Doanh nghiệp ít chủ động bảo hộ nhãn hiệu

Trong tháng 7/2013, Dự án Hỗ trợ chính sách Thương mại và Đầu tư của châu Âu (EU – MUTRAP) do Bộ Công thương điều hành, đã phối hợp với Tổng vụ Nông nghiệp của Ủy ban châu Âu trao Chứng nhận Tên gọi xuất xứ (PDO) Phú Quốc cho sản phẩm nước mắm Phú Quốc của Việt Nam. Đây là sản phẩm đầu tiên của Việt Nam và của cả ASEAN được đăng bạ bảo hộ tên gọi xuất xứ thành công ở thị trường  28 nước thành viên EU.

Ảnh minh họa

Theo bà Hồ Thị Kim Thoa, Thứ trưởng Bộ Công Thương, Trưởng Ban chỉ đạo Dự án EU-MUTRAP thì việc đăng bạ thành công tên gọi xuất xứ Phú Quốc tại EU cho sản phẩm nước mắm Phú Quốc là một trong những thành công lớn, nâng cao uy tín cho nước mắm Phú Quốc. Đây cũng là điều kiện thuận lợi cho việc chống hàng giả  nhãn hiệu “nước mắm Phú Quốc” khi nhập khẩu vào EU và cũng là điều kiện tốt nhất để thúc đẩy thương mại sản phẩm này trên thị trường trong và nước ngoài.

Thời gian tới, EU – MUTRAP sẽ tăng cường hỗ trợ các hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng xây dựng hồ sơ đăng ký bảo hộ chỉ dẫn địa lý những sản phẩm nông sản nổi tiếng của Việt Nam như chè Shan Tuyết Mộc Châu, xoài cát Hòa Lộc...

Luật sư Kevin Hawkins thuộc Công ty luật Quốc tế Mayer-Brown nhận định, việc sản phẩm hàng hóa được bảo hộ tên gọi xuất xứ không chỉ khẳng định uy tín chất lượng của sản phẩm, mà còn nâng cao uy tín, thương hiệu của sản phẩm này. Người tiêu dùng sở tại cũng dễ nhận biết và tin tưởng vào sản phẩm, góp phần hỗ trợ các cơ quan chức năng trong đấu tranh chống lại hàng giả, hàng nhái.

Mặt khác, việc được cấp chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu tại thị trường xuất khẩu sẽ tăng cơ hội cạnh tranh với các sản phẩm có cùng nhãn hiệu, nhưng được sản xuất tại các quốc gia xuất khẩu khác. Ví dụ như, nước mắm Phú Quốc của Việt Nam từ đây sẽ có lợi thế hơn nước mắm Phú Quốc của Thái Lan.

Trong xu thế hội nhập hiện nay, sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đã gây dựng được uy tín của mình tại thị trường nước ngoài, vì thế nó cần được bảo hộ và bảo vệ trước các hành vi xâm hại làm ảnh hưởng uy tín và chất lượng.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn không ít doanh nghiệp chưa chủ động với việc bảo hộ các nhãn hiệu hàng hóa tại thị trường xuất khẩu trọng điểm. Chỉ sau khi nhãn hiệu bị cướp, thì mới đối phó và chi phí bỏ ra để giành lại nhãn hiệu rất tốn kém so với chi phí đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ngay từ đầu. 

Theo Cục sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), từ những vụ tranh chấp nhãn hiệu của doanh nghiệp Việt Nam tại thị trường xuất khẩu thời gian qua cho thấy, rủi ro lớn nhất của doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa là bị bên thứ ba đăng ký chiếm chỗ. Đây thường là các doanh nghiệp có chủ là người gốc Việt hoặc doanh nghiệp nước sở tại là đối tác của chính doanh nghiệp Việt Nam.

Mục đích việc đăng ký chiếm chỗ là kiếm lợi từ việc yêu cầu chủ sở hữu nhãn hiệu phải mua lại nhãn hiệu của mình với giá cao, ngăn cản nhập khẩu hàng hoá hoặc việc kinh doanh của doanh nghiệp Việt Nam hoặc sử dụng uy tín có được từ nhãn hiệu đối với bộ phận người tiêu dùng biết đến danh tiếng của nhãn hiệu đó… Và chi phí cho việc giành lại nhãn hiệu là rất tốn kém.

Hiện còn rất nhiều sản phẩm khác của các địa phương đều là những thương hiệu khá nổi tiếng ở trong nước và cũng đã được xuất khẩu sang một số nước trong khu vực như: xoài cát Hòa Lộc, vải thiều Lục Ngạn, quế Trà My… nhưng chưa đăng ký nhãn hiệu tại các thị trường xuất khẩu, nên sản phẩm vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc nhượng quyền kinh doanh ở thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu.

Ngay cả cơ sở pháp lý cho việc bảo hộ nhãn hiệu khi nhãn hiệu bị xâm phạm cũng khó khăn và mất thời gian hơn.

Thanh Thanh