Chưa tận dụng hết tiềm năng
Ảnh minh họa |
Tiềm năng lớn…
Theo Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC), ĐBSCL là châu thổ lớn nhất trên cả nước. Đất trồng lúa, hoa màu, cây công nghiệp lớn; nguồn lợi thủy sản tập trung nhiều (chiếm 54% trữ lượng cá biển và là vựa cá đồng lớn nhất nước).
13 tỉnh ĐBSCL có khoảng nửa triệu héc ta mặt nước nuôi trồng thủy sản (trong đó có khoảng 10 vạn héc ta nước lợ để nuôi tôm xuất khẩu), và có hàng vạn héc ta cây ăn trái. 6 tháng đầu năm 2016, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của ĐBSCL đạt 8,7 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 5,9 tỷ USD.
Về du lịch, ĐBSCL có lợi thế vượt trội về vị trí địa lý, vừa có 700 km bờ biển với nhiều bãi biển đẹp, xen kẽ núi đồi. Đặc biệt, hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, độc đáo, với những vườn cây ăn trái có mặt đều khắp các tỉnh, tạo nên cảnh quan hấp dẫn. Đây cũng là nơi tập trung các khu dự trữ sinh quyển, vườn quốc gia, khu bảo tồn tự nhiên lớn trong cả nước, là tài nguyên du lịch sinh thái quý giá.
Thêm vào đó, ĐBSCL còn là nơi hội tụ các nền văn hóa của người Kinh, Khmer, Hoa, Chăm... với nhiều lễ hội, ẩm thực độc đáo, đặc biệt loại hình đờn ca tài tử đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Đây là nguồn tài nguyên du lịch văn hóa, lịch sử đặc sắc và có giá trị lớn.
Về chính sách đầu tư, chỉ trong năm 2015, ĐBSCL có 6 dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước, với tổng vốn là 2.600 tỷ đồng; 7 dự án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ với tổng vốn trên 18.000 tỷ đồng; 6 dự án sử dụng vốn ODA với tổng vốn trên 41.000 tỷ đồng.
Ngoài ra, ĐBSCL còn kêu gọi xã hội hóa và đã hoàn thành 3 dự án với tổng vốn gần 5.000 tỷ đồng; đang triển khai 7 dự án theo hình thức BOT với tổng vốn gần 23.000 tỷ đồng. Đến nay, ĐBSCL có được 1.205 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký khoảng 18 tỷ USD.
Nhưng nhiều hạn chế
Nhận định về sự quan tâm của nhà đầu tư, DN dành cho khu vực ĐBSCL, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cho rằng, TP. Hồ Chí Minh đặc biệt xem trọng việc hợp tác kinh tế toàn diện với các tỉnh khu vực ĐBSCL.
Những năm qua, nhiều giải pháp đã được thành phố và các địa phương triển khai, đặc biệt trong sản xuất lương thực, chế biến nông thủy sản, hoa quả… Nhiều chương trình hợp tác đã mang lại hiệu quả tốt, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế-xã hội của cả vùng.
Cụ thể như chương trình kết nối cung cầu hàng hóa giữa TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh ĐBSCL, qua gần 5 năm thực hiện (2012 – 2016) đã đạt tổng giá trị hàng hóa trên 20.000 tỷ đồng. Chính quyền thành phố cũng cam kết tiếp tục cùng với các tỉnh thành vùng ĐBSCL và các bộ ngành Trung ương nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ DN phát triển sản xuất kinh doanh.
Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư cũng đã thẳng thắn nêu lên hàng loạt vấn đề còn tồn tại của khu vực. Ông Nguyễn Ngọc Thanh Chung, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Đầu tư và Phát triển Phú Hưng nhận định, dù có tiềm năng lớn về du lịch nhưng các địa phương vẫn chưa có sự đầu tư mang dấu ấn độc đáo của riêng mình.
Cụ thể, điểm đến du lịch của 13 tỉnh thì có gần 10 tỉnh là giống nhau, cũng vườn cây ăn trái, ao cá, chợ nổi, làng nghề… Đặc sản, quà lưu niệm dành cho du khách không có tính độc, lạ riêng biệt (An Giang có đường thốt nốt thì Cần Thơ cũng có đường thốt nốt). Vì vậy, mặc dù thu hút một lượng khách du lịch khá lớn, nhưng khách thường “một đi, không trở lại” do chất lượng, hiệu quả kinh doanh dịch vụ du lịch còn thấp, đặc biệt là về nhân lực và sản phẩm du lịch.
Về thu hút đầu tư, mỗi tỉnh thành trong khu vực có một cơ chế chính sách riêng, có ưu đãi tốt. Tuy vậy, các vấn đề về thủ tục hành chính, giải quyết khó khăn cho DN vẫn chưa thấu tình đạt lý. Đặc biệt, nguồn nhân lực có trình độ kỹ thuật cao chưa đạt yêu cầu, khiến nhiều DN gặp khó khăn khi muốn mở rộng nhà máy, phát triển sản xuất.