Chương trình phục hồi sẽ bước vào giai đoạn bứt tốc
Lạm phát là vấn đề cấp bách
Sau 1,5 ngày thảo luận tại hội trường về tình hình KT-XH năm 2021, những tháng đầu năm 2022 và giải pháp cho thời gian tới, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết đã có 74 ý kiến phát biểu; 4 đại biểu tranh luận và còn tới 55 đại biểu đăng ký nhưng không có cơ hội phát biểu vì hết thời gian. Điều đó cho thấy, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) và cử tri đang quan tâm thế nào đến thực trạng và diễn biến theo của nền kinh tế.
Trong thảo luận, các ĐBQH đánh giá cao nỗ lực của toàn hệ thống, đặc biệt là các quyết sách đúng đắn, kịp thời đã tạo điều kiện để kinh tế phục hồi, phát triển, thể hiện rõ nét qua những kết quả đạt được trong năm 2021 và những tháng đầu năm 2022. Nhưng bên cạnh kết quả đạt được, cần nhận diện rõ những thách thức, rủi ro, bất định từ bên ngoài cũng như những tồn tại, hạn chế từ bên trong.
Toàn cảnh phiên thảo luận ngày 2/6 |
Trong đó, có không dưới vài chục ý kiến nhấn mạnh tới áp lực lạm phát. Thực tế số liệu CPI tháng 5 vừa được Tổng cục Thống kê công bố cũng bắt đầu cho thấy rõ điều này. Dẫn dự báo gần đây của IMF về lạm phát chỉ khoảng 3,8% năm nay, nhưng đại biểu Nguyễn Thành Trung (Yên Bái) lo ngại lạm phát hoàn toàn có thể tăng cao hơn, vượt mục tiêu 4% đặt ra bởi đang có rất nhiều yếu tố cả bên ngoài và bên trong không thuận, đặc biệt là giá xăng dầu, giá các nguyên liệu đầu vào đều đang tăng cao. Trong khi đó đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) lưu ý, sức ép lạm phát hiện nay không chỉ chịu áp lực từ các yếu tố chi phi đẩy mà còn từ cầu kéo khi kinh tế trong nước bắt đầu khởi sắc, nhu cầu tiêu dùng tăng, tổng cầu có thể tăng đột biến.
Cùng lo ngại về lạm phát, đại biểu Nguyễn Thị Yến (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) nhấn mạnh, nền kinh tế nước ta có độ mở lớn nên bị chi phối nhiều bởi các yếu tố bên ngoài. Trên thực tế, hiện giá xăng dầu trong nước tăng theo giá thế giới, đẩy giá hàng hóa khác tăng theo, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân và hoạt động sản xuất kinh doanh. “Vì vậy, tôi đề nghị Chính phủ cân nhắc đánh giá sát tình hình, đưa ra các chính sách kiểm soát chặt và ổn định giá xăng dầu, điều hành linh hoạt chặt chẽ, hiệu quả chính sách tài khóa (CSTK), chính sách tiền tệ (CSTT)”, nữ đại biểu kiến kiến nghị.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, hiện nay nhiệm vụ cấp bách là phải chống được lạm phát. “Giải pháp chống lạm phát của chúng ta hiện nay ngoài vấn đề tập trung về CSTT, CSTK, quản lý giá thật tốt thì một vấn đề hết sức quan trọng là phải tăng năng lực sản xuất kinh doanh. Có như vậy chúng ta sẽ tạo ra được những sản phẩm và nâng cao được mức thu nhập của người dân và DN, nhờ đó sẽ có sức mạnh để chống lạm phát”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.
Trước nhiều ý kiến cho rằng cần phải giảm giá xăng dầu, như thông qua việc tiếp tục giảm các loại thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, việc giảm thuế để giảm giá xăng dầu là một trong nhiều giải pháp, song việc này thuộc thẩm quyền của Quốc hội. “Khi chúng ta giảm thuế, đương nhiên chúng ta phải cắt giảm các khoản chi, CSTK đã đưa được duyệt rồi. Tuy nhiên, vấn đề giảm thuế là một biện pháp sẽ cân nhắc, đánh giá tác động và sẽ báo cáo với Chính phủ để báo cáo với Thường vụ Quốc hội và Quốc hội”, Bộ trưởng cho biết. Bên cạnh đó là vấn đề thúc đẩy nguồn cung, tập trung nâng được công suất của 2 nhà máy chế biến xăng, dầu tại Dung Quất và tại Nghi Sơn.
Chậm triển khai sẽ lỡ thời điểm
Nhiều đại biểu cho rằng, một trong các thách thức lớn khác hiện nay là việc triển khai một số chính sách trong Chương trình phục hồi còn chậm. Điều này có thể làm giảm hiệu quả, ý nghĩa của Chương trình, ảnh hưởng đến mục tiêu hỗ trợ tăng thêm 2% cho tăng trưởng GDP năm 2022 như đã đặt ra.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương), tính thời điểm có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nếu chậm trễ trong triển khai thì chúng ta sẽ bỏ lỡ thời điểm vàng để các CSTK, CSTT hỗ trợ Chương trình phục hồi phát huy hiệu quả cao nhất. Vì vậy trong thời gian tới, cần tập trung triển khai quyết liệt các giải pháp, xây dựng các chỉ tiêu định lượng cụ thể. “Tôi đề nghị đưa chỉ tiêu hết năm 22 phải hoàn thành ít nhất 50% khối lượng công việc đề ra tại Nghị quyết số 43 của Quốc hội và Nghị quyết số 11 của Chính phủ, Chương trình phục hồi chỉ thực hiện trong 2 năm. Có như vậy chúng ta mới có căn cứ đánh giá một cách chính xác trong kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV vào cuối năm 2022”, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh.
Giải trình làm rõ thêm về Chương trình phục hồi, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, quy mô của chương trình là gần 347.000 tỷ đồng, trong đó có 46.000 tỷ đồng dùng quỹ tài chính hợp pháp mua vaccine và phát triển y tế. Tuy nhiên đến nay dịch Covid-19 đã được kiểm soát cơ bản, vì vậy việc sử dụng nguồn này sẽ tùy theo tình hình thực tế sắp tới như thế nào.
Như vậy trừ khoản này ra sẽ còn lại khoảng 301.000 tỷ đồng. Trong đó phần thứ nhất là 125.000 tỷ đồng, bao gồm 64.000 tỷ đồng miễn giảm thuế; 38.400 tỷ đồng tín dụng chính sách thông qua NHCSXH; 6.000 tỷ đồng giảm chi phí cơ hội đối với những khoản giãn tiến độ nộp thuế và 6.600 tỷ đồng hỗ trợ người lao động thuê nhà. Các cấu phần này đều đang được thực hiện, duy chỉ có khoản 6.600 tỷ đồng hỗ trợ người lao động thuê nhà dù Thủ tướng đã ban hành quyết định vào tháng 3/2022, tuy nhiên việc phân bổ vốn, giao vốn cho các địa phương chưa rõ nên việc triển khai bị chậm, yêu cầu sắp tới Bộ Tài chính và Bộ LĐTBXH làm việc với các địa phương để thống nhất số liệu, đẩy nhanh giải ngân gói này.
Phần thứ hai là 176.000 tỷ đồng, bao gồm khoản hỗ trợ lãi suất là 40.000 tỷ đồng. Vừa qua đã có Nghị định 31, Nghị định này tuy chậm nhưng khi tiến hành quyết toán giữa các NHTM với các DN, HTX và hộ gia đình vẫn được tính từ ngày 1/1/2022. Tức là các DN, HTX và hộ gia đình nằm trong đối tượng được hưởng chính sách theo quy định của Nghị định 31 sẽ được giảm thuế 2% kể từ đầu năm nay. Còn lại dành cho đầu tư cơ sở hạ tầng. Trong đó đầu tư cho hạ tầng giao thông khoảng 103.000 tỷ đồng, theo các tiến trình chung của Luật Đầu tư công nên chậm.
“Đến thời điểm hiện nay, cơ bản chúng ta hoàn thiện các chính sách, đã giải ngân được 22.000 tỷ đồng... Đây là tiền đề quan trọng để chúng ta tin tưởng gói hỗ trợ này, Chương trình này chúng ta sẽ thực hiện tốt trong thời gian tới”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.