Giải mã hiện tượng vàng và chứng khoán quốc tế cùng song hành

Kim loại quý này đã đạt mức cao lịch sử, tăng 43% từ đầu năm và tới 84% kể từ đầu 2024. Cùng lúc đó, thị trường chứng khoán vẫn ở vùng đỉnh kỷ lục, với chỉ số S&P 500 tăng 13% tính từ đầu 2025.

Điều này là khác thường, bởi vàng thường tăng mạnh khi cổ phiếu và nền kinh tế suy yếu, còn nhà đầu tư tìm đến sự an toàn. Nhưng lần này, ngay trong bối cảnh thị trường cổ phiếu hưng phấn nhờ cơn sốt trí tuệ nhân tạo (AI), vàng vẫn tăng “dựng đứng”.

Cổ phiếu và vàng đều tăng giá kỷ lục vào năm 2025

Vậy điều gì đang diễn ra?

Ngoài rủi ro địa chính trị, lý do trực diện nhất có lẽ là lạm phát vẫn dai dẳng, khiến nhà đầu tư xem cả vàng lẫn cổ phiếu là kênh lưu giữ giá trị tốt hơn.

Lạm phát duy trì cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), đạt 2,9% trong tháng 8. Thuế quan ở mức cao kỷ lục tiếp tục đẩy giá lên, trong khi kỳ vọng Fed nới lỏng chính sách tiền tệ lại càng củng cố lo ngại về một làn sóng lạm phát mới.

“Lý do cả vàng và chứng khoán cùng tăng lần này không phải do giao dịch trú ẩn an toàn, mà là do lo ngại lạm phát và rủi ro mất giá tiền tệ”, David Miller, Giám đốc đầu tư tại Catalyst Funds nói, đồng thời so sánh: “Hãy nhìn vào bất động sản. Ai có thể nghĩ giá nhà lại tăng mạnh như vậy so với năm 2021, bất chấp lãi suất đã lên rất cao”.

Ben McMillan, Giám đốc đầu tư tại IDX Advisors, nhận định đà tăng của vàng có thể được coi là một phiên bản khác của “bond vigilante trade” - khi nhà đầu tư bày tỏ sự không hài lòng với đồng USD vì lạm phát đang bào mòn giá trị tiền pháp định.

“Đây là sự lo ngại về lạm phát, sự ổn định của tiền pháp định và gánh nặng nợ công quá lớn trong hệ thống”, McMillan nói, đồng thời cảnh báo đây “chắc chắn là tín hiệu cảnh báo” cho một môi trường đình lạm - stagflation (lạm phát cao đi kèm tăng trưởng trì trệ).

Tất nhiên, không nhất thiết phải có một lời giải thích gọn gàng. Nhà đầu tư chứng khoán có thể đơn giản là tiếp tục lạc quan vào AI khi lợi nhuận các tập đoàn công nghệ hàng đầu vẫn gây ấn tượng mạnh.

Song song đó, lo ngại lạm phát cùng với các yếu tố khác, như kế hoạch Trung Quốc gia tăng dự trữ vàng, cũng góp phần thúc đẩy giá kim loại quý.

Ở chiều bi quan hơn, một số chuyên gia cho rằng việc vàng tăng vọt phản ánh nỗi lo sâu xa hơn về bất ổn xã hội.

Viktor Shvets, chiến lược gia toàn cầu tại Macquarie Capital, liên hệ đà tăng của vàng với sự bùng nổ AI và tác động hỗn loạn mà công nghệ này có thể gây ra.

“Công nghệ vừa phá hủy vừa sinh ra một thế giới mới, dẫn đến hỗn loạn và phân cực ngày càng trầm trọng, thậm chí có thể dẫn tới nội chiến, chiến tranh lạnh hay chiến tranh nóng. Đây chính là lúc vàng trở thành công cụ phòng hộ, không chỉ chống lạm phát mà còn chống lại sự hủy diệt”, Shvets viết trong báo cáo gửi khách hàng.

Ông nhấn mạnh: “Sự phân cực xã hội kéo theo phân cực chính trị, khiến xung đột trầm trọng hơn và làm suy giảm năng lực hoạch định chính sách, dẫn đến biến động lớn về kinh tế và lạm phát. Đây chính là cái mà chúng tôi gọi là ‘Insanity Premium’ (phí bảo hiểm cho sự hỗn loạn)”.

Và như thể chưa đủ, đà tăng của vàng tuần này còn được củng cố bởi nguy cơ chính phủ Mỹ chuẩn bị đóng cửa vào nửa đêm thứ Tư, nếu các nghị sĩ không đạt được thỏa thuận phút chót.