Dồn điền đổi thửa, nâng cao hiệu quả sản xuất

	Khẩn trương giải quyết cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau dồn điền đổi thửa
	Tập trung cho dồn điền đổi thửa

Nông dân cần sự liên kết bền vững để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp

Lợi ích từ tích tụ ruộng đất

Dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp là chủ trương lớn của Chính phủ trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Theo đó, đồng ruộng được quy hoạch hướng tới vùng sản xuất nông nghiệp hàng hoá. Dồn điền đổi thửa giúp tăng diện tích trên một thửa ruộng, tạo thuận lợi cho hộ canh tác, áp dụng cơ giới hóa nông nghiệp. Bên cạnh đó là quy hoạch lại giao thông, thuỷ lợi nội đồng, đưa cơ giới hoá và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Qua đó, từng bước phân công lao động trong từng địa bàn, nhằm tăng năng suất lao động, tăng giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích sản xuất. Theo chủ trương này, các hộ nông dân được chia lại đất, đồng thời nhà nước có Giấy chứng nhận quyền sở hữu đất để có thể vay vốn ngân hàng, ngoài ra còn được hỗ trợ một phần kinh phí…

Tại nhiều địa phương, chủ trương này đã được tiến hành triển khai thực hiện trong những năm gần đây, bước đầu đã mang lại hiệu quả nhất định. Đơn cử, tại tỉnh Kon Tum, trước đây người nông dân sở hữu đất đai manh mún, sản xuất nông nghiệp theo hướng thâm canh, được chăng hay chớ, vừa không mang lại hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp vừa gây lãng phí tài nguyên đất. Trong 3 năm gần đây, chính quyền địa phương đã đẩy mạch công tác dồn điền đổi thửa, tạo điều kiện cho người dân liên kết với các hợp tác xã, DN để sản xuất theo hướng chuyên canh hàng hóa.

Từ năm 2017, Công ty cổ phần Đường Kon Tum liên kết với 48 hộ nông dân ở các xã Đăk Trăm, Văn Lem, Ngọk Tụ (huyện Đăk Tô - Kon Tum) để trồng cánh đồng mía hơn 19ha. Trong đó, xã Đăk Trăm có hơn chục hộ tham gia liên kết với Công ty trồng 5ha mía đường.

Theo ông Trương Đình Tuệ, Chủ tịch UBND xã Đăk Trăm, từ khi các hộ nông dân liên kết với Công ty cổ phần Đường Kon Tum thì năng suất cây trồng được nâng lên đáng kể. Trong đó, việc dồn đổi, tích tụ đất nông nghiệp để xây dựng cánh đồng lớn thực sự có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Ông Tuệ chia sẻ, từ khi dồn điền, tích tụ đất, liên kết trồng mía với công ty, bà con nông dân có nhiều thuận lợi. Thông qua liên kết sản xuất cánh đồng lớn bằng hình thức hợp đồng liên kết, các nông hộ được DN cung ứng dịch vụ đầu vào bằng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo định mức theo quy trình sản xuất và được thu mua lại sản phẩm theo giá thị trường. Mặt khác, được chuyển giao, hướng dẫn kỹ thuật canh tác, trồng, chăm sóc và thu hoạch theo quy trình tiên tiến của DN.

Cần có giải pháp thiết thực hơn

Theo UBND tỉnh Kon Tum, trong 3 năm qua (2017-2020), thực hiện kế hoạch dồn đổi, tích tụ đất nông nghiệp để xây dựng cánh đồng lớn, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt trong hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Đến nay, các ngành, địa phương đã triển khai đồng bộ chủ trương, chính sách về dồn đổi, tích tụ đất đai. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho DN mở rộng quy mô sản xuất, liên kết với người dân để ứng dụng công nghệ cao vào phát triển các sản phẩm chủ lực của địa phương. Đến cuối năm 2019, Kon Tum đã xây dựng 7 cánh đồng lớn, với 4 loại cây trồng là cà phê, mía, bắp sinh khối, lúa nước tại các địa phương trong tỉnh theo mô hình liên kết sản xuất.

Từ đó, hình thành những nhóm hộ, tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất áp dụng đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật, ứng dụng công nghệ cao từ giống, canh tác, cơ giới hóa, quản lý và hình thành chuỗi sản xuất hợp lý, tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường, tạo ra sản phẩm an toàn với giá trị cao... Tổng diện tích thực hiện là 394ha, với 675 hộ gia đình và 2 cộng đồng dân cư tham gia.

Tuy nhiên, khi thực hiện dồn đổi, tích tụ đất đai để phát triển cánh đồng lớn phục vụ sản xuất nông nghiệp công nghệ cao vẫn còn tồn tại những bất cập, các địa phương còn lúng túng trong thực hiện.

Theo UBND tỉnh Kon Tum, đa phần diện tích đất nông nghiệp của tỉnh ở trong tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, ruộng đất được giao quyền sử dụng cho hộ gia đình. Các địa phương như Tu Mơ Rông, Ia H’Drai, Sa Thầy... gặp nhiều khó khăn trong việc xác định diện tích đất nông nghiệp thực hiện dồn đổi, tích tụ. Điều này do Kon Tum là tỉnh miền núi địa hình phức tạp, đất đai manh mún...

Cùng với đó, nhận thức của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân về sự cần thiết phải tích tụ, tập trung ruộng đất để sản xuất hàng hóa quy mô lớn còn chưa đầy đủ, chưa thống nhất.

Trước những khó khăn này, chính quyền tỉnh Kon Tum xác định cần tập trung công tác tuyên truyền để hộ nông dân hiểu được lợi ích trong việc đồn điền đổi thửa, tạo cánh đồng mẫu lớn. Đồng thời, các chuyên gia cũng cho rằng, để thực hiện thành công chủ trương đồn điển đổi thửa, tạo cách đồng mẫu lớn để phát triển hoạt động sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trước hết cần đổi mới hoạt động liên kết. Làm thế nào để nông dân hiểu và tin tưởng vào sự liên kết thực sự bền vững và mang lại hiệu quả trong hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Cùng với đó, cần chú trọng nâng cao vai trò làm chủ của nông dân và DN, cần xác định rõ mối quan hệ đôi bên cùng chia sẻ lợi ích và rủi ro. Cùng với đó, chính quyền địa phương cần phát triển mạnh các hợp tác xã nông nghiệp chuyên ngành, đủ mạnh để vừa bảo đảm quyền lợi cho nông dân; vừa có thể đứng ra liên kết với DN sẽ thuận lợi hơn trong việc triển khai phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp liên kết.