Đề xuất nhiều giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu cho khu vực miền núi phía Bắc

Toàn cảnh hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách, chủ trương phát triển khu vực miền núi phía Bắc (gồm 10 tỉnh là Bắc Kạn, Cao Bằng, Điện Biên, Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai, Lạng Sơn, Sơn La, Tuyên Quang, Yên Bái).

Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 11-NQ/TW về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, coi ứng phó với thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu là một trong những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là trung tâm trong các quyết định phát triển khu vực.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã giao Cục Biến đổi khí hậu phối hợp với Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) nghiên cứu, điều tra, khảo sát và xây dựng dự thảo Báo cáo về giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu nhằm phát triển bền vững khu vực miền núi phía Bắc.

Báo cáo cung cấp các thông tin về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến các ngành, lĩnh vực và địa phương; và các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu làm cơ sở hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu tại khu vực miền núi phía Bắc.

Được thực hiện từ 12/2022, kết thúc vào 12/2023, tới nay, Báo cáo đã hoàn thành và đạt được các mục tiêu đề ra, như: đánh giá tác động của biến đổi khí hậu, xác định được thách thức, rào cản và thiếu hụt trong việc thực hiện chính sách thích ứng với biến đổi khí hậu, đề xuất ra các giải pháp thích ứng với 4 nhóm giải pháp làm cơ sở hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu tại khu vực miền núi phía Bắc.

Hội thảo là cơ sở để tiếp tục hoàn thiện các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, giúp địa phương lồng ghép vào các chính sách liên quan trong phát triển bền vững khu vực miền núi phía Bắc, ông Nguyễn Tuấn Quang nhấn mạnh.

Ảnh minh họa (nguồn: TTXVN)

Là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước, có vai trò cực kỳ quan trọng đối với môi trường sinh thái của cả vùng Bắc Bộ; có tiềm năng và lợi thế phát triển về nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy điện, khai khoáng, du lịch và kinh tế cửa khẩu.

Tuy nhiên, GDP của vùng so với cả nước còn thấp (dưới 10%), vẫn là “vùng trũng” trong phát triển và là “lõi nghèo” của cả nước, kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, đồng bào dân tốc thiểu số chiếm tỷ lệ cao, nên là khu vực dễ bị tổn thương bởi thiên tai và các tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu.

Thêm nữa, đặc điểm địa hình đa dạng và phức tạp, chia cắt và hiểm trở tạo ra những tiểu vùng khí hậu đặc thù, khiến cho khu vực miền núi phía Bắc dễ bị tổn thương bởi thiên tai và các tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu.

Theo ông Nguyễn Hồ Khánh, chuyên gia biến đổi khí hậu, cấu trúc địa chất, và trượt lở đất đá, trong hơn 60 năm qua, khí hậu của khu vực này có sự thay đổi đáng kể, không chỉ là sự gia tăng nhiệt độ, lượng mưa mà cả các hiện tượng thời tiết cực đoan dẫn đến thiệt hại đáng kể về người, cơ sở hạ tầng và sản xuất do sự gia tăng của lũ ống, lũ quét và trượt lở đất đá. Trượt lở đất đá, lũ ống, lũ quét là hai loại hình thiên tai nguy hiểm, có sức phá hoại lớn, thường xuyên xảy ra vào mùa mưa bão hàng năm.

Trong những năm tới, biến đổi khí hậu được dự báo sẽ tiếp tục diễn ra nhanh với mức tăng nhiệt độ trung bình năm là khoảng 2,2oC và lượng mưa có xu thế tăng với mức phổ biến trong khoảng từ 6 đến 12%. Nguy cơ trượt lở đất đá cao nhất là ở tỉnh Điện Biên (diện tích nguy cơ cao chiếm gần 60% diện tích của tỉnh), tiếp đến là Lai Châu (53%), Sơn La, Yên Bái (khoảng 50%).

Ông Nguyễn Hồ Khánh khuyến nghị, để thích ứng, Nhà nước cần tập trung vào xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch có tính đến biến đổi khí hậu; Giảm thiểu rủi ro thiên tai và tác động của biến đổi khí hậu; Nâng cao khả năng chống chịu; Nâng cao nhận thức và năng lực. Khi xác định được các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu mang tính chiến lược, dài hạn, đồng bộ và toàn diện sẽ giúp địa phương lồng ghép vào thể chế, chính sách góp phần giảm tác động của biến đổi khí hậu và phát triển bền vững khu vực miền núi phía Bắc.