Giá cà phê đang bất hợp lý

Theo tính toán, với hơn 300 tấn tồn kho, anh Hùng ước tính có thể “mất” tới hơn 1,5 tỷ đồng vì lý do này. Nhưng chuyện chùng chình chưa bán của nhà đầu tư này cũng có nguyên do của nó.

Chuyên gia cảnh báo cần thận trọng trước các bẫy đầu cơ

Trao đổi với Thời báo Ngân hàng, ông Nguyễn Viết Vinh, Tổng thư ký Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (Vicofa) cho biết, với tâm lý chờ giá tăng, kỳ vọng lên mức 40 triệu đồng/tấn, nên một số nhà đầu tư và DN đang ôm hàng, trữ cà phê. Mặc dù mới đây, giá cà phê Robusta đã tăng lên 38 - 39 nghìn đồng/kg tại Đắk Lắk, tỉnh trồng cà phê lớn nhất nước, song người nông dân và giới đầu tư quyết không bán.

Thực tế này khiến cho hoạt động xuất khẩu cà phê chậm lại, lượng bán ra thấp đã ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Các thương nhân cho biết, việc trì hoãn hoạt động xuất khẩu và hủy giao hàng đang có nguy cơ xảy ra, do các nhà xuất khẩu không mua đủ nguồn cung cấp trên thị trường nội địa.

Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kim ngạch xuất khẩu cà phê đã giảm tới 41,4% về khối lượng so với cùng kỳ trong quý I, khi chỉ đạt khoảng 350.000 tấn; giá trị cũng giảm tương ứng 37,3%, đạt 734 triệu USD.

Giới đầu tư, kinh doanh cà phê cho biết, giá các hợp đồng cà phê đã “rớt” 24% kể từ cuối năm 2014, xuống mức thấp nhất trong hơn một năm qua nếu tính bằng đồng USD (tính bằng đồng real của Brazil thì cà phê giảm giá khoảng 9%). Theo Trung tâm thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), giá cà phê trong nước giảm khiến giới đầu cơ tăng dự trữ, với hy vọng giá sẽ tăng.

Trước tình hình trên, Bộ Công Thương dự báo Việt Nam chỉ có thể xuất khẩu từ 60 - 110 nghìn tấn cà phê trong tháng 4, giảm so với dự tính 130 nghìn tấn xuất khẩu trong tháng 3. Còn theo Vicofa, sản lượng niên vụ cà phê 2014 - 2015 chỉ đạt mức 22,17 triệu bao, giảm 20% so với niên vụ trước; xuất khẩu cà phê theo đó cũng sẽ giảm. Hiện các nhà xuất khẩu đều trong tình trạng không gom được hàng để giao theo các hợp đồng đã ký, khiến cho hoạt động xuất khẩu cà phê vẫn chưa có nhiều cải thiện.

Trong câu chuyện giá cà phê hiện nay, biến động tỷ giá là một nhân tố tác động. Nhưng theo ông Vinh, còn có một diễn biến khác lạ của thị trường cà phê thế giới năm nay, đó là mặc dù các nước xuất khẩu cà phê lớn trên thế giới đều đang đối mặt với hạn hán, sản lượng không cao thì lẽ ra giá cà phê phải tăng và DN được lợi. Song, thị trường năm nay lại diễn biến trái với quy luật, khi giá giảm mạnh và khó dự đoán.

Đề cập đến nguồn lực khống chế giá thị trường hiện nay, ông Vinh cho là do một số quỹ đầu cơ nước ngoài lợi dụng tình hình thị trường để bán ra số lượng lớn, nhưng đều là bán “khống”, kéo giá cà phê xuống nhằm mua vào kiếm lời. Do đó, rất khó để nhận định diễn biến thị trường cà phê năm nay, đặc biệt trong khi hầu hết các DN đều đang chờ giá tốt để bán.

Ông Nguyễn Quang Bình, chuyên gia nghiên cứu thị trường cà phê cũng cho rằng, nguyên nhân khiến cho giá cà phê giảm và DN dè chừng bán ra là bởi thị trường đang bị giới đầu cơ lũng đoạn. Đáng lẽ, khi nguồn cung cà phê thế giới và cả Việt Nam đều giảm mà nhu cầu tiêu thụ vẫn gia tăng, theo lý thuyết thì tất yếu giá cà phê phải tăng lên.

Ông Bình dẫn chứng, sản lượng cà phê thế giới niên vụ 2014 - 2015 dự báo sản lượng sản xuất sẽ giảm 8,1%, do Brazil chịu ảnh hưởng của thời tiết. Còn Việt Nam, tuy sản lượng giảm, song nhu cầu tiêu thụ lại tăng lên 2%.

Tổ chức Cà phê quốc tế (ICO) dự báo, thế giới sẽ thiếu khoảng 8 triệu bao cà phê trong niên vụ này. Do đó, theo đánh giá của ông Bình, việc giá giảm mạnh thời gian qua là sự “bất hợp lý”, không phù hợp với quy luật cung cầu thị trường.

“Hiện, lượng cà phê tồn kho tại Việt Nam được nhận định chủ yếu chỉ xuất hiện tại các DN có vốn đầu tư nước ngoài. Giá bán hiện nay là do tác động của thị trường thế giới chứ không phải do tạm trữ, nên các nhà đầu tư và DN cần tính toán kỹ lưỡng. Giá cà phê sẽ phục hồi theo quy luật, nên cần thận trọng trước các bẫy đầu cơ để các DN mua hàng và giao theo hợp đồng đã ký, cũng đừng găm hàng chờ giá hay ồ ạt bán ra khi giá giảm”, ông Bình khuyến nghị.