Đừng hiểu lầm ESG làm giảm lợi nhuận doanh nghiệp

Các doanh nghiệp hiện nay cần vượt qua "bộ lọc ESG" để xuất hàng qua EU

Các chuyên gia cho rằng, xuất khẩu sang châu Âu đang mở ra nhiều cơ hội tiềm năng, nhưng cũng đặt ra những yêu cầu khắt khe hơn bao giờ hết. Không chỉ cần sản phẩm chất lượng, doanh nghiệp còn phải vượt qua “bộ lọc” ESG đang được áp dụng mạnh mẽ trong chuỗi cung ứng của các tập đoàn và nhà phân phối tại EU.

Bà Nguyễn Cẩm Chi, Giám đốc khối tư vấn phát triển bền vững, Công ty TNHH Tư vấn và Quản lý MCG, cho rằng doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ về ESG để giữ được đơn hàng và chiếm thị phần khi các đối thủ chưa kịp thích ứng với các yêu cầu ESG mới.

Một bài học thực tế đáng báo động, tháng 9/2024, xuất khẩu cà phê sang EU đã giảm 40% về lượng và 35% về giá trị, nghĩa là bị quay đầu do lo ngại về ESG.

“Việc đầu tiên, các bạn phải thấy, nếu không có ESG thì các bạn không xuất khẩu được chứ chưa cần nói gì dài hạn về câu chuyện tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng mà doanh nghiệp thực hiện ESG đạt được”, bà Cẩm Chi nhấn mạnh.

Trên thực tế, việc hiểu đúng về ESG là bước đầu quan trọng để doanh nghiệp xây dựng chiến lược phát triển bền vững, tránh hiểu lầm rằng áp dụng ESG làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp. Phải hiểu rằng khi áp dụng ESG, doanh nghiệp sẽ mở rộng thị trường xuất khẩu sang EU và các thị trường phát triển ngày càng đòi hỏi chứng chỉ ESG. Nếu doanh nghiệp tuân thủ ESG sẽ giữ được khách hàng hiện tại và tiếp cận khách hàng mới, từ đó lợi nhuận sẽ tăng cao.

“Nhiều doanh nghiệp cho biết áp dụng ESG đã giảm chi phí điện, nước, nguyên liệu thông qua cải tiến quy trình và áp dụng công nghệ sạch. Nhiều doanh nghiệp tiết kiệm 15-30% chi phí vận hành sau 1-2 năm… Hiện nay, với khung khổ pháp lý vừa được Nhà nước ban hành và đang dần hoàn thiện, doanh nghiệp có rất nhiều thuận lợi trong việc thực hành và đặc biệt là tiếp cận các nguồn hỗ trợ tài chính cho ESG”, bà Nguyễn Cẩm Chi gợi ý.

Năm 2025, ngân sách nhà nước có rất nhiều gói hỗ trợ, đặc biệt là Nghị định 80 triển khai các gói hỗ trợ liên quan đến chuyển đổi số, các gói hỗ trợ liên quan đến quản lý và tư vấn; gói hỗ trợ liên quan đến sở hữu trí tuệ là những vấn đề cực kỳ bức thiết của doanh nghiệp. Các gói hỗ trợ này ngân sách nhà nước sẽ tài trợ 50% và doanh nghiệp chỉ bỏ 50%. Cũng có các gói hỗ trợ 100%, nghĩa là doanh nghiệp không cần đối ứng.

Ở góc độ thành công trong sử dụng vốn đầu tư phát triển bền vững thời gian qua, ông Nguyễn Duy Tâm, Giám đốc ESG Phúc Sinh Group, cho biết khi nhận nhiều vốn về phát triển bền vững thì đó là một cam kết của doanh nghiệp. Điều quan trọng nhất với nhà đầu tư và các quỹ là họ xem lộ trình có khả thi hay không, có minh bạch hay không.

“ESG làm được hay không, đa phần là do lãnh đạo với các định hướng tương lai, lộ trình phát triển. Để gọi vốn ESG thì doanh nghiệp phải chứng tỏ bằng những gì mình đã làm được trong quá khứ và sẵn sàng đưa ra cho các nhà đầu tư xem…”, ông Tâm chia sẻ.

Các chuyên gia cho rằng, các gói hỗ trợ về ESG của Chính phủ hiện tại đang tập trung vào doanh nghiệp siêu nhỏ và doanh nghiệp nhỏ thì chắc chắn sẽ có một tác động thực sự đối với cả nền kinh tế. Khung pháp lý tài chính xanh đang tạo ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn với chi phí thấp để triển khai các dự án ESG. Doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ và kế hoạch cụ thể để tận dụng cơ hội này.

Nhìn nhận về tổng thể vấn đề, bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao, cho biết tìm kiếm hỗ trợ tài chính ESG đã khó, nhưng để sử dụng được nguồn hỗ trợ tài chính cho hoạt động ESG lại càng không dễ.

“Chúng tôi muốn giúp doanh nghiệp làm sao có được báo cáo ESG đạt yêu cầu, nhưng quan trọng hơn là hoạt động thực chất. ESG hiện không chỉ với doanh nghiệp lớn mà là các vấn đề mà ngay cả các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp nông nghiệp khởi nghiệp cũng cần thiết”, bà Hạnh khẳng định.