Điểm lại thông tin kinh tế tuần từ 9 - 13/7

Tổng quan:

Thị trường chứng khoán Việt Nam qua nửa đầu năm 2018 với những diễn biến trái ngược, khi nối tiếp đà tăng trưởng mạnh của năm 2017 và lập đỉnh trong khoảng 3 tháng đầu năm. Tuy nhiên, từ cuối tháng 4, trước diễn biến xấu từ nền kinh tế thế giới, thị trường vấp phải áp lực bán rất mạnh và liên tục lao dốc.

Theo số liệu từ IndexQ, sau khi đạt đỉnh trong quý I với mức tăng VN-Index 19,3% để đứng đầu các thị trường chứng khoán trên toàn cầu, sang quý II, thị trường Việt Nam lại đứng đầu trong danh sách những thị trường chứng khoán giảm mạnh nhất thế giới, với mức giảm trên 18%. Đà giảm cũng tiếp tục sang nửa đầu tháng 7, khi VN-Index chọc thủng mức 900 điểm và HNX-Index giảm xuống dưới mức 100 điểm.

Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cũng như các chuyên gia chỉ ra một số nguyên nhân khiến thị trường chứng khoán sụt giảm vào cuối quý II, đó là nỗi lo về cuộc chiến thương mại ngày càng leo thang và lan tỏa, không chỉ giữa Mỹ và Trung Quốc mà còn sang cả các đồng minh của Mỹ ở châu Âu và châu Mỹ. Bên cạnh đó, dòng vốn có động thái rút khỏi các thị trường mới nổi do việc Fed tăng lãi suất nhanh hơn dự kiến, lợi tức trái phiếu Mỹ kỳ hạn 10 năm có lúc vượt 3%.

Trong 6 tháng đầu năm, các quỹ đã rút vốn khỏi 7 thị trường châu Á (Hàn Quốc, Ấn Độ, Đài Loan - Trung Quốc, Singapore, Thái Lan, Indonesia, Philippines) tổng cộng 22,8 tỷ USD. Hơn nữa, động thái bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài tác động mạnh đến tâm lý của các nhà đầu tư trong nước.

Nhiều đánh giá cho rằng, các nhà đầu tư đã phản ứng thái quá đối với những thông tin về tình hình kinh tế, thương mại thế giới; thông tin nhà đầu tư nước ngoài rút vốn khỏi thị trường chứng khoán Việt Nam; biến động tỷ giá tiền đồng... nên đã cố bán cổ phiếu bằng mọi giá.

Tuy nhiên, lại có chuyên gia cho rằng đà giảm điểm của chứng khoán Việt Nam mấy tháng qua cũng là diễn biến tất yếu sau một thời gian tăng nóng khá dài, đặc biệt là suốt năm 2017, khi tốc độ tăng giá cổ phiếu lên tới 48%.

Trước diễn biến thị trường thời gian qua, một số chuyên gia đã tỏ ra khá thận trọng về diễn biến thị trường trong 6 tháng cuối năm 2018. Trong ngắn hạn, dòng vốn ngoại quan tâm tới thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ khó ngược dòng xu thế rút vốn khỏi thị trường mới nổi đang diễn ra trên thế giới. Nhưng dài hạn, là một quốc gia có bối cảnh chính trị, kinh tế ổn định, với Chính phủ có những chính sách hỗ trợ đầu tư, nhất là đầu tư nước ngoài, thị trường Việt Nam vẫn là địa chỉ hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài. Khi đó, nhà đầu tư trong nước sẽ có thêm động lực tham gia mạnh hơn vào thị trường.

Bên cạnh đó, theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, trong thời gian vừa qua, mặc dù có nhiều biến động do chịu sự tác động từ thị trường chứng khoán thế giới, thị trường chứng khoán trong nước vẫn có được sự thay đổi tích cực.

Tính đến cuối tháng 6/2018 vốn hóa thị trường đạt 3.889 nghìn tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2017, tương đương 77,7% GDP. Tính chung cả 6 tháng, giá trị giao dịch bình quân vẫn cao, đạt hơn 8 nghìn tỷ đồng/phiên, tăng 60% so với bình quân cả năm 2017.

Tính từ đầu năm đến nay, nhà đầu tư nước ngoài vẫn mua ròng mạnh với 38.752 tỷ đồng cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và 1.788 tỷ đồng trên thị trường trái phiếu. Tính chung 6 tháng đầu năm nhà đầu tư nước ngoài mua ròng hơn 40.539 tỷ đồng trên thị trường chứng khoán.

Tóm lược thị trường trong nước:

Tuần từ 9 – 13/7, tỷ giá trung tâm tiếp tục được Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng/giảm nhẹ. Chốt tuần 13/7, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 22.648 VND/USD, tăng 10 đồng so với cuối tuần trước đó. Tỷ giá mua giao ngay vẫn được Ngân hàng Nhà nước niêm yết ở mức 22.700 VND/USD; tỷ giá mua kỳ hạn 3 tháng ở mức 22.775 VND/USD. Tỷ giá bán ra được niêm yết cố định ở mức 23.050 VND/USD.

Tỷ giá liên ngân hàng vẫn tiếp tục xu hướng tăng của các tuần trước đó. Tuy nhiên, đà tăng đã giảm mạnh. Chốt phiên cuối tuần 13/7, tỷ giá giao dịch ở mức 23.053 VND/USD, tăng 13 đồng so với cuối tuần trước đó.

Tương tự, tỷ giá trên thị trường tự do cũng tiếp tục tăng nhẹ trong tuần qua. Kết thúc phiên cuối tuần 13/7, tỷ giá tăng 40 đồng ở cả hai chiều mua vào và bán ra so với phiên cuối tuần trước đó, với tỷ giá mua vào ở mức 23.130 VND/USD và tỷ giá bán ra đạt mốc 23.200 VND/USD.

Trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng, tuần qua, lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng tiếp tục tăng ở tất cả các kỳ hạn. Chốt phiên 13/7, lãi suất giao dịch quanh mức: qua đêm 1,26% (+0,23 điểm phần trăm); 1 tuần 1,39% (+0,16 điểm phần trăm); 2 tuần 1,51% (+0,13 điểm phần trăm); 1 tháng 1,76% (+0,09 điểm phần trăm).

Lãi suất liên ngân hàng đối với USD cũng tăng ở tất cả các kỳ hạn trong tất cả các phiên. Chốt phiên cuối tuần 13/7 lãi suất đứng ở mức: qua đêm 2,08% (+0,07 điểm phần trăm); 1 tuần 2,22% (+0,10 điểm phần trăm); 2 tuần 2,32% (+0,11 điểm phần trăm); 1 tháng 2,45% (+0,08 điểm phần trăm).

Với thị trường mở, trong tuần qua, Ngân hàng Nhà nước chào thầu 20.000 tỷ đồng tín phiếu với 2 kỳ hạn 28 ngày và 91 ngày. Tổng khối lượng trúng thầu đạt mức 10.571 tỷ đồng. Cụ thể, kỳ hạn 28 ngày trúng thầu 8.500/13.000 tỷ đồng gọi thầu với lãi suất duy trì ở mức 1,25%; kỳ hạn 91 ngày trúng thầu 2.071/7.000 tỷ đồng gọi thầu với lãi suất giữ nguyên ở mức 1,85%. Trong tuần có 55.800 tỷ đồng tín phiếu đáo hạn. Như vậy, Ngân hàng Nhà nước bơm ròng 45.229 tỷ đồng ra thị trường, đưa khối lượng tín phiếu lưu hành trên thị trường giảm xuống mức 92.480 tỷ đồng.

Ngân hàng Nhà nước tiếp tục chào thầu 1.000 tỷ đồng/phiên trên kênh cầm cố trong tuần với kỳ hạn 7 ngày, lãi suất giữ ở mức 4,75%, nhưng không có khối lượng trúng thầu.

Trên thị trường trái phiếu sơ cấp, Kho bạc Nhà nước tăng khối lượng gọi thầu lên mức 7.350 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ ở 6 loại kỳ hạn 5 – 30 năm trong tuần qua. Mặc dù khối lượng dự thầu cao gấp hơn 2,5 lần khối lượng cần huy động, song chỉ có 3.510 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ ở 3 loại kỳ hạn 5, 10 và 15 năm trúng thầu, tương đương tỷ lệ trúng thầu 48%. Ba kỳ hạn còn lại không có khối lượng trúng thầu.

Lãi suất trúng thầu tăng so với phiên đấu thầu trước đó, cụ thể: kỳ hạn 5 năm 3,45% (+0,35 điểm phần trăm), 10 năm 4,43% (+0,08 điểm phần trăm), và 15 năm 4,73% (+0,05 điểm phần trăm).

Trên thị trường chứng khoán, tuần qua, hai sàn có diễn biến trái chiều khi HOSE duy trì sắc đỏ mặc dù đã hồi phục 2 phiên cuối tuần, trong khi HNX đã tăng nhẹ trở lại. Chốt tuần 13/7, VN-Index đóng cửa ở 909,72 điểm, giảm 7,79 điểm (-0,85%) so với cuối tuần trước đó. Trái lại, HNX-Index tăng 1,81 điểm (+1,80%) lên mức 102,51 điểm.

Dòng tiền vẫn chưa tham gia tích cực vào thị trường khi thanh khoản tuần qua giảm khá mạnh so với tuần trước đó với giá trị giao dịch trung bình đạt khoảng trên 3.300 tỷ đồng/phiên. Khối ngoại tiếp tục bán ròng trong tuần qua với tổng giá trị gần 220 tỷ đồng trên cả 2 sàn.

Tin quốc tế:

Trên thị trường tài chính quốc tế, đồng USD đã mặc nhiên đi lên giữa bối cảnh các nước châu Âu bị áp lực bởi Tổng thống Mỹ Donald Trump, nội bộ Chính quyền Anh chia rẽ do bất đồng quan điểm Brexit, và các đồng tiền hàng hóa của Úc hay Canada chịu sức ép từ cuộc chiến thương mại.

Hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) diễn ra đúng như lo ngại của dư luận trước đó về các cuộc đối thoại căng thẳng và chia rẽ giữa các nước thành viên. Mặc dù Hội nghị đã thông qua được tuyên bố chung, tuy nhiên bất đồng quan điểm và xung khắc lợi ích giữa Mỹ và các thành viên khác của liên minh quân sự này đã trở nên sâu sắc và công khai còn hơn thời trước.

Kế hoạch Brexit do Thủ tướng Anh Theresa May đưa ra được thống nhất trong cuộc họp nội các trước đó đã làm gia tăng những bất đồng nội bộ Quốc gia này khi bà May muốn giữ mối quan hệ thương mại gần nhất có thể với Liên minh châu Âu EU. Nghi vấn đặt ra là liệu bà May có thể giữ vững cam kết theo đuổi một kế hoạch Brexit thân thiện với kinh doanh, hay sẽ gặp thêm thách thức từ những lời kêu gọi bà phải từ chức?

Liên quan tới cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa sẽ tiếp tục áp thêm mức thuế 10% lên thêm 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc mỗi năm. Nếu kế hoạch áp thuế này được thực thi sau khi thời gian tham vấn công chúng kết thúc vào ngày 30/8, thì tổng lượng hàng hóa Trung Quốc bị Mỹ áp thuế sẽ tương đương gần một nửa kim ngạch nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ.

Giữa bối cảnh đó, chỉ cần nền kinh tế Mỹ duy trì đà tăng trưởng và tốc độ tăng lạm phát quanh ngưỡng mục tiêu 2% như hiện nay, kỳ vọng Fed tiếp tục thực hiện lộ trình nâng lãi suất thêm 2 lần nữa trong năm nay sẽ giúp đồng USD nối tiếp đà tăng giá.