Dự thảo hướng dẫn mới về giao dịch chứng khoán trong ngày
Ảnh minh họa |
Theo Dự thảo Thông tư, Công ty chứng khoán phải thỏa mãn các tiêu chí theo quy định mới và được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận mới được cung cấp dịch vụ giao dịch trong ngày cho khách hàng.
Với nhà đầu tư, cũng chỉ được thực hiện các giao dịch trong ngày, khi thỏa mãn các tiêu chí sau. Theo đó nhà đầu tư phải ký hợp đồng giao dịch trong ngày và hợp đồng giao dịch mua ký quỹ với công ty chứng khoán; quỹ đầu tư, công ty quản lý quỹ quản lý danh mục ủy thác đầu tư. Hợp đồng giao dịch trong ngày phải có điều khoản cho phép công ty chứng khoán thực hiện các giao dịch vay, giao dịch mua bắt buộc để hỗ trợ thanh toán trong trường hợp phát sinh thiếu hụt chứng khoán để chuyển giao. Hợp đồng giao dịch trong ngày phải nêu rõ các rủi ro phát sinh, thiệt hại và chi phí phát sinh mà khách hàng phải thanh toán.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư phải thực hiện thanh toán từ tài khoản tiền gửi giao dịch chứng khoán của mình được quản lý tách biệt tại ngân hàng.
Dự thảo Thông tư cũng nêu rõ các nguyên tắc mà hoạt động giao dịch trong ngày phải bảo đảm tuân thủ.
Thứ nhất, Công ty chứng khoán có trách nhiệm cung cấp cho Sở Giao dịch Chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán thông tin về khách hàng và tài khoản giao dịch của khách hàng đã ký hợp đồng giao dịch trong ngày với công ty chứng khoán tối thiểu 1 ngày, trước khi cung cấp dịch vụ môi giới giao dịch trong ngàygiao dịch trong ngày cho khách hàng.
Thứ hai, nhà đầu tư không được thực hiện các giao dịch trong ngày trong phiên giao dịch khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa, giá đóng cửa (ATO/ATC). Các giao dịch này chỉ được thực hiện trong phiên khớp lệnh liên tục.
Thứ ba, nhà đầu tư không được thực hiện các giao dịch trong ngày từ tài khoản giao dịch ký danh của công ty chứng khoán hoặc tài khoản quản lý danh mục đầu tư quản lý bởi công ty quản lý quỹ.
Thứ tư, nhà đầu tư không được thực hiện các giao dịch trong ngày đối với giao dịch lô lẻ, giao dịch thỏa thuận;
Thứ năm, nhà đầu tư có trách nhiệm đặt các lệnh giao dịch, bảo đảm số chứng khoán trên các lệnh bán phải bằng với số chứng khoán cùng loại trên các lệnh mua trong cùng ngày giao dịch, và ngược lại. Trường hợp số chứng khoán của lệnh bán đã thực hiện nhiều hơn số chứng khoán của lệnh mua đã thực hiện thì công ty chứng khoán có trách nhiệm thực hiện theo quy trình hỗ trợ thanh toán quy định tại Thông tư này.
Trường hợp nhà đầu tư đặt lệnh bán trước khi đặt lệnh mua, hoặc khối lượng giao dịch của lệnh bán nhiều hơn khối lượng giao dịch của lệnh mua đã đặt trước đó, hoặc lệnh giao dịch vượt quá hạn mức giao dịch tối đa mà khách hàng được thực hiện, công ty chứng khoán có trách nhiệm từ chối không thực hiện lệnh giao dịch của khách hàng trong trường hợp công ty chứng khoán không thể bảo đảm có đủ chứng khoán để chuyển giao tại ngày thanh toán;
Thứ áu, giá trị giao dịch mua (hoặc bán) trong ngày của mỗi khách hàng không được vượt quá hạn mức giao dịch tối đa do công ty chứng khoán xác định và tổng giá trị giao dịch mua (hoặc bán) trong ngày của mỗi công ty chứng khoán không được vượt quá hạn mức theo quy định tại Điểm c d Khoản 1 Điều này.
Thứ bảy, giao dịch trong ngày chỉ được thực hiện đối với các cổ phiếu trong danh mục cổ phiếu niêm yết, chứng chỉ các quỹ đầu tư niêm yết được Giao dịch mua ký quỹ.
Thứ tám, sau mỗi ngày giao dịch, công ty chứng khoán có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin cho Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam danh sách tài khoản giao dịch, khối lượng giao dịch (số lượng mua, bán) của các giao dịch trong ngày, kèm theo phương án xử lý trong trường hợp phát sinh thiếu hụt chứng khoán để chuyển giao. Việc bù trừ và thanh toán giao dịch trong ngày của từng khách hàng sẽ do Trung tâm Lưu ký chứng khoán thực hiện dựa trên thông tin do công ty chứng khoán, Sở Giao dịch Chứng khoán cung cấp.
Thứ chín, công ty chứng khoán hoàn toàn chịu trách nhiệm xử lý và có nghĩa vụ thanh toán tiền, chuyển giao chứng khoán thay cho nhà đầu tư trong trường hợp nhà đầu tư không có đủ tiền để thanh toán hoặc không có đủ chứng khoán để chuyển giao tại ngày thanh toán.
Thứ mười, khách hàng có trách nhiệm bồi thường thiệt hại, thanh toán cho công ty chứng khoán mọi chi phí phát sinh liên quan tới hoạt động mua bắt buộc, vay chứng khoán, vay tiền để hỗ trợ thanh toán trong trường hợp không có đủ tiền để thanh toán, không có đủ chứng khoán để chuyển giao tại ngày thanh toán theo quy định pháp luật liên quan;
Mười một, Công ty chứng khoán có quyền yêu cầu khách hàng ký quỹ tiền hoặc chứng khoán trước khi cho phép khách hàng thực hiện các giao dịch trong ngày.
Mười hai, sau mỗi ngày giao dịch và kết thúc tháng, công ty chứng khoán có trách nhiệm tổng hợp, đánh giá kết quả kinh doanh từ hoạt động giao dịch trong ngày của từng khách hàng. Căn cứ vào kết quả kinh doanh từ hoạt động giao dịch, năng lực tài chính của khách hàng, công ty chứng khoán có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng, chấm dứt cung cấp dịch vụ mua bán trong ngày đối với các khách hàng;
Cuối cũng, tổng giá trị giao dịch trong mỗi ngày giao dịch của một công ty chứng khoán, bao gồm cả lệnh mua và lệnh bán, không được vượt quá một tỷ lệ nhất định so với vốn chủ sở hữu của công ty đó tại báo cáo tài chính của năm tài chính gần nhất đã được kiểm toán hoặc báo cáo tài chính bán niên gần nhất đã soát xét bởi tổ chức kiểm toán; đồng thời tối đa không được vượt quá một tỷ lệ nhất định so với giá trị giao dịch bình quân/ngày của tháng liền trước của chính công ty chứng khoán đó. Số chứng khoán được phép giao dịch trong ngày tại mỗi công ty chứng khoán không được vượt quả một tỷ lệ nhất định so với số chứng khoán đang lưu hành. Các tỷ lệ nêu trên thực hiện theo quy chế của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Cũng theo Dự thảo Thông tư, hoạt động giao dịch trong ngày và hoạt động vay chứng khoán để hỗ trợ thanh toán không được thực hiện trong khoảng thời gian năm (05) ngày làm việc, trước ngày giao dịch cuối cùng để chốt quyền cổ đông. Ngân hàng lưu ký phải cam kết, có trách nhiệm phối hợp với thành viên giao dịch của Sở Giao dịch Chứng khoán nơi mà nhà đầu tư mở tài khoản để thực hiện giao dịch trong ngày để đảm bảo việc thanh toán giao dịch diễn ra suôn sẻ và kịp thời theo đúng quy định của pháp luật.
Đặc biệt, Dự thảo Thông tư nêu rõ: Trong trường hợp cần thiết để ổn định thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có quyền yêu cầu tạm ngừng các hoạt động giao dịch trong ngày.
(Xem toàn văn Dự thảo Thông tư tại đây)