong phú, sát hợp thực tiễn, phù hợp thông lệ quốc tế.