Dân ta phải biết sử ta…

Trong gần 1 triệu thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT năm học 2013- 2014 vừa qua trên cả nước, chỉ có 11,52% em học sinh chọn thi môn lịch sử. Càng phải suy ngẫm hơn khi nhiều trường chỉ có... một thí sinh thi môn sử. Ở vài nơi khác, câu chuyện cũng khá khôi hài như câu thơ lục bát trên, là cả hội đồng thi mấy chục người lập ra chỉ để phục vụ có khi chỉ một hoặc vài ba thí sinh chọn môn thi này?

Ngại nhất là học sinh quay lưng với lịch sử nước nhà! (Ảnh minh họa)

Để tìm lời giải cho việc có rất ít học sinh chọn thi môn lịch sử, trước tiên chúng ta hãy đi tìm lời giải của việc học sinh không muốn học môn này. Trong một khảo sát gần đây vừa được công bố: Phần lớn số em học sinh được hỏi đều cho rằng, sở dĩ không thích học môn sử bởi vì phải nhớ quá nhiều các con số như ngày tháng năm, sự kiện, chưa kể số người phe ta, phe địch... nói chung phải thuộc lòng một số lượng bài học quá nhiều?

Có thể nói, thời gian qua, cùng với các câu trả lời ngô nghê của không ít thí sinh trong các cuộc thi hoa hậu hay nữ sinh thanh lịch về kiến thức lịch sử theo kiểu “lấy râu ông nọ cắm cằm bà kia” đã được phản ánh qua báo chí, các nhà giáo dục đã cảm thấy lo lắng trước kết quả những bài thi môn sử của học sinh với những con điểm 1, 2... xếp hàng chạy dài trên bảng điểm?

Ðề̀ cập vấn đề vì sao ít học sinh chọn thi môn sử, nhiều chuyên gia cho rằng: Chương trình và sách giáo khoa môn sử ở cấp học phổ thông còn nặng nề, đầy ắp các sự kiện, năm tháng, kiến thức lặp đi, lặp lại từ tiểu học đến THPT làm cho người học, người dạy nhàm chán. Sách giáo khoa môn lịch sử ở cấp học THPT mang tính hàn lâm, chưa hấp dẫn người học, kiến thức còn dàn trải, nặng nề.

Các em học sinh phải nhớ quá nhiều mà ít có tính tổng hợp, khái quát những vấn đề cơ bản. Chính GS. Phan Huy Lê đã phải thốt lên: Với tình hình giảng dạy môn sử ở các trường THPT cũng như chương trình sách giáo khoa hiện nay, nếu là học sinh, ông cũng chán học môn này?

Theo giáo sư, vấn đề cốt lõi là cần xác định dạy sử và học sử nhằm mục tiêu gì, từ đó, xác định dạy những gì. Lịch sử mênh mông, cần chọn lọc những tri thức cần trang bị cho học sinh và vốn tri thức đó cần thấm vào tâm trí học sinh, góp phần tạo nên những phẩm giá và năng lực của lớp trẻ.

Dưới góc nhìn của người nghiên cứu, ông Ðặng Hùng, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam khẳng định: Việc dạy và học môn lịch sử là vấn đề rất quan trọng, được cả xã hội quan tâm. Để giúp các em học tốt, trước hết các thầy, cô giáo cần thổi một ngọn lửa đam mê về lịch sử, văn hóa quê hương nói chung, lịch sử dân tộc nói riêng cho các em học sinh.

Việc biên soạn sách giáo khoa môn lịch sử cho học sinh cũng cần xem xét lại cho phù hợp với từng cấp; bài nào không còn phù hợp thì nên cắt bỏ, những bài thiếu hấp dẫn thì cần chỉnh sửa, bổ sung.

“Dân ta phải biết sử ta. Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Cùng với sự đánh động và vào cuộc của toàn xã hội, hy vọng trong một ngày không xa, khi bàn về việc học và thi môn lịch sử, mọi người sẽ không còn phải nghe câu thơ bị đọc nhại như trên?

Nguyên Vinh