Dư Chấn Đông: Bài học cho tham quan Trung Quốc (Kỳ II)
Dư Chấn Đông: Bài học cho tham quan Trung Quốc (Kỳ I)
Kỳ II: Hết cơ hội đào thoát
Tham nhũng không có biên giới và việc đào thoát ra nước ngoài không thể là biện pháp chạy tội
Tháng 6/2000, hai nước Mỹ và Trung Quốc ký kết “Hiệp định về trợ giúp tư pháp”. Tháng 3/2001, hiệp định này phát huy tác dụng, trở thành một công cụ hữu hiệu cho việc truy đuổi những tham quan đào tẩu khỏi Trung Quốc và Dư Chấn Đông là một trong những nhân vật đầu tiên trốn thoát khỏi Trung Quốc sau khi phạm tội để rồi sau đó bị lực lượng tư pháp Mỹ bắt lại và trao trả cho phía Trung Quốc, trong khi đó, biện pháp hành xử thường thấy trước đó của phía Mỹ đối với những trường hợp như thế này chỉ là trục xuất khỏi lãnh thổ của họ, từ đó đối tượng dễ dàng chạy thoát sang nước thứ 3. Việc dẫn độ Dư Chấn Đông về nước giúp cho việc điều tra vụ án ở Chi nhánh Khai Bình của China Bank được rõ ràng và cũng làm kinh sợ những tên tội phạm khác của Trung Quốc đang lẩn trốn ở nước ngoài. Các nhân viên tư pháp Trung Quốc cho rằng, với việc hợp tác quốc tế trong vụ bắt Dư Chấn Đông, sẽ mở ra một trang sử mới cho công tác chống tham nhũng của nước này.
Dư Chấn Đông bị giải về nước
Trước hết, vụ án trên chứng tỏ quyết tâm chống tham nhũng của Chính phủ Trung Quốc, các cơ quan công an, kiểm sát cùng nhau triển khai các phương án điều tra và hành động, phối hợp cùng các cơ quan tư pháp quốc tế tạo ra được kết quả tốt. Rõ ràng là dù chạy trốn tới đâu thì lực lượng chức năng Trung Quốc cũng có quyết tâm và khả năng bắt giữ tội phạm về quy án.
Thứ hai, vụ án này chứng tỏ việc chống tham nhũng cần có sự tham gia của các đối tác quốc tế thông qua các hiệp định, điều ước song phương và đa phương, ví như “Hiệp định về trợ giúp tư pháp” hay “Công ước chống tham nhũng Liên hợp quốc”…, từ đó thúc đẩy việc ký kết những hiệp định song đa phương tương tự để nâng cao phạm vi hợp tác.
Thứ ba, trong quá trình phá án, cần phải nhanh chóng liên lạc với các tổ chức quốc tế, thông qua các lệnh truy nã đỏ mà Bộ Công an thông báo với Interpol, cũng như liên lạc với các cơ quan tư pháp và các cơ quan hành pháp khác của quốc gia được yêu cầu hợp tác.
Theo báo cáo, từ ngày 15 đến ngày 21/1/2003, Trung Quốc, Hong Kong, Canada và Mỹ đã tổ chức hội nghị ba quốc gia – bốn bên với nội dung hợp tác giải quyết vụ án Dư Chấn Đông. Tại hội nghị này, các bên đã ký kết kỷ yếu tương trợ hành pháp giữa ba nước và văn bản hợp tác, trở thành văn bản quy định chung cho những vụ án tương tự mà bốn bên gặp phải về sau.
Theo Ban chống tham nhũng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Trung Quốc, hiện tại có 19 quốc gia và vùng lãnh thổ ký kết hiệp định dẫn độ với Trung Quốc, ít hơn nhiều so với những nơi mà những kẻ phạm tội có khả năng nhắm tới, thậm chí giữa Mỹ và Trung Quốc cũng không hề ký kết hiệp ước dẫn độ tội phạm. Trường hợp của Dư Chấn Đông cho thấy sự gắn kết mật thiết của các cơ quan hành pháp hai nước, sự phối hợp và đồng thuận cao mới có thể bắt được họ Dư về quy án.
Cũng theo thống kê của Ban chống tham nhũng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Trung Quốc, cho đến nay đã có hơn 50 tham quan của Trung Quốc bị bắt và dẫn độ về nước, sau khi đã chạy trốn ra nước ngoài. Theo nội dung của công ước chống tham nhũng Liên Hợp quốc mà Trung Quốc đã ký kết hồi tháng 12/2003, càng ngày càng có nhiều quốc gia tăng cường hợp tác lẫn nhau, cùng nhau bắt tay phòng ngừa và bài trừ vấn nạn tham nhũng, vấn đề làm đau đầu hàng loạt nhà nước trên thế giới. Vụ án Dư Chấn Đông đã làm chấn động hàng loạt những tham quan của Trung Quốc.
Kỳ 3: “Giấc mơ Mỹ ”
Trương Anh Hoàng