Đổi mới sáng tạo khu vực công

	Thúc đẩy đầu tư cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp
	“Hãy nhìn Việt Nam như trung tâm đổi mới sáng tạo, thay vì nhân lực rẻ”
	Đổi mới sáng tạo: Vì một Việt Nam thịnh vượng

Ứng dụng Hue-S (Hue-S) là một bước đột phá của chính quyền Huế trong việc giải quyết các vấn đề nóng, cấp thiết trong đời sống người dân. Vận hành từ năm 2019, đến nay, Thừa Thiên - Huế đã thực hiện được việc các cuộc họp từ tỉnh đến cấp huyện không dùng tài liệu giấy mà dùng tài liệu qua Hue-S. Công văn chỉ đạo, điều hành các cấp cũng được gửi thông qua hệ thống điện tử. Thú vị hơn là người dân Huế nếu "giữa đường thấy chuyện bất bình" từ việc đỗ xe, đổ rác không đúng nơi quy định có thể chụp ảnh gửi thông tin lên Hue-S và chỉ 3 tiếng sau những vấn đề này sẽ được giải quyết, khi Chủ tịch UBND Huế là người trực tiếp chỉ đaọ. Thế nên người dân Huế còn gọi Hue-S là "Huế méc" và tặng cho chính quyền địa phương câu nói: "Cái gì không giải quyết được thì lên Huế méc".

Ảnh minh họa

Thống kê cho thấy riêng dịch vụ Phản ánh hiện trường đến nay đã tiếp nhận xử lý trên 58.000 phản ánh với 226 đơn vị tham gia hệ thống. Số phản ánh đã được xử lý chiếm hơn 97% với tỷ lệ hài lòng và chấp nhận chiếm hơn 80%. Thời gian xử lý các phản ánh của người dân rút ngắn từ 60 đến 70%, tiết kiệm kinh phí cho ngân sách nhà nước hơn 7,7 tỷ đồng tiền in giấy tờ, văn bản. 100% dịch vụ công của tỉnh đủ điều kiện đảm bảo đều trực tuyến lên mức độ 4. Hue-S cũng đã tiếp nhận hơn 4.000 phản ánh vi phạm liên quan đến môi trường, đã tiến hành xử phạt số tiền gần 400 triệu đồng phát hiện và cảnh báo hơn 1.300 trường hợp cảnh báo cháy, phát hiện hơn 60 vụ cháy rừng và 235 vụ đốt rơm rạ giúp cho các cơ quan chức năng xử lý kịp thời... Có thể nói rằng Hue-S đã làm thay đổi cơ bản và toàn diện phương thức kết nối giữa cơ quan hành chính nhà nước với doanh nghiệp và người dân. Đặc biệt, ngoài cơ quan nhà nước, các ngành như ngân hàng, điện lực, nước sạch... đã tham gia vào hệ thống để cùng chung tay xử lý các vấn đề bất cập phát sinh trong hoạt động đời sống xã hội, qua đó đưa Hue-S dần dần trở thành nền tảng quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển xã hội số trên địa bàn tỉnh.

Với Hệ thống đấu thầu qua mạng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Đấu thầu qua mạng Quốc gia, Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Phạm Thy Hùng cho biết, mục tiêu ban đầu khi áp dụng công nghệ thông tin chỉ là để công khai minh bạch đấu thầu. Tuy nhiên, khi lựa chọn mô hình chuyển giao công nghệ từ Hàn Quốc và đưa vào vận hành từ năm 2009 đã mang đến những bước chuyển đổi lớn trong công tác đầu thầu qua mạng. Hiệu quả của việc hiện đaị hóa hệ thống này trong những năm qua là cơ sở để Trung tâm Đấu thầu qua mạng Quốc gia đang xây dựng và đưa vào sử dụng Hệ thống Mạng đấu thầu quốc gia (Hệ thống e-GP) mới theo mô hình PPP trong đó có thêm tiện ích văn bản điện tử. Các tiện ích có sẵn khác là Mua sắm điện tử, Hợp đồng điện tử, Danh mục sản phẩm, Bảo lãnh điện tử cũng đã được xây dựng và hiện đang chờ có quy định pháp lý để triển khai. Đây là mô hình PPP đầu tiên trong các dự án đổi mới sáng tạo khu vực công.

Tuy nhiên, hoạt động đổi mới sáng tạo trong khu vực công vẫn còn nhiều hạn chế khó khăn. Báo cáo tại chương trình Vietnam Innovation Challenge đã chỉ ra những nút thắt đổi mới sáng tạo trong khu vực công, đó là: Nguồn nhân lực cho chuyển đổi số còn thiếu, đặc biệt là trong khu vực công; Chất lượng đào tạo không đồng đều, các cơ sở còn thiếu trang thiết bị, phương pháp đào tạo đạt chuẩn quốc tế; Nhận thức của công chức trong các đơn vị hành chính công còn hạn chế; Nguồn thu nhập, mức lương thấp so với các nước có nền hành chính công được số hoá; Đầu tư công còn hạn chế, chưa đồng bộ, an ninh mạng, bảo mật còn nhiều lỗ hổng. Công tác quản lý hoạt động đầu tư công còn yếu. Năng lực của chủ đầu tư còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý, quy mô và chất lượng; Luật pháp, thể chế chưa đồng bộ và chưa khuyến khích phát triển tài nguyên số, tài sản số. Hiện nay Chính phủ vẫn còn sử dụng tiền mặt. Điều này có thể dẫn đến những vấn đề như tham nhũng, tiêu tốn ngân sách và các vấn đề liên quan.

Chính vì vậy, để đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong khu vực công, thì cần đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt. Bên cạnh đó, theo TS. Võ Xuân Hoài, chính phủ cần xây dựng các cơ chế, chính sách nhằm ưu tiên và thúc đẩy đổi mới sáng tạo khu vực công ở Việt Nam; Huy động các nguồn lực tài chính nhằm đa dạng hóa nguồn lực cho các hoạt động đổi mới sáng tạo khu vực công. Còn theo ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc NIC: "Câu chuyện thành công của Hệ thống e-GP cũng là một gợi ý hướng thu hút đầu tư mới cho đổi mới sáng tạo khu vực công theo hình thức PPP trước bối cảnh ngân sách địa phương và đơn vị dịch vụ công hạn hẹp". Một vấn đề khác cũng không kém phần quan trọng là đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ từ Trung ương đến địa phương; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đang làm việc trong khu vực công tại Việt Nam.