Gam màu trầm của chứng khoán quý I
Ông Nguyễn Đức Hùng Linh, Kinh tế trưởng kiêm Giám đốc Nghiên cứu Phát triển Công ty Chứng khoán SSI cho biết, thị trường chứng khoán thời gian đầu năm trải qua 2 giai đoạn rõ rệt. Giai đoạn 1 là khoảng thời gian trước kỳ nghỉ Tết nguyên đán, chỉ số tích lũy đi lên và giai đoạn 2 là giảm điểm nhanh, lấy đi toàn bộ giá trị tích lũy cả năm trước đó do ảnh hưởng của dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19.
Giai đoạn trước kỳ nghỉ lễ, có 3 nhân tố chính hỗ trợ VN-Index tăng điểm bao gồm: thông tin tích cực của nhóm Ngân hàng; dòng vốn khối ngoại và kết quả kinh doanh quý 4/2019.
Ảnh minh họa |
Các cổ phiếu ngân hàng như BID, CTG, VPB tăng điểm mạnh, nằm trong top các cổ phiếu hỗ trợ lớn nhất cho VN-Index. Tổng giá trị vốn hóa của lĩnh vực ngân hàng đạt hơn 1,04 triệu tỷ đồng vào ngày 22/1, tăng 8,6% so với thời điểm cuối năm 2019. Điểm đáng nói là NĐTNN chuyển sang mua ròng sau 5 tháng bán ròng trên sàn HOSE. Nhóm này mua ròng tới 2,1 nghìn tỷ đồng trong giai đoạn 1/1 đến 22/1. Kết quả kinh doanh quý IV/2019 nhìn chung tích cực với tổng LNST quý 4/2019 trên HOSE tăng 20,66%, kéo cả năm lên 12,1%. LNST của hai lĩnh vực vốn hóa lớn nhất thị trường là ngân hàng và bất động sản tăng 29,8% và 32,6%. Các chuyên gia từng dự báo TTCK quý 1 rất có thể đã khởi sắc nhờ thỏa thuận Mỹ - Trung và dòng vốn nước ngoài. Cho đến giữa tháng 1/2020, các nhà quản lý quỹ trên toàn cầu vẫn tỏ ra lạc quan với tỷ trọng đầu tư cổ phiếu trong danh mục đạt mức cao nhất 17 tháng. Dòng vốn vào các thị trường mới nổi liên tục tăng và cùng với đó là đà mua ròng của NĐTNN tại TTCK Việt Nam.
Tuy nhiên, bước vào tháng 2/2020, dịch Covid-19 hoành hành làm đảo lộn mọi dự báo. Tổng mức giảm của VN-Index tính từ ngày 22/1/2020 đến 12/2/2020 là 5,4% trong khi chỉ số MSCI EM Index giảm 3% và S&P 500 tăng 1%.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng của Việt Nam dưới tác động của dịch bệnh, theo đó nếu dịch Covid-19 được khống chế kịp thời trong quý 1, ước tính GDP 2020 tăng 6,27%. Nếu được khống chế trong quý 2/2020, GDP năm nay chỉ tăng 6,09%. Cả hai kịch bản đều đưa ra ước tính thấp hơn nhiều so với mức trên 7% của 2 năm liền trước.
TTCK quý 1 rơi vào trầm lắng và còn bị ảnh hưởng trong cả năm 2020. Kể từ cuối tháng 1, xu hướng dòng vốn trên toàn cầu bắt đầu đảo chiều. Covid-19 làm giảm mạnh dự báo tăng trưởng của các nước Đông Á, đẩy các nhà quản lý quỹ phải thay đổi chiến lược. Nhóm các thị trường mới nổi ở khu vực châu Á bị rút vốn mạnh do có mức độ liên thông về sản xuất và tiêu dùng lớn với Trung Quốc. Giá trị rút vốn khỏi các quỹ đầu tư cổ phiếu ở khu vực này vào tuần đầu tháng 2 đã tăng lên mức cao nhất 19 tuần. Triển vọng thu hút vốn nước ngoài cho TTCK trong tháng 2 và kể cả các tháng tiếp theo của Việt Nam vì vậy đã giảm xuống mức thấp.
Ông Linh cũng cho rằng, diễn biến phức tạp của dịch bệnh có thể khiến thời gian phong tỏa ở Trung Quốc kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến chuỗi sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam. Đây sẽ là đợt tác động tiêu cực thứ 2 sau đợt 1 là sụt giảm du lịch và tiêu dùng. Và như vậy, tâm lý của thị trường chắc chắn cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Các nhân tố cơ bản là dòng vốn và tâm lý thị trường đều yếu sẽ làm suy giảm sức bật của TTCK Việt Nam trong quý 1. Ở kịch bản tích cực, việc khống chế dịch bệnh đạt thành công ngay trong tháng 2, cùng với đó sức cầu tiêu dùng và chuỗi sản xuất ít bị ảnh hưởng sẽ mang lại diễn biến khả quan hơn cho thị trường. Tuy nhiên, trong đợt dịch này, mức độ minh bạch thông tin và sự quyết tâm kiểm soát dịch bệnh của các Chính phủ là rất đáng ghi nhận. Minh bạch thông tin có thể khiến tâm lý chịu sức ép ở giai đoạn đầu, tuy nhiên khi dịch bệnh được kiểm soát, tâm lý cũng sẽ được phục hồi nhanh.
Các chuyên gia chứng khoán cũng cho biết, với dự báo tăng trưởng kinh tế giảm và tác động tiêu cực từ dịch bệnh chưa thể tính toán đầy đủ, sự trầm lắng của quý 1 có thể kéo dài sang quý 2, thậm chí cả nửa cuối năm nếu như không có những diễn biến mới giúp thay đổi cục diện kinh tế và TTCK.
Hiện tại có 2 diễn biến mà các nhà đầu tư có thể trông đợi. Thứ nhất là làn sóng kích thích kinh tế, hạ lãi suất tại hàng loạt các quốc gia. Ở Việt Nam, đó là tích cực giải ngân đầu tư công và hạ lãi suất cho vay. Dịch bệnh sẽ là một động lực rất lớn để gia tăng quyết tâm tái cơ cấu, từ đó mang lại sức bật mạnh cho kinh tế Việt Nam cả ngắn hạn cũng như dài hạn. Thứ hai là kết quả xếp hạng thị trường, với một khả năng nhất định Việt Nam được FTSE cân nhắc nâng hạng. Dù khả năng thứ 2 không lớn nhưng những nỗ lực vừa qua của Việt Nam chắc chắn sẽ được ghi nhận, từ đó mang lại tâm lý tích cực cho thị trường.