Điều chỉnh dự toán ngân sách trung ương năm 2025: Đảm bảo phân cấp quản lý

Toàn cảnh phiên họp

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất điều chỉnh giảm 1.448,143 tỷ đồng chi hoạt động kinh tế năm 2025 của Bộ Xây dựng để bổ sung có mục tiêu cho các địa phương theo đúng Tờ trình 699 của Chính phủ. Đồng thời, thống nhất điều chỉnh khoản 10 tỷ đồng từ Bộ Xây dựng sang UBND tỉnh Phú Thọ để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh Chính phủ phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, tổ chức giao và sử dụng dự toán đúng quy định, hiệu quả, không để xảy ra thất thoát, lãng phí. Sau khi tiến hành biểu quyết, toàn thể các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã nhất trí thông qua. Ủy ban Kinh tế và Tài chính được giao chủ trì phối hợp với Ủy ban Pháp luật và các cơ quan liên quan hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, trình Chủ tịch Quốc hội ban hành để chính thức triển khai.

Theo Tờ trình số 699/TTr-CP, Chính phủ nhấn mạnh cơ sở pháp lý và sự cần thiết của việc điều chỉnh ngân sách. Căn cứ Luật Đường bộ năm 2024, nhiều tuyến quốc lộ đã được phân cấp cho các địa phương trực tiếp quản lý. Do vậy, ngân sách trung ương không thể tiếp tục duy trì mức phân bổ cũ cho Bộ Xây dựng, mà cần điều chỉnh để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ mới của các bên. Đây là bước điều chỉnh nhằm bảo đảm sự đồng bộ giữa phân cấp quản lý hạ tầng giao thông với phân bổ nguồn lực tài chính.

Trong dự toán năm 2025, Bộ Giao thông Vận tải (nay đã sáp nhập vào Bộ Xây dựng) được phân bổ 21.581,650 tỷ đồng cho các hoạt động kinh tế, trong đó 12.600 tỷ đồng dành riêng cho quản lý, bảo trì đường bộ. Tuy nhiên, khi trách nhiệm này được chuyển giao cho các tỉnh, thành phố, việc tiếp tục giữ nguyên cơ cấu chi cho Bộ Xây dựng sẽ không còn phù hợp. Vì thế, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phương án giảm 1.448,143 tỷ đồng từ dự toán chi hoạt động kinh tế của Bộ Xây dựng để bổ sung có mục tiêu cho các địa phương được phân cấp quản lý quốc lộ.

Cùng với đó, việc bàn giao Trường Cao đẳng nghề Sông Đà từ Bộ Xây dựng về tỉnh Hòa Bình (nay là tỉnh Phú Thọ) cũng tạo ra yêu cầu điều chỉnh ngân sách. Trước đó, Bộ Xây dựng đã phân bổ 10 tỷ đồng để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững cho trường này. Tuy nhiên, do công tác bàn giao chậm tiến độ, đến tháng 1/2025 UBND tỉnh mới chính thức tiếp nhận. Để bảo đảm tính liên tục của chương trình, Chính phủ đề nghị chuyển khoản kinh phí này từ Bộ Xây dựng sang UBND tỉnh Phú Thọ.

Như vậy, Chính phủ khẳng định việc điều chỉnh không chỉ xuất phát từ yêu cầu pháp lý mà còn nhằm bảo đảm hiệu quả quản lý ngân sách, kịp thời phân bổ đúng nơi, đúng mục đích, tránh lãng phí và thất thoát.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính (KTTC) khi thẩm tra đã đồng tình với quan điểm của Chính phủ. Theo ông Phan Văn Mãi, người đứng đầu cơ quan thẩm tra, việc phân cấp quản lý quốc lộ cho địa phương theo Nghị định số 165/2024/NĐ-CP là chủ trương đúng đắn, vừa nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương, vừa giúp khai thác, bảo trì hạ tầng hiệu quả hơn. Để thực hiện chủ trương này, việc điều chỉnh giảm 1.448,143 tỷ đồng chi hoạt động kinh tế của Bộ Xây dựng và giao bổ sung cho các tỉnh, thành phố là cần thiết và hợp lý.

Đối với vấn đề Trường Cao đẳng nghề Sông Đà, Ủy ban KTTC cho rằng việc chuyển giao chậm tiến độ nhưng ngân sách đã được phân bổ từ trước khiến Bộ Xây dựng vẫn đang gánh khoản chi 10 tỷ đồng cho chương trình giảm nghèo bền vững. Vì thế, việc điều chỉnh khoản kinh phí này sang UBND tỉnh Phú Thọ là giải pháp khách quan, bảo đảm ngân sách đến đúng đối tượng thụ hưởng và mục tiêu chính sách được thực hiện kịp thời.

Từ các phân tích trên, Ủy ban KTTC kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết với ba nội dung trọng tâm: Một, điều chỉnh giảm 1.448,143 tỷ đồng chi hoạt động kinh tế năm 2025 của Bộ Xây dựng để giao bổ sung có mục tiêu cho các tỉnh, thành phố. Hai, điều chỉnh khoản 10 tỷ đồng từ Bộ Xây dựng sang UBND tỉnh Phú Thọ nhằm tiếp tục triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Ba, Chính phủ chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, nội dung báo cáo và việc tổ chức thực hiện, bảo đảm đúng mục đích, hiệu quả, không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực.

Như vậy, việc điều chỉnh dự toán chi ngân sách trung ương năm 2025 cho thấy sự chủ động của Chính phủ trong việc gắn kết phân cấp quản lý hạ tầng giao thông với phân bổ nguồn lực tài chính, đồng thời bảo đảm chính sách an sinh xã hội được duy trì liên tục. Sự đồng thuận của Ủy ban Kinh tế và Tài chính với đề xuất của Chính phủ khẳng định đây là bước đi cần thiết, đúng pháp luật và có tính khả thi cao.

Như vậy, với sự thống nhất tuyệt đối của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, phương án điều chỉnh ngân sách không chỉ đáp ứng yêu cầu cấp bách về quản lý hạ tầng giao thông và an sinh xã hội, mà còn khẳng định quyết tâm của Quốc hội và Chính phủ trong việc quản lý ngân sách nhà nước minh bạch, hiệu quả, hướng tới phát triển bền vững.